Fálkinn - 07.02.1947, Blaðsíða 8

8
fAlkinn
Reidar Ilafslo:
Kú^ariiiii skemtír mév
Antonio fursta leiddist. Hann var
hár maður og fyrirmannlegur, á
að giska uin þrítugt, en það spillti
andlitssvipnum, sem annars var fal-
legur, að alltaf var ólundarsvipur
um munninn.
Síðan Antonio erfði ríkið eftir
föður sinn, hafði liann reynt allar
þœr skemmtanir, sem þeim furst-
um eru bjóðandi er hafa ótakmark-
að vald yfir þegnum sínum. Hann
átti fegurstu skartgripi og demanta
og allskonar dýrgripi. Hann hafði
hirð glæsilegra manna kringum sig
og undurfagrar konur í dýrindis
klæðum, og leiktrúða, skáld og lærða
menn.
Hallarsalurinn ljómaði af gulli
og demöntum, og dansmeyjarnar
svifu grannvaxnar um gólfin við
hrynjandi hörpusláttarins. Og vin-
ið glóði í bikurunum.
En Antonio benti hörpuleikurun-
um að þeir skyldu þagna, og liið
dýra vín stóð ósnert fyrir framan
liann. Og skáldið Camarillo beið
árangurslaust eftir merki um að
hann skyldi lesa kvæði sitt.
Antonio leiddist hræðilega.
Hinar fögru konur hiröarinnar
reyndu árangurslaust að vekia at-
hygli hans á sér, og hiröfíflið —
kroppinbakurinn Kobo — yfirgekk
sjálfan sig í fíflalátum. En þegar
allt hans amstur við að kæta furst-
ann reyndist unnið fyrir gýg, liróp-
aði hann að lokum:
— Antonio! Hvor okkar er hin-
um til meiri leiðinda?
— Eg held, sagði Anlonio þreytu-
lega, — að þú, fiflið, sért leiðin-
legri en ég, þvi að þú talar mest.
Hvernig væri að skera úr þér tung-
una — kannske yrðir þú skemmti-
legri þá.
Þá þagnaði fíflið og fölvabros fór
um varir hirðfólksins.
Tveir skopgæðingarnir, Hlátur og
Grátur hétu þeir, gátu ekki heldur
vakið bros á vörum Antonios. Þeir
leiddust fram og aftur um hallar-
salinn, hjólbeinóttir og vagandi, án
þess að furstinn virtist sjá þá —
brostu hvor til annars, svo að munn-
vikin teygðust upp að eyra öðru-
megin á andlitinu, en liinumegin
var kjamminn grátbólginn að sjá.
Læknisaðgerðin, sem þurft hafði til
að breyta útliti þeirra þannig, hafði
kostað dr. Carida hirðlækni margra
ára starf og óteljandi tilraunir á
hælinu fyrir munaðarlaus börn, sem
furstinn liafði stofnað með ærnum
kostnaði.
Antonio fursti benti kanslara sín-
um, Jústusi greifa, og spurði:
— Hvað er að frétta úr ríki mínú?
— Ekki annað en það, yðar há-
tign, að ást þjóðarinnar á fursta
sinum fer sivaxandi. í dag hafa
ekki nema tiu verið fangelsaðir fyr-
ir hátignarmóðgun, en 20 í gær.
Annars hafa verið nokkur smá-upp-
þot útaf skattahækkuninni. Þrír
skattstjórar drepnir. En Mors kap-
teinn — sem nú hefir hækkað í tign-
inni upp í majór — lét vopnin ríða
á hyskinu og þeg'ar hann hleypti
svörtu riddarasveitinni á skrílinn
tróðust margir undir og 250 dráp-
ust. Þetta er góð æfing fyrir ridd-
araliðið og ágæt kenning fólki, sem
leyfir sér að mögla gegn vorum rétt-
láta fursta og lians viturlegu til-
skipunum.
* — Og hvar hefirðu látið þessa
tíu fanga? spurði Antonio vingjarn-
lega.
— í pyntingaklefann eins og vant
er. Óskar yðar liátign að lilusta á
yfirheyrslurnar?
