Fálkinn - 25.10.1946, Blaðsíða 14

14
FÁLKINN
Fagra
veröld
Fegurstu ljóð samtíðarinnar.
Mest eftirspurða bókin síðustu
árin. Komin út í undurfagurri
útgáfu, myndskreyttri af Ásgeir
Júlíussyni, og með málverki af
Tómasi eftir Blöndal.
Fegursta og vandaðasta bók
haustsins. — Fallegasta gjöfin.
Vinur mannsins og félagi. Einn traustasti máttarviðurinn hefir þú verið
í menningarlífi þjóðarinnar og þróun í þúsund ár.
Horfnir góðhestar
eftir Ásgeir Jónsson frá Gottorp, stílsnillinginn næstum sjötuga.
Hér hafa bjargast á síðustu stundu merkilegustu sagnaþættir er þjóðin
á í fórum sínum um norðlenska góðhesta.
Síðan dr. Broddi Jóhannesson flutti í Útvarpið á
síðastliðnum vetri þáttinn um Nótt á Svignaskarði,
og þjóðinni þar með gefinn kostur á að kynnast
þáttum þessum, hefir útkomu þeirra verið beðið með
mikilli eftirvæntingu um land allt. Vegna erfiðleika
á útvegun pappírs er upplag bókarinnar mjög lítið,
og ættu menn því að tryggja sér hana strax i dag.
Bókin er 407 blaðsíður í stóru broti auk
mynda af ýmsum mönnum og hestum.
í eftirmála segir höfundurinn m. a.: „.... Hestarnir
hafa borið oklcur á sínum fimu og styrku fóturn frá
vöggunni til grafarinnar. .. . Feður og mæður okk-
ar hittust á liestbaki við hoppandi og hljómfagra
lækinn eða við kyrrlátu lindina i faðmmjúka blóma-
hvamminum, þár sem Freyjuklettir og ástaguðir með
sínum töfrasprotum settu á hreyfingu þær magn-
þrungnu kenndir, sem sameina karl og konu og
sköpuðu nýtt líf, nýjan blómknapp .... Þá var nú
alkunna þeysireiðin og þrelcraunin fyrir hestana,
þegar anuna lag'ðist á sæng og von var á, að nýr
íslendingur bættist í búið. En þá reyndi nú fyrst á
fjör og þrek hestanna, þegar börnin lögðust í barna-
veiki eða afi í lungnabólgu og þetta gerðist innst í
afdölum og heiðabýlum um hávetur við fannkingi,
úmbrotafærð, stórhriðar og jökulvötn.... Og að
lokum. Ekki varð komist af án aðstoðar hestanna
við það kyrráta ferðalag, þegar afi og amma voru
flutt siðasta áfangann.“
Það hlýtur að vera bjartur geislabaugur um legstað þesstr horfnu góðhesta
„Kona gekk frá hesthúsinu heim að bænum með fötu i hendi. .
hún kom frá því að kveðja vininn sinn hinztu kveðju. . og sólin
brosti gegnum þokutjaldið, eins og hún vildi senda geisla sina
í kveðjuskyni yfir þetta fræga fallna náttúrubarn, sem lnin liafði
alið og fóstrað og gefið lífsmagn til hinstu stundar.
Nú eru þeir horfnir, þessir yndislegu vinir, en minning þeirra eú
skráð, sem einn dýrmætasti gimsteinn islenskra bókmennta. —
Bókin, sem allir þurfa að eiga.
Komin til allra bóksala.
Ilelgrafelft
Laugaveg 100 — Aðalstræti 18
Garðastræti 17.
STOKKHÓLMUR.
Framh. af bls. 5.
niður hjá einstöku fólki. Á blaða-
mannaþinginu voru ekki nema 130
útlendir gestir og fengu vitanlega
allir herbergi á gistihúsi, en húsnæð-
ið hafði lika verið pantað i júní
i vor, þvi að gistihúsekla er mikil
í Sviþjóð þó að hún sé minni en
t. d. í Oslo eða Helsingfors. En í
Stokkhólmi er mikið af svonefnd-
um „resanderum“ hjá fólki, sem
leigir herbergi. Verðið er lítið hærra
en á gistihúsunum nema um lengri
tíma sé að ræða, en vikagjaldið er
lægra.
Síðan gengi sænsku krónunnar
hækkaði er álitamál, hvort það borg-
ar sig að kaupa í Svíþjóð það sem
hægt er að fá í Reykjavík. Sumt
er dýrara þar en heima, t. d. skófatn-
aður, en hinsvegar eru föt miklu
ódýrari í Sviþjóð. Og silfurmunir og
þessháttar er fáanlegt i Svíþjóð með
góðu verði, en það er undir liælinn
lagt, hvort hægt er að fá útflutnings-
leyfi fyrir slíku.
— — Til þess að kynnast Stokk-
hólmi til hlítar þarf maður að hafa
góðan tíma. Umfram þau áhrif sem
fyrsta sýn gefur er ómögulegt að
kynnast borginni til nokkurrar hlit-
ar á minna en einni viku, og verð-
ur maður þá að keppast við frá
morgni til kvölds. Því að Stokk-
hólmur er i rauninni margar borgir,
hver með sínum svip. Hver bæjar-
hluti hefir til síns ágætis nokkuð
og það er ekki aðeins einstaklings-
smekkurinn heldur áhrif sundur-
leitra landshluta, sem endurspeglast
þarna hver á sínum stað. „Þjóðirn-
ar“ svonefndu, sem stúdentarnir í
Uppsölum, Lundi og Gautaborg skift-
ast í, eru ekki einar um átthaga-
ræknina; í Stokkhólmi eru í raun-
inni líka „þjóðir“ (þó sænskar séu),
sem setja hver um sig' svip á sinn
bæ. t
Þrátt fyrir stærð þjóðarinnar cr
höfuðborg Svía ekki stærsta borg
Norðurlanda, heldur Kaupmannhöfn
Hún liefir nú miljón íbúa, en Stokk-
hólmur nærfellt 700 þús. Meðal-
fjölgun er um 20.000 á ári og eftir
nokkra áratugi verður bórgin milj-
ónaborg.
Borgin er fyrst nefnd i fornum
ritum árið 1292, en löngu fyrr kom
Stokksund við sögu, en það er nú
í útjaðri borgarinnar. Kaupstaðar-
réttindi fékk borgin 1436. Sú borg
var öll á Slotsholmen, þar sem nú
er „Gamla Sta’n“. Annars er Birgir
Jarl talinn stofnandi borgarinnar.
Nú stendur minnismerki lians, gert
af Fogelberg um miðja 19. öld, á
torginu, sem við hann er kennt,
og horfir á umferðarelfuna á einni
fjölförnustu götu borgar hans.