Fálkinn - 23.05.1947, Blaðsíða 9

FÁLKINN
9
var sjórinn slétlur. Aðeins sniá-
gárar.
Aiexauder foriiit-.víni* kaltar
ekki á piltana. Þeir liafa gert
Inent fyriv síintnx dyrun: og
eru nú farnir að draga kópana á
leið að skipinu. Hann getur
ekki betur séð en þeir liafi drep-
ið mörg hundruð. Þeir eiga svei
mér skilið að fá gildan snaps
]>egar veiðin er komin um borð.
Fyrstu mennirnir eru komnir
að borði og byrjaðir að skipa
veiðinni um borð, en margir
eru enn inni á isnum. Hann
kallar lil þeirra að þeir skuli
flýta sér. Við verðum að komast
sem fyrst rit úr vökinni, kallar
hann.
Það er kominn sti).mings
stormur á austan, svo að vind-
urinn og straumurinn geta lok-
að vökinni áður en varir. Og
það sést volta fyrir því að is-
inn sé farinn að reka. En Ixráð
liœtta er engin enn.
Piltarnir liamast svo að svit-
inn bogar af þeim. Þeir skilja
svo vel livað um er að tefla.
•
Flcstir þeirra bafa lent i ísreki
áðiir og langar ekkerl lil að
gera það aftur. Og þessvegna
liafa þeir sig alla við að kon asl
um borð alk " áður en það er
orðið of seint.
Matsveinninn hjálpar líka til.
Að vísu standa baunirnar og
sjóða á eldavélinni, eix kópa-
skinnin eru meira virði en nokk-
ur matur.
Hann getur lialdið eldainennsk
unni áfram þegar þeir eru komn-
ir út á rúmsjó aftur. Og þá
verður tími til að steikja sela-
buff. Þeim veitir ekki af að
Hér er nv gerð af „vermihús-
um“ (couveuse), framleidd í
Ameríku. Hitastilling er sjálfvirk
og rúða er sett á liliðina á ltús-
inu, svo að bægt sé að fylgjast
með íiinum snemmfæddu börn-
um, sem sett eru í það. Yermi-
itús ]xessi iiafa rutt sér meira
og meira til rúms að undanförnu
fá eittlivert nýmeti, piltunum.
Þeir bafa ekki lifað á öðru en
söltum mat síðan þeir fóru frá
Tromsö.
Alexander formanni finnst
vökin þrengjast ískyggilega, en
ennþá er mikið eftir af kóp-
um, sem eiga að komast um
borð, og í dag vill hann ekki
missa af einu einasta skinni.
Þau eru of verðmæt til þess.
— Afram nú, pillar, kallar
liann til hásetanna. Þið skulið
fá tvo stóra snapsa hver þegar
þetta er búið.
Hann veit að piltunum þykir
sopinn góður, svo að loforð lians
ýtir undir þá.
Nú er orðið svo skýjað að
Alexander formaður skilur, að
það er liver siðastur að sleppa
út úr vökinni. Hann er nærri því
iiálfa mílu inni i ísnum. Vist
er þelta áhætta og glópska, en
mikið skal til mikils vinna. Það
væri ekki gaman fyrir dreng-
ina að koma lómhenta til Troms-
ö. En í dag hafa þeir fengið
góðan afla.
Þegai- síðasti kópurinn er kom
inn um borð fer Alexander að
snúa skútunni út úr ísnum. En
nú er komið ofsarok á austan.
Það ýlfrar í reiðanum og sjór-
inn Jieytist í livitum flyksum
inni á isnum, hátt á lofti. Og
himinninn er orðinn svo lág-
ur að liann virðist ætla að detta
niður á skipið.
Og ísinn fer að þjarma að
skútunni, en formaðurinn treyst-
ir isbrynjunni og sterkri vél-
inni. Hann siglir með fullum
In-aða.
Nú er aðeins um nokkrar mín-
útur að ræða. Korni hann ekki
skipinu út á rúmsjó þá skrúf-
ar ísinn ]jað i kaf undir þeim.
0<; allir fara þá sömu leiðina.
ísinn er svo malaður ki-ingum
bé að jjað er ekki viðnt að bjafga
scr á jaka. Það er einsýnn dauði.
Skútan stangast vii ísinn, sem
iiefir lokað Jeiðinui fyrir benni,
en verður lítið ág-agt. ísinn er
of l.eitur til þess, þó að þetta
sé ekki nema grautur.
Hásetarnir standa í bnapp á
þilfarinu. Það, sem nú er að ske,
er svo spennandi að liver taug
i þeim tilrar. Tekst skipinu að
ryðja sér braut út i rúmsjó —
eða skrúfar ísinn það i kaf?
