Fálkinn - 27.04.1945, Blaðsíða 9

F Á L K I N N
9
í Everettstræti. Webster gekk inn
með lögreglumönnunum án þess að
segja eitt einasta orð. En þegar inn
kom sneri liann á sig' og spurði
hvasst:
„Hvað eiga þessar tiltektir að
þýða?“
„Þér munið víst, dr. Webster, að
við vorum að segja yður frá þegar
við slæddum í ánni. Nú höfum við
líka slætt í rannsóknarstofunni og
höfum lokið því. Þér eruð handtek-
inn fyrir að liafa myrt Parkman!“
Webster tautaði nokkur sundur-
laus orð og bað um að láta fjölskyldu
sína vita. Nokkrum mínútum síðar
tókst honum að stinga stryknin-skamti
upp í sig, en þó að hann yrði með-
vitundarlaus af eitrinu þá hafði það
ekki þau áhrif, sem hann hafði ætl-
ast til. Eftir nokkra stund var liann
aftur settur í vagn, og nú var ekið
á stofnunina.
Þar hafði hurðin á snyrtiklefan-
um verið brotin upp og var nú
verið að athuga leifar hins myrta.
I ofninum fundust brunnin bein. 1
einkastofu Websters fundust önglar
í skúffu bundnir saman í einskonar
dreka. Hann hafði notað þá til að
draga ketstykkin upp með. Webster
sagði ekki orð fyrr en á bakaleiðinni
í fangelsið. Þá reyndi hann að koma
grun á Littlefield. „Mér hefir aldrei
litist á andlitið á honum,“ sagði
liann. „Eg reyndi að koma í veg
fyrir að hann fengi þessa stöðu. —
En annars er þetta ekki lík Park-
mans fremur en það er ég.“
I rauninni gat nú enginn svarið
að þetta væri lík Parkmans, enda
þótt sjáanlegt væri að þetta væri
maður á líkum aldri og með líku
vaxtarlagi. Jafnlítið var á bruna-
leifunum að græða. En í ofninum
fundust nokkrar gerfitennur, og
læknirinn, sem hafði búið þær til,
þekkti að þær voru úr Parkman.
Þetta var engum vafa bundið. Park-
man hafði verið limaður i sundur
af manni, sem kunni vel til lík-
skurðar. Ýms önnur einkenni bentu
í sömu áttina. En ef Webster hefði
getað haldið áfram eyðingu sinni
nokkra daga enn, er sennilegt að
að lionum hefði tekist að afmá hvert
einasta spor, sem að haldi liefði mátt
koma til að ráða þessa morðgátu,
ýmist með eldi eða einliverjum sýr-
um.
Málið fór til liæstaréttarins í
Massachusetts. Webster neitaði öllu,
en verjanda hans varð sú skissa á
að byggja vörn sína á mismunandi
forsendum. Parkman væri enn á lífi
en líkið sem fundist liefði væri ekki
Parkmans. Littlefield liefði getað
myrt Parkman. Webster hefði drepið
Parkman í æðiskasti. Parlunan
liafði verið myrtur einliversstaðar
úti í bæ, en líkinu laumað á rann-
sóknarstofnunina .... o. s. frv.
Kviðdómurinn kom saman 17.
