Fálkinn - 22.03.1946, Blaðsíða 11

F Á L K I N N
11
- LITLA SAGAN -
Lifi fegurðin!
Saga af njósnara.
Fcfe'ursta kona i heimi (að dómi
allra þeirra, sem sáu hana) hopp-
aði i fallhlíf úl úr rússneskri flug-
vél og lenti í skógi nálægt Helsinki
1942. Saga hennar var þess eðlis,
að ekki var hægt að segja hana
fyrr en eftir að stríðinu lauk.
En það atvikaðist svona: Eitt
vorkvöld i annari finnsku styrj-
öldinni við llússa, kom ljómandi
falleg kona, sem talaði ágætlega
finnsku, til frú Helle Vuolijoki,
sem á heima á bæ, skammt fyrir
norðan Helsinki.
Frú Vuolijoki er þekktur leik-
ritahöfundur og ein af leiðtogum
róttæka vinstriflokksins. Það var
hún, sem fyrst komst í talfæri við
rússnesku fulltrúana í Stokkhólmi
meðan stóð á vetrarstríðinu milli
Finna og Rússa 1939 - ’40, og sá
fundur varð til þess að vopnahlé
komst á.
Frúin, sem er 59 ára og veitir
finnska ríkisútvarpinu forstöðu,
vissi fljótlega deili á gestinum og
var gtöð yfir að sjá hana. Þetta
var dóttir gamals vinar hennar,
Santeri Nuorteva, en hann hafði
verið formaður sendinefndar þeirr-
ar, sem þáverandi kommúnista-
stjórn Finna gerðu út til .Banda-
rikjanna 1918. Þegar finnsku komm-
únistunum var steypt af stóli flýði
Santeri til Rússlands með fjölskyldu
sína.
Þessi fallegi njósnari heitir Kerttu
Santeri. Hún liafði fréttir að færa
frú Vuolijoki frá hinura mörgu
vinum henar í Rússlandi, sem líka
þráðu frið milli landanna. Kerttu
fór nú til Helsinki, cn frú Vuolijoki
til Stokkhólms til að liitta þar rússn-
eska sendimenn. Lögreglufnenn eltu
hana á röndum og þegar hún ko:n
heim aftur var hún handtekin á
járnbrautarstöðinni í Helsinki. Sat
luin inni í tvær vikur, en af því að
ckki tókst að liafa neitt upp úr
henni var hún látin laus aftur.
Kerttu var látin vita að lögreglan
óskaði ekki eftir henni, og svo
hvarf hún.
Þremur mánuðum siðar heim-
sótti Kerttu frú Vuolijoki í Helsinki.
Þær skiflust á fréttum og svo hvarf
Kerttu aftur í mánaðar tima.
Einn góðan veðurdag var hún
tekin föst. Hún hafði sent fötin
sín í hreinsun og gleymt að taka
úr vasanum öskju, sem varahlutar
til útvarpstækis voru í. 1 maí 1943
fór lögreglan að hramsa Finna, sem
höfðu haft samband við „fallegu
stúlkuna með svörtu augun“. Frú
Vuolijoki og framkvæmdastjóri einn
sem ekki má nefna að svo stöddu,
voru handtekin. — Manno Dekkala,
hermálaráðherrann, var líka riðinn
við þetta mál, en hann var ekki
handtekinn. Hann lét síðar af em-
bætti. Nú er hann fjármálaráðherra
í nýju stjórninni.
Þvi var haldið fram í máli fram-
kvæmdastjórans, að Rússum væri
kunnugt um að hann stæðist illa
fallegar konur, og að liann ætti
búgarð fyrir utan Helsinki. Þangað
hefði Kerttu ætlað að komast lregar
hún hoppaði út úr flugvélinni, en
það liefði mistekist.
Idestam hét verjandi framkvæmda
stjórans. „Eg sá liessa stúlku í nóv-
ember, nokkrum dögum fyrir dóm-
inn,“ sagði hann, „og ég gat varla
dregið andann, svo falleg var hún.“
Hann spurði hana hvort lnin ósk-
aði ekki að fá sér skipaðan verj-
anda, en hún svaraði: „Það duga
engir verjendur gagnvart Gestapó-
réttlætinu."