— Nei, sváraði Antonio. — Eg
er hættur að liafa gaman af pynt-
ingarklefanum. Það er alltaf það
sama þar, upp aftur og aftur. Ann-
aðhvort nota þeir tengurnar eða
liitann. Það er eins og í eldhúsinu
lijá brytanum mínum, letingjanum
þeim. Hann getur heldur ekki fund-
ið upp á neinu nýju. En nú skulum
við vita hvort við getum ekki liresst
upp á gáfurnar í honum meistara
Eiríki. Kannske hann fjörgist eitt-
livað ef við notum lians eigin að-
ferðir á honum sjálfum. Láttu hann
fá dálitla ádrepu í pyntingarklefan-
um, en það má ekki leika liann of
hart. j
Öll hirðin klappaði saman lóf-
unum af fögnuði, og Kobo vakti
almennan fögnuð er hann spurði,
hvort einhver af hirtum viðstöddu
vildu ekki læra pyntingar, með þvi
að láta reyna þær á sjálfum sér.
Kanslarinn hrósaði þessari á-
gætu tillögu furstans og mælti með
þvi að böðullinn Cæsar yrði hækk-
aður i tigninni.
— Þetta er mjög efnilegur ung-
lingur, yðar hátign. Hann sýnir
bæði áhuga, hugkvæmni og sjálf-
stæði í starfi sínu. Þannig hefir
hann fundið nokkrar nýjar leiðir
til þess að láta fangann öskra svo
ferlega, að mann verkjar í eyrun.
Já, mér er óhætt að segja að hann
er snillingur. Hann hefir smíðað
skrítið járnstígvél. Það lierpist sam-
an þegar maður lyftir fætinum. En
þegar maður stígur i fótinn rekast
gaddar upp i ilina. Kannske við
ættum að láta hann reyna þetta
sjálfan? spurði hann og brosti i
kampinn.
— Það væri gaman að því, sagði
Antonio og hresstist við. — Borgaðu
lionum fimm liundruð gullpeninga
fyrir. Það ber að launa, sem vel er
gert. Og skrifaðu svo frændum
mínum, hágrannafurstunum, og til-
kynntu þeim, að þeir geti feng'ið
svona stígvél fyrir 1000 dúkata
stykkið. Cæsar skal fá þá hjálp sem
hann þarf, og auk þess 20 gullpen-
inga fyrir hvert stígvél, jafnóðum
og þau eru fullgerð. En liann verð-
ur að prófa þau sjálfur í minni
viðurvist.
Kanslarinn spurði hvað ætti að
gera Við fangana tíu.
— Láttu kvelja fimm þeirra á vixl
i einn stundarfjórðung, en aðeins
að þriðja stigi. Þeir hugliraustustu
fá fullt frelsi og 5 dúkata að gjöf.
Hinir skulu drepnir. En fyrst verða
þeir að fá blessun kirkjunnar. Eg
get ekki sent þegna mína út úr
þessum lieimi, nema ég viti að þeim
verði séður farborði í þeim næsta.
En séu þeir forhertir og vilji hvorki
skrifta né iðrast þá settu þá inn i
hitaklefann og láttu þá vera þar
þangaö til þeir lioppa af frjálsum
vilja ofan í brunninn í gólfinu.
— Miskunnsemi yðar hátignar er
óbreytt, sagði Justus greifi, um leið
og hann hneigði sig og fór út úr
salnum. \
— Amen! tautaði skriftafaðir
Antonios. — Faðir Isak! Og svo
spennti liann greipar.
Antonio tilkynnti að hérmeð væri
stjórnarstörfunum lokið í dag. Ilann
stóð upp og gekk inn í garðinn, sem
var umluktur liáum múrvegg á all-
ar liliðar. Það angaði af ilmsætum
blómum og vinviðarteinungar uxu
meðfram stigunum. Þar uxu sjald-
gæf tré og þar stóðu höggmyndir
á stöllum og gosbrunnar á milli. En
Antonio fann enga gleði i allri þess-
ari fegurð.
— Hvílíkur tómleikans heimur
er það, sem við lifum i, hrópaði
hann. — Aumasti búandakarl lifir
sælla lifi en ég, þótt vitanlega vilji
ég ekki skifta við hann, bætti hann
við. — Hann hefir þó eitthvað að
þrá, og hann gleðst yfir að fá lé-
lega máltíð. Eg sem hefi allt vald
til þess að gera aðra glaða eða
auma get ekki einu sinni hrakið
min eigin leiðindi á burt.
Varðmaðurinn lirópaði aðvörun-
aróp, og allt í einu sá hann ungan
mann koma vaðandi að sér, með
brugðið sverð í liendinni. Hann
var klæddur flauelsklæðum og með
lítinn hatt með fjaðraskúf á liöfð-
inu. Antonio varð svo liræddur að
liann rak upp óp og ætlaði að leggja
á flótta, en ralc tærnar i eitthvað og
datt. Maðurinn var nú kominn að
lionum og reisti liann á fætur.
