Fálkinn - 23.05.1947, Blaðsíða 4

4
F Á L K I N N
DORA STOCK OG
KÖRNERS-FJÖLSKYLDAN
JOHANN MICHAEL STOCK,
koparstuHgumaður, sem ætt-
aður var frá Miinchen, en
átti tieima í Leipzig eftir 1764;
liann var dugantli maður í sinni
grein og svo vel efnum búinn,
að hann gat vandað vel til upp-
eldis dætra sinna tveggja, sem
hétu Dora og Minna. Breitkopf,
bókaútgefandinn mikli, átti hús-
ið, sem Stock-fólkið bjó i, uppi
á 4. liæð. Stock, sem kvað hafa
verið vel greindur maður og
fyndinn, kenndi ýmsum kopar-
stungu, og Goethe sjálfur var
meðal nemenda hans. Hann kom
oft á lieimilið og þekkti dæturn-
ar vel.
En Stock dó aðeins 35 ára, og
framtíðin hefði ekki orðið glæsi-
teg ef stjúpsonur hans, setn
lagrt liafði iðnina af honum,
hefði ekki gerst fyrirvinna fjöl-
skyldunnar og séð henni far-
borða. Dæturnar döfnuðu vel
undir umsjón ágætrar móður
sinnár. Báðar höfðu ótvíræðar
gáfur í málaralist og tónlist.
Dora var gáfaðri og fjörmeiri
en Minna. Báðar vöru þær dáð-
ar fvrir Ijúfmennsku í allri
framgöngu.
Johann Gottloh Immanuel,
eigandi Breítkopf-bókaverslunar-
innar, sem var mjög söngelsk-
ur maðúr, iiafði miklar mætur á
systrunum og bauð þeim oft
Iieim til sín. Þar kynntist Christ-
ian Gottfried Körner Minnu og
trúlofuðust þau. En faðir Körn-
ers, hinn strangi prófessor Johan
G, Körner, vildi ekki heyra
þennan ráðahag nefndan, hann
vildi ekki eignast „koparstungu-
stelpuna" fyrir tengdadóttur. -
Allar tilraunir sonarins til þess
að mýkja skap foreldra sinna
misheppnuðust. Svo rammt kvað
að andúð Körners gamla, að
þegar sonur lians sendi lionum
fallega mynd af brúði sinni, skar
Körner liana út úr rammanum
ineð vasalmífnum sínum, tví-
braut liana saman og flevgði
henni með þeirri athugasemd,
að liann vildi ekki sjá þetta
„synduga smetti“ fyrir augum*,
sér. Sem betur fór glataðist
myndin ekki, hún var hirt síð-
ar og gert við hana, og hangir
hún á Körnersafninu í Dresden.
Gottfried Körner, sem var við
laganám, fór nú frá Leipzig til
Dresden og fékk góða stöðu þar
von bráðar. Faðir hans dó og
dró hann þá ekki að giftast
Minnu Slock. Hjónabandið varð
mjög farsælt, og lieiinili ungu
hjónanna í Dresden varð smátt
og smátt samkomustaður skálda,
tónsnillinga og annarra lista-
manna. Vísindi og stjórnmál
voru einnig rædd á því heimili.
Körners-heimilið í Dresden varð
svipað og Coppet, heimili ma-
dame dc Stael í Sviss.
Dora Stock fór með systur
sinni til Dresden, þær voru ó-
aðskiljanlegar og Dora varð
heimilisföst lijá Körner. í Dres-
den fékkst hún einkum við mál-
aralist, sérstaklega pastel-mynd-
ir, en olíumyndir málaði liún
lika og gerði fjölda mynda eft-
ir málverkum í safninu i Dres-
den, sem þá þegar var orðið
frægt. Ilún hafði mjög næmt
auga fyrir lisfgildi málverka;
þannig er sagt að hún hafi verið
í svo miklu áliti í Dresden-mál-
verkasafninu að læplega hafi
verið keypl þangað mynd án
þess að hún væri kvödd til ráða.
Það var ekki lausl við að menn
hcfðu nokkurn bevg af benni
sem listrýnanda og vildu koma
sér i mjúkinn hjá henni. Hún
var afar snjöll í að gera andlits-
myndir, eins og fjöldi mynda
Iiénnar af ýmjsu fólki úr fjöl-
skyklunni bera vott um.
Ilún var lagleg, heillandi i
framgöngu, bráðgáfuð og vel
menntuð og var því ekki nema
'eðlilegt að gestir sæktust eftir
návist liennar á Körners-heim-
ilinú. í æsku hafði hún gefið
sig að ungum, gáfuðum manni,
Ludvig Ferd. Huber, sem var
vinur mágs hennar, og höfðu
þau trúlofast. En þessi ungi
maður, sem einnig hafði valið
sér lögfræði að námsgrein og
ætlaði að verða sendisveitar-
starfsmaður, reyndist ekki að
vera við hennar liæfi. Þau rufu
trúlofunina eftir nokkur ár. En
Dora átti bágt með að gleyma
þessu ævintýri með Iluber; sið-
ar vísaði bún þeim á bug, sem
biðluðu til hennar. Heimili syst-
ur hennar og mágs varð einnig
hennar heimili og liún helgaði
sig alla heimilislifi þeirra. —
Schiller var meðal bestu vina
Iíörners og dvaldi jafnan hjá
honum nokkurn tíma úr árinu.
Og Goethe, Humboldt, Kleist og
fleiri frægir menn þeirrar tíð-
ar voru oft geslir á þessu góða
lieimili. Ivörner var besta stoð
og stytta Schillers; að honum
látnum var það Körner, sem
sá um fyrstu lieildarútgáfuna
af ritum hans.
Gottfried Körner og Minna
áttú þrjú börn; hið fyrsta var
sonur, sem dó mjög ungur, svo
fæddust Enima og Theodor, hið
unga skáld og frelsislietja.
í uppvaxtarárum sínum fékk
Theodor tækifæri til að kynnast
skáldkonungunum, Goethe og
Schiller. Yarð liann fyrir sterk-
um áhrifum frá báðum.
Goethe hafði mikið álit á gáf-
um Theodors og spáði honum
glæsilegrar framtíðar. En faðir
hans vildi að hann helgaði sig
hagnýtu starfi og lét innrita
hann á námuskólann í Frei-
burg i Sachsen. En Iiugur Theo-
dors var allur við fagrar listir,
aðeins 21 árs fór liann til Vín-
arborgar og vakti brátt aðdáún
þar og varð mjög vinsælk Um-
gekkst liann þar öll helstu stór-
menni og var allsstaðar velkom-
inn. Varð liann hrátt kunnur
sem leikritahöfundur og var
skipaður „keisaralegur og kon-
unglegur leikhússrithöfundur“.
Af leikjum hans hafa hinir sögu-
legu orðið langllfastir. Áður cn
liann sellisl að i Vinarborg hafði
liann gefið út fyrsta Ijóðasafn
sitt, árið 1810, fyrir hvatningu
föður hans. Því að Körner eldri
var sjálfur mjög listhneigður.
í Vínarborg kynntist Körner
mestu leikkonu þeirrar tíðar,
Antonie Adamberger, sem lék í
Burgtheater. Þar varð ást við
fyrstu sýn, og þau trúlofuðust
bráðlega. Foreldrar lians voru
mótfallin þessu fyrst í stað. En
eftir að þau höfðu komið til
Vínarborgar og kynnst konu-
efninu og kostum hennar, féll-
ust þau einhuga á ráðahaginn.
— — Nú vikur sögunni aftur
fram í tímann, til Doru Stoclc.