Fálkinn - 21.04.1944, Blaðsíða 5

F Á L K I N N
Hvergi á Englandsströncl eru fegurri baðsiaðir en i Susscx. Þessi mynd
er tekin á einum frœgasta baðstað Englands, á sumardegi fyrir strið,
og sijnir gistihallirnar á fjörukambinum og baðgestina í fjörunni. En
nú eru öll þessi gistihús full af hermönnum en baðgestir engir..........
Filippus Spánarkonungur sendi
norður forðum. Og í dag er
einnig staðið þar á verði; þar
standa menn viðbúnir að sveifla
leitarljósunum á flugvjelar ó-
vinaima og lileypa af loftvarnar
byssunum. Og i dag eru grund-
irnar i Sussex plægðar og sáð
í þær korni. Og nú vaxa blóm-
ber þar, sem eikurnar stóðu
áður, sem' höggnar bafa verið
til hernaðarþarfa. Því að nú
fara axir og sagartennur um
CIRCUS MAXIMUS.
1 hverjum rómverskum bæ var
í gamla daga circus eða hringleika-
luis, þar sem liáSir voru kappakstr-
ar og a'ðrir leikir. Braulin sjálf var
að jafnaði sporöskjulöguð, eigi ó-
svipuð og á kappreiða- og veð-
hlaupabrautum nútimans en í miðjU
vallarins, er var innan í brautinni
var langveggur, sem kallaður var
spina. Kringum þennan langvegg
var ekið eða hlaupið. Umhverfis
hlaupabrautina voru hækkaðar sæta-
raðir, sem nefndust cavea, með
gangbrautum lijer og hvar.
Við annan iangenda sporöskjunn-
ar var komið fyrir tólf stúkum, eða
carceras, sem Bómverjar kölluðu,
og voru þær allar nákvæmlega jafn
langt frá marklinunni. — Uppyfir
þessum stúkum var turn ræsisins.
En á áðurnefndri spina voru i byrj-
un hvers hlaups þrír knettir. Við
hverja umferð, sem farin var á
sporbrautinni, var einn knöttur
tekin burt, svo að áhorfendurnir
gætu sjeð hvað mikið væri eftir af
hlaupinu.
Merkasta hringleikahúsið í Róm
var Circus Maximúis. Hann var upp-
runalega 572 metra langur, 190 m.
breiður og vegghæðin að utan 95
m. Július Cæsar endurbyggði hann
og tók liann þá 150.000 áhorfendur,
en siðan var Cireus endurbyggður
og stækkaður hvað eftir annað, uns
hann tók 385.000 áhorfendur í sæti.
bað var á fjórðu öld.
skógana. í dag eru það flug-
vellir sem áður voru hagar, og
af þeim flugvöllum flugu vjel-
arnar, sem unnu orustuna um
Bretland. Og í dag eru sumar-
gistihúsin full af hermönnum,
og fjörusandurinn þakinn aí'
gaddavír.
Ekkert af þessu hverfur á
einni nóttu. En jeg J>ori að full-
vrða, að Sussexbúum þykir ekki
siður vænt um hjeraðið sitt fyr-
það.
Hringleikahúsunum uxu vinsæld-
ir þegar þjóðinni linignaði, og urðu
stjórnendur að freista að halda vin-
sældum sínum með því að verða
við kröfum lýðsins um panem et
circenses (brauð og leiki), sem
þýddi: nóg að jeta og nægan glaum.
— t hinni heimsfrægu skáldsögu
Ben Hur eru prýðilegar lýsingar
á sýningum í cicus og þá eigi síður
í Quo Vadis? eftir Sienkivicz.
EFTIR 20 ÁR.
Fyrir fimm árum gerðu um 150
aineríkanskir vísindamenn ýmsar at-
huganir á þvi, hvaða breylingar
mundu verða orðnar á ýmsu hjer
í veröldinni árið 1965. Komust þcir
að þeirri niðurstöðu, að eflir 20 ár
inundii birgðir þær, sem nú <*i u
til i heiminum af blýi. zink. lini
kopar og krómi verða að þr >tuni
koinnar, en í stað þeirt i Iiefðu
menn komist upp á að nota ýmsar
tegundir af Ijettmálmum, svo sem
magnesium, sem virðist eiga mikla
framtið fyrir höndum. Einnig töldu
þeir. að þá mundu olíulindir heims-
ins verða svo lil þurausnar, en
inenn kæmust upp á að nota ýms
efni úr jurtaríkinu, sveppa, sef, reyr,
þara, þang og mó til þess að fram-
leiða olíu, feiti, vínanda, sykur,
sterkju og eggjalivitu. Eftir 20 ár eiga
að fást keyptar vjelar, sem geta
framleitt rigningu, snjó eða hita,
eftir því sem best hentar.
Myndin erjrá hinum svonefndu „Downs“ í Sussex. Þar skiftast á skóg-
ar, akrar og beitilönd með sauðfje. Fjeð i Sussex er frægt fyrir gæði.
ber þó að leita i liinum grænu,
afskektu dölum og' hinum hljóðu
smáþorpum og skógum. Ef jeg
ætti að fylgja einhverjum um
Sussex rnundi jeg sýna honum
Slindon, þorpið, sem eilgar leið-
ir virðast liggja frá, Norður-
skógana miklu, sem Rómverjar
lögðu veg þánn um forðum,
sem nefndur er Slane Street,
litlu kirkjuna í Upwaltham sem
aldrei er notuð nema stöku
sinnum af smalamönnum, Charl
ton-skógana, sem frægir voru
fyrir refaveiðar þær, sem þar
fóru fram fyrrum og voru Jiá
frægastar allra í Englandi, inar-
flestar og eyðilegar mýrarnar
í Selsey, flatirnar niðúr að sjón-
um, alþakktar villirósum og
hunangsblómum, Rolherdalinn,
og um fram allt „The Downs“.
En enginn berst fyrir land
sitt eingöngu vegna þess að það
sje fallegt; á styrjaldartímum
skilst öllum að Sussex hefir
líka annarskonar gildi. Og þeim
sem á þar heima er það hluti
úr fortíðinni.
í Sussex hefir, eins og í'flést-
um öðrum lijeruðum Englands,
saga landsins verið skrifuð í
smáum stíl. Beinu vegirnir um
hjeraðið eru upprunalega lagð-
ir af Rómverjum. Djúpu trað-
irnar, sem víða liggja upp úr
fjörunni og upp í landið voru
upprunalega gerðar til Jiess að
lauma Jiar smygluðu koníaki
frá Frakklandi á árum Napol-
eonsstyrjaldanna. Og skógarn-
ir í Suss'ex voru plantaðir Jiegar
járnvinslan var svo mikil Jiar
að kalla rnátti Sussex Birming-
ham Jieirra tíma. Eiþin frá
Susscx „valt til Trafalgar“ eins
og Kipling komst að orði. Á
flötunum við Sussexströnd stóðu
synir Englands, er þeir liöfðu
gát á „flotanum ósigrandi", er
Svona litur viðast hvar út á suður-strönd Sussex. Kritarldettar ganga
í haf út, og krít er undir jarðvcginuni viðast hvar. Klettarnir sem sjást
i baksýn beita „Systurnar sjö“.