mars 1850. Ekki gat nokkur vafi
ieikið á dómsúrslitunum, en kvið-
dómendurnir voru allir þess með-
vitandi að þung ábyrgð livildi á
þeim, og eftir að bæn liafði verið
flutt settust þeir á rökstóla og
þinguðu um málið þangað til klukk-
an 11 um kvöldið. Aðeins einn
þeirra lét nokkurn vafa á sér finna,
en dónmrinn varð samhljóða: —-
„Sekur um morð!“
Þegar kviðdómendurnir komu aft-
ur inn i réttarsalinn og formaður
þeirra skýrði frá úrslitunum, spratt
Webster upp en lineig svo aftur
niður í sæti sitt og tók báðum hönd-
um fyrir andlitið. Morguninn eftir
flutti ákærandinn ræðu. Síðan var
skorað á Webster að koma fram með
málsbætur, ef nokkrar væru, sem
gæti forðað honum frá dauðarefs-
ingu. Sem snöggvast virtist hann ætla
að taka til máls, en svo hneigði
hann sig og þagði og settist niður
aftur. Síðan hóf dómstjórinn ræðu
sína. Hann var hrærður og talaði
lengi og hátíðlega, en lauk máli sínu
með þessum liræðilegu niðurlagsorð-
um:
„Og nú er ekkert annað ógert en
að fullnægja þeirri hátíðlegu skyldu
að birta dóm þann, sem lögin á-
kveða fyrir morð, en sá dómur er,
að þú, John W. Webster, skulir
færður á burt úr þessum sal og sett-
ur í stranga gæslu í fangelsi greifa-
dæmisins, en þaðan sért þú, á þeirri
stundu, sem yfirvöld þessa ríkis á-
kveða, fluttur til aftökustaðarins og
hengdur á hálsi þínum uns þú ert
dauður. Megi guð, af óendanlegri
gæsku sinni vera sál þinni miskun-
samur.“
Undir þessum orðum hneig fang-
inn aftur í stólinn og grét. Svo varð
grafþögn í fimm minútur, en allir
störðu á liinn dæmda. Síðan voru
sett á hann handjárn og farið með
hann út.
Þegar hann kom inn i klefann
jafnaði hann sig aftur. Hann gerði
boð eftir Littlefield og konu hans,
og bað þau fyrirgefningar á að hann
hefði reynt að varpa grun á þau.
Ilann játaði brot sitt afdráttarlaust
fyrir fangelsisstjóranum, og kvaðst
vona að hann friðþægði fyrir það
með dauða sinum. Hann skrifaði
séra Parkman líka bréf og lýsti iðrun
sinni. Þar sagði hann: „Eg hefi
aldrei nema í tvö-þrjú síðustu skiftin
er ég hitti bróður yðar, fundið til
annars en innilegs þakklætis i hans
garð, fyrir alla þá tryggð og vináttu,
sem hann sýndi mér.“
Hann tók dauða sínum í gálganum
með karlmannlegri stillingu. — Þá
hafði hugur almennings til hans snú-
ist úr hatri í meðuamkvun, og af-
tökudagurinn varð sorgardagur um
allt Massachusettsfylki.
Ný bók
Halldór Kiljan Laxness:
HIÐ LJÓSA MAN
Helgafell, 19bb.
Með þessari síðustu bók sinni, hef-
ir Halldór Kiljan Laxness auðgað
íslenzkar bókmenntir að nýjum
hugsunum og umfram allt nýjum
persónum, þar á meðal einni glæsi-
legustu kvenpersónu, sem til er í
bókmenntum síðustu ára, og óliikað
má leiða til sætis með Bergþóru og
Guðrúnu Ósvífursdóttur, þó að vísu
sé ekki líku saman að jafna. Því
að Snæfríður íslandssól, húsfreyja
í Bræðratungu á við raunir að búa,
sem frænkur hennar í fornbók-
menntunum liöfðu ekki af að segja,
en ber þær með ósvikjandi þrótti;
og liugsanir hennar, þær er koma
fram i hinum meitluðu og meistara-
legu orðum hennar í skáldsögunni,
standa eigi að baki því, sem kona
hefir best sagt í íslenskum bókmennt
um fyrr eða siðar.