Kerttu var rólegust allra þeirra
ellefu, sem ákærð voru fyrir njósnir.
Við dauðadóminum, „með rétti til
möguleika fyrir náðun, ef hún segði
frá öllu“, sagði hún: „Eg er liðs-
maður i rauða hernum, og ég bið
aldrei fjandmenn mína um náð!“
Frú Vuolijoki var dæmd í ævi-
langt fangelsi en framkvæmdastjór-
inn sýknaður. Hinir voru ýmist
sýknaðir eða fengu væga refsingu.
Kerttu sat i gæsluvarðhaldi i
marga mánuði. Þó að hún neitaði
enn að tala, urðu lögreglufyrirliðarn-
ir æ fiknari í að „yfirheyra“ liana
en að fullnægja dauðarefsingunni.
Frú Vuolijoki telur að Kerttu hafi
verið „drepin með dálæti“. Síðar
var lnin flutt í annað fangelsi, þar
sem fangaverðirnir voru kvenfólk
og ekki liaft vin um hönd. En einn
daginn fékk liún „taugaáfall“ og
fór að segja ferlegustu njósnarasög-
ur. Var hún þá send í gamla fang-
elsið aftur.
Skáldkonan, sem kallar þennan
atburð „mesta liarmleik ævi sinnar“,
úlítur að Kerttu sé 34 úra. Verjand-
inn telur aftur á móti að hún geti
alls ekki verið meira en 28 ára,
og hann bætir þvi við, að hún sé
mjög víðlesin og gáfuð, og 100%
Rússi.
Dauðadóminum var aldrei full-
nægt. Hinsvegar sást Kerttu oft úti
með lögreglufyrirliðum, meira að
segja á veitingastöðum. Einu sinni
fékk hún að borða miðdegisverð
heima hjá Idestam. Þaðan hvarf
hún með dularfullum hætti, og mun
einhver af þýsku foringjunum liafa
hjálpað henni til þess. Þeir voru
allir bálskotnir í henni, og einn
þeirra hafði boðið henni að flýja
með henni lil Svíþjóðar en hún
hafnaði þvi.
Sjö kíló
af tóbaki þarf lil þess að béia til
eitt kíló af vindlum.
Litblinda
er algengari hjá körlum en hjá kon-
um og yfirleitt miklu almennari
en margir halda. Því að oft kemur
það fyrir, að fólk veit ekki af því
fyrr en á fulorðinsárum, og þá fyrir
tilviljun, að það er litblint.
- TÍZKUMYNDm -
Frakki með persíanskinni. — Það
lítur ekki út fyrir að mikil þörf
verði fyrir loðfeldi í ár, en aftur
á móti ern meira notaðir frakkar.
Þessi frakki er lagður miklu skinni
og að auki með liandskjóli (múffu'
og húfu. Það er ganmn að stakkn-
um að aftan, sem eins og vegur á
rnéti múffunni.
Vetrarfrakki enskra kvenna. — 1
Englandi, eins og viða annarsstaðar
er dýrtíð og efnisvöntun og undir
eftirliti stjórnarinnar er framleiddur
nokkurskonar hámarks hettufrakki
úr þykku ullarefni í öllum mögu-
lcgum lilum. Verðið er 5 pund
Sterling tæpar 100 kr. Það er við-
ráðanlegt og frakkinn er snotur
hlýr og góður. fíetur maður kraf-
ist meira?
Leikkona í Nutría. — Þessi % siði
loðfeldur er frá U.S.A., þaðan sem
heimsins fegurstu feldir koma. -
Lítið aðeins á hið snotra einfalda
snið og hinar glœsilegu axlir.
Persnesk skinnlagning. — Tískuhús
i New York sýnir hér vetrarfrakká
scm bæði er fallegur og látlaus,
lagður með persnesku skinni á
drengjakraga, ermaslúkum og hnýttu
belti.