Elrki var Antonio fyrr staðinn upp
en hann brá rýtingi sinum og ætlaði
að reka hann í brjóstið á unga
manninum. En hann féll á liné og
hrópaði:
— Frelsið mig, Antonio fursti! Eg
klifraði yfir múrinn til að bjarga
lífi mínu. Eg var eltur af óvinum
minum, sem ætla að drepa mig!
Nú voru varðinennirnir komnir
að og ætluðu að drepa unga mann-
inn, cn Antonio gaf foringja þeirra
bendingu um að lialda sig í fjar-
lægð.
— Hvað heitir þú? spurði liann.
— Gallo Mandini, tigni fursti. Eg
er sonur víxlarans Mandini og elska
Júlíu, dóttur Perez vixlara, liaturs-
manns föður mins. Það var komiö
að okkur þar sem við vorum á ásta-
fundi, og Perez skipaði mönnum
sínum að drepa mig. Ó, fursti, hjálpa
þú okkur! Perez ætlar að setja Júliu
í klapstur, og faðir minn veröur
æfareiður þegar hann heyrir um
ástir okkar Júlíu.
Antonio brosti ánægjulega.
— Þetta var sannarlega tilbreyt-
ing. En hvað viltu að ég geri, Gallo?
Hvernig á ég eiginlega að lijálpa
þér?
— Tigni fursti, lijálpa þú okkur
til að sætta feður okkar, svo að
þeir fallist á ráðaliag okkar. Herr-
ann mun launa yður fyrir, og þakk-
læti okkar mun fylgja yður eilíflega.
— Eg hefi að vísu heyrt skáldin
dásama ástina, en ég hefi aldrei
upplifað, að maður vildi fórna
nokkru fyrir hana. — Jæja, við skul-
um nú sjá, hvort ég get sætt karl-
ana, sagði hann svo og kinkaði
kolli.
Furstinn skipaði að setja Gallo í
gæslu og fara vel með liann.
— Þú heldur lélega vörð, liöfuðs-
maður, hélt hann áfram — en ég
ætla að fyrirgefa það í þetta sinn.
Svo skipaði hann að láta sælcja
okrarana tvo, Perez og Mandini og
afhenda þá böðlinum Cæsari, en
honum ætlaði Antonio að gefa nán-
ari fyrirmæli. Júlía átti að fá fögur
herbergi til íbúðar, og allt sem
hún óskaði. En hún mætti ekki
fara út úr liöllinni.
Daginn eftir voru Perez og Man-»
dini — stærstu víxlarar og rikustu
menn borgarinnar — sóttir og fengn-
ir Cæsari til vörslu. Gog gamli
fangavörður setti þá i lilekki og
stakk þeim hvorum í sinn pottinn
í pyntingarklefanum. Það var kalt
þarna í kjallaranum og þeir mót-
mæltu kröftuglega þegar Gog fyllti
stamp með vatni og fór að ausa því
í pottana. En Gog gamli hughreysti
þá:
— Já, garmarnir, ykkur er kalt,
en bráðum skal ykkur verða nota-
lega lieitt!
Það fór lirollur um fangana.
— Sei, sei nei, verið þið ekki
hræddir, drengir. Það er alls ekki
eins slæmt liérna og fólk lieldur.
Það er ekki annað en þvaður. Bara
ef þið venjist lífinu liérna þá lið-
ur ykkur vel. En munið bara að
reyna ekki að stilla ykkur þegar
liann Cæsar fer að eiga við ykkur,
því að þá heldur liann að það sé
þrái í ykkur. Og þá er enginn misk-
unn lijá Magnúsi, því að Cæsar get-
ur verið harðskeyttur þegar liann
vill. Já, liann er duglegur hann
Cæsar. Og nú hefir hann grætt sand
af peningum, því að Antonio fursti
getur verið höfðinglegur stundum.
En við eignumst aldrei neitt i
lienni veröld nema við vinnum fyr-
ir því. Furstinn var heilan klukku-
tíma hérna í dag, þegar Cæsar var
að reyna stígvélið sitt. Það var nú
sjón að sjá. Cæsar hoppaði og dans-
aði og öskraði, og Antonio fursti
— hann sem er alveg hættur að
hlæja — hann ætlaði að veltast um
af hlátri. Og allt fína hirðfólkið
hans hló líka, og sumir fangarnir,
sem Cæsar liafði verið að kvelja
rétt áður, flissuðu úti í horni....
Perez spurði hvað furstinn mundi
vilja honum, og hvað liann hefði gert
fyrir sér.
— Eg er heiðarlegur maður, ég
hefi aldrei tekið meira en hundrað
af hundraði fyrir nokkurt lán.