Snæfriður í Bræðratungu, höfð-
ingjadóttirin af Vesturlandi, er hið
Ijósa man, sem sagan dregur nafn
af. Dóttir lögmannsins í Eydal og
systir biskupsfrúarinnar í Skálholti,
en gift drykkjuræflinum Magnúsi
Sigurðssyni, sem liafði það eilt til
ágætis að liann er góðrar ættar,
en hefir aldrei haft dáð i sér til
ærlegra verka, og hrapar dýpra en
auðvirðilegasta slcepna, þegar hann
leggur í svallferðir sínar á Eyrar-
bakka; liggur þá fyrir hunda og
manna fótum, selur Bræðratungu-
óðalið fyrir brennivín í einni ferð-
inni og dönskum svínahirði konuna
í annari. „Við bar liann vaknaði
hálfur niðri lælc ellegar pytti, eða
á eyri úti á. Stundum var liepnin
með, og liann vaknaði í einhverju
hjáleigukoti, ýmist í spýju sinni og
hrákum manna á beru moldargólfinu
eða í bæli niðursetningsins, sem
eins gat verið holdsveikur, eða hjá
einhverri óútskýrðri kvensnift, þó
stöku sinnuni fyrir guðs miskunn i
ókunnu hjónarúmi. Eftir hinar erf-
iðu herleiðingar af þessu tagi komst
hann heim til sín að lokum, stundum
fluttur á kviktrjám eða í böndum
af mönnum sem sáu aumur á honum,
því hestarnir hans voru annaðhvort
týndir eða farnir fyrir brennivín,
stundum gangandi á fjórum fótum
á næturþeli, og allur blautur, venju-
lega sjúkur, iðulega barinn til óbóta,
blóðugur og marinn, stundum bein-
brotinn, ávalt lúsugur."
Þannig var eiginmaður hinnar
glæsilegustu konu í Bræðratungu. Og
„Húsfreya tók þá venjulega við hon-
um (þegar hann kom heim) og
þvoði hann upp eins og dauðan hlut
og verkaði úr honum lúsina og lok-
aði hann inní timburstofu, en það
var hans herbergi. Væri hann mjög
þúngt haldinn leyfði hún honum
þó að liann lægi í rekkju hennar
sjálfrar um sinn..“
En hið Ijósa man fyrirgefur þess-
ari mannskepnu allt. Hún fær föð-
ur sinn til að kaupa aftur jörðina,
er Magnús hefir selt hana, og hún
gefur honum jörðina aftur, því að
hann á að vera liúsbóndinn. En loks
verður hún að flýja i Skálholt til
systur sinnar, er Magnús liefir sýnt
henni banatilræði i einu brjálæðis-
kastinu. Loks ber fundum; þeirra
saman á Þingvelli, er hún finnur
Magnús, „júngkærann frá Bræðra-
tungu“ limlestan og örvita á Öx-
arárbakka.
Persónur úr íslandsklukkunni
koma þarna við sögu, bæði Árni
Arneus og Jón Hreggviðsson. Þó
verður ekki sagt að þessi nýja saga
sé raunverulegt framhald af „is-
landsklukkunni". Hún er fyrst og
fremst saga Snæfríðar í Bræðra-
tungu, liinnar ofurseldu konu, sem
fórnar ástinni öllu.
— Hvar eigum við að fá peninga
út á þessa ávísun þína, lagsi?
— Svei mér ef ég veit það. Eg
man ekki eftir neinum stað, þar
sem enginn þekkir mig.
— Á maður altaf að segja satt,
pabbi?
— Já, það borgar sig best. Því
að þá þarf maður ekki að leggja
á minnið hvað maður hefir sagt.
Sú saga fylgir myndinni að 3 karl-
menn hafi fallið í yfiriið, þegar
Dusty Anderson birtist i þessum
klæ&um á íþróttavelli einum í Holiy-
wood. En hvort sem þetta er nú
uppspuni tónmr eða heilagur saiui-
leiki, þá er eitt víst, og myndin
ber það ótvírætt með sér ■—- að
stúlka þessi gæti hæglega lcomið
ungum og óreyndum mönnum úl
úr jafnvægi með nærveru sinni.
Allir kannast við liina frægu Joan
Fontaine, sem „sló i gegn“ með
leik sínum í ,,Rebekka“ hérna um
árið. Myndin sýnir hana með nýja
hattinn sinn, sem er skreyttur vín-
berjum, rósum og öðrum jarðar-
gróðri. — Menn eru æði undrandi
yfir því, að þær skuli vera systur
hún og Olivia de Havilland, en
sannleikur er það nú samt.
*
*-----
Drekkiö Egils-öl