Fálkinn - 25.10.1946, Blaðsíða 4

4
FÁLKINN
Þinghaldabosrgin
Stokkhólmur
Það er sagt í gamni, að í Stokk-
hólmi sé svo mikið um allskonar
þing og mót, að sumir hafi ekki
annað lífsstarf en að sitja þau. Nú
var ég nýlega á einu sliku þingi,
en þeir sem þar voru aðallega sam-
ankomnir gera áreiðanlega annað
og meira en að sitja á fundum, því
að þeir stjórna blöðunum, og sænsku
blöðin eru orðin stór á alþjóðavisu
og mega ef til vill teljast fullkomn-
ustu böð í heimi, bæði hvað snertir
tækni og þó einkum innihald. Þau
leggja t. d. miklu meiri áherslu á
menningarmál, bókmenntir, listir og
vísindi en blöð hins enskumælandi
heims, sem sinna mest fréttaflutn-
ingi og stjórnmálum en láta tíma-
ritin annast um að matreiða fyrir
þá vandfýsnu, sem fussa við gifur-
tíðindum og slúðursögum en heimta
andlega 'kjörfæðu. En á Norðurlönd-
um eru svo margir í hópi hinna
vandfýsnu, að dagblöðin geta leyft
sér að bera úrvalsfæðuna á borð.
1 þessu lýsir sér hið háa menning-
arstig Norðurlandaþjóðanna, áhrif
góðra skóla og góðs uppeldis, sem
loða við manninn alla æfi. Blöðin
verða jafnan spegilmynd þjóðarinn-
ar og menningarþroska má alltaf
marka af orðbragði og efnisvali
blaðamannanna.
En forráðamenn og samverka-
menn blaðanna geta jafnframt mót-
að þjóðina, þau geta steindrepið
lygina en líka blásið lifsanda í
Iiana, þau geta skorið burt æxli og
stungið á kýlum en líka stutt þjóð-
hættulegar stefnur og orðið liættu-
legir smitberar farsótta. Ef lýsa ætti
í fáum orðum verkefni 8. blaða-
mannamótsins í Stokkhólmi 23. - 26.
sept., þá var það það af efla sam-
tök um frelsi blaðanna, svo að þau
verði ekki vopn i hondum óhlut-
vandra manna, að koma á umbótum
á fréttaöflun og efnisvali blaða, og
að auka samheldni norrænna blaða
innbyrðis og vanda betur til frétta-
flutnings, milli Norðurlanda inn-
byrðis en verið hefir hingað til.
Þetta verður að nægja í stað þess
að fara að birta lesendum Fálkans
greinargerð um þá finim fundi, sem
lialdnir voru af um 180 blaðamönn-
um Norðurlanda í september. Hins-
vegar skal reynt að segja dálitið frá
Stokkhólmi, þessari höfuðborg þing-
haldanna, og nefna ýmislegt af því,
sem fyrir augun ber og hvernig
svona þinghöld fara fram.
Það mætti líkja þeim við „cock-
tail“, þar sem blandað er saman
í eitt umræðufundum, sýniferðum
um borgina og nágrennið, veislum
með ræðuhöldum og leikhússýning-
um og listsýningum. Allt getur þetta
St. Eiríkur, verndari Stokkhólms.
Framlilið Konserthuset með Orfeus- mynd Milles.
verið g’ott, hvert i sínu lagi, en vand-
inn er að gera úr þvi góða blöndu.
Það kunna Svíar manna best og þvi
er engin furða þó að sóst sé eftir
að halda þing í Stokkhólmi. Svíar
sluppu við stríðið og eru taldir
hafa nóg af öllu, en þó ber þar
minna á kjarnfæðu en t. d. í Dan-
mörku. Danir liafa að vísu minnkað
ketskammtinn siðan í vor, en samt
er hann minni í Svíþjóð en þar. Og
einkennilegt mundi íslendingum
þykja að sitja í dýrindisveislu, þar
sem þjónarnir gengju meðal fólks-
ins áður en staðið er upp, og
rukkaði þá um seðla fyrir sméri,
brauði og keti. En það gera Svíar.
Enda liafa þeir marga i fæði þessi
árin, þeir miðla enn mat til Nor-
egs og Finnlands og hafa tekið
að sér að forða hundruðum þús-
unda af börnum í Þýskalandi og
Austurríki frá sveltidauða. Þeir
spara við sjálfa sig til þess að
geta líknað öðrum.
íburðarmiklu veislurnar með
«
mörg'u réttunum lieyra fortíðinni til.
í flestum „kongressveislum“ er mat-
urinn: þrjár smurðar hálfsneiðar
af brauði, kjöt- eða fiskréttur og svo
ábætir. Og með þessu er borið fram
eitt glas af ákavíti, glas af öli, og
eitt af rauðvíni og sherry. Hinn
gamli þjóðardrykkur Svía, „puns-
ið“ sést eklti — það má ekki fram-
leiða hann, þvi að Svíar verða að
spara sykur, þrátt fyrir allar þær
biljónir sykurrófna, sem rækaðar
eru á Skáni. Svíar laka öllum slík-
um ráðstöfunum vel og sýna þar
þegnskap, sem aðrar þjóðir mættu
læra af. Lýðræðishugsjónin hefir
haft það i för með sér að nú þykir
hneysa að þvi að hrifsa bitann frá
annars munni.
Það hefir verið hugmynd ná-
grannanna að Svíar hafi lifað í
vellystingum praktuglega“ á stríðs-
árunum og ekki gert annað en éta
og græða peninga. Hvað mundi þó
mega segja um okkur íslending'a?
í Svíþjóð liefir dýrtiðaruppbót að-
Kungliga Operan í Stokkhólmi.
*