Og svo kemur að ]jví augna-
bliki að skipið stendur grafkyrrt,
þó að hreýfillinn hamist með
öll sín bestöfl. Þá skilja hásel-
arnir að þeir verða að gefa upp
alla von um að komast út á
isinn. Þeir lxafa þá einu von
að ísinn bafi ekki mátt til að
kaffæra skipið. Það hefir kom-
ið fyrir áður að skip hefir lent
í rekís án þess að sökkva. Og
„ísblómið“ er citt sterkasla
skipið í austurísnum.
Samviska Alexanders formanns
er svört þessi augnablikin. Hann
ásakar sjálfan sig fyrir að hafa
ekki haldið af stað meðan tími
var til. Það hefði verið betra að
fórna nokkrum kópum. Nei,
hann fór of ógætilega að ráði
sínu i dag. Og, drottinn minn,
brópar samviskan til hans —
eiga allir þessir mcnn að farast
vegna þess live lébúðugur ég
var? Honum finnst liann sjá föl
og sorgbitin andlit allra þeirra,
sem missa ættingja sína og vini
í dag. Nei, nú verður kraftaverk
að ske, svo að þeir komist út.
Það eru ekki nema svo sem
tveir kilómetrar át í rúmsjó. Þar
er að vísu bvítt eins og á jökli,
en komist skipið á annað borð
út í sjó þá er það öruggt. Hann
reynir með öllu móti að bifa
skipinu áfram. En því verður
elcki lmikað, hvorki fram né
aftur. Það er fast eins og tappi
í flösku.
Og stormurinn cr orðinn að
fárviðri. Háselarnir verða að
halda sér í vanta og stög eða
kreppa bendurnar um öldu-
stokkinn til að geta slaðið á fól-
unum. Þeir eru bláir af kulda
i framan. Enginn ]jeii-ra mælir
orð frá munni. Enda hefði ver-
ið ómögulegt að heyra nokkurt
oi-ð, jafnvel af vörum manns
við liliðina á manni, svo mjög
öskrar og vælir stormurinn, cn
snjórinn er þéttur eins og voð.
Það bylur í skipinu þegar ís-
inn hrannast fastar og fastar
að þvi. Það er eins og það veini
undan ]jessum áköfu faðmlög-
mn. Isinn bringsnýr því nokk-
ur augnablik. Það er eins og
hringekja.
v ' n
Einn básetinn feliur á bné
a i jM’arið. Hann ijiestur mátt til
að st-mda uppréttur. Andlitið á
Iiomiui er blásvarl. Úr barka
hans Iieyrist bás bryggla. Ann-
aðhvort er hann að biðja eða
bölva. Jú, hann bölvar mann-
inum, sem á sök á þessu.
Formaðurinn stendur enn við
slýrið. Hann kreppir hnefana
að því, þó að hann viti að það
sé vonlaust að bjarga skipinu,
sem nötrar undir bonum. Og
hann nötrar sjálfur lika.
Þetla er dauðinn, er bvíslað
að honum aftur og aftur. Hann
stendur þarna eins og steingerv-
ingur og starir inn í hríðina,
sem lemur liann í andlitið. En
hann tekur ekkert eftir því.
Andlitið er livítt. Já, allir um
borð liafa fengið náhvít andlit.
Og svo skrúfast ísinn svo
ákaft að það er farið að hrynja
úr görðunum um borð í skip-
ið. Hann hrynur inn á bæði borð
og sjórinn fer að renna inn,
gulgrænn sjór með hvitum is-
molum.
Einn hásetinn Iiefir sleppt sér
og hlaupið fyrir borð, ofan í
bvítu kvörnina, sem malar og
malar skipið í mél.
Alexender slcipstjóri öskrar
eittbvað gegnum storminn. Ef
til vill er það kveðja. Enginn
Iieyrir það því að í sama augna-
bliki malast „ísblómið“ sundur.
Borð og sprek þeytast liátt á
loft af þrýstingnum og stór
liaugur af is brannast upp þar
sem skipið sökk.
Þeg&r allt er komið í kring
er skinnhúfa á floti innan um
íshrönglinginn og sprekin. Það
er siðasta kveðja frá „ísblóm-
inu“.
Þegar Óli Tobíasson formaður
frá Tromsö er að þröngva slvip-
inu sínu gegnum vök. nokkrum
dögum síðar, skamml þar frá,
sem „lsblómið“ sökk, 'finnur
bann skinnliúfu. Þetta er Iiúf-
an lians Alexanders, segir liann.
Hann keypti luma i Tromsö rélt
áður en liann fór að lieiman,
svo að liann hafði ekki gagn af
lienni lengi. .Ta, Iiver skvidi
trúa að bann Alexander Alex-
andersson skyldi ljúka ævinni
eins og liann gerði! En liann
var alltaf nokkuð djarfur, hann
Alexander!
Öli fer með húfuna lil Troms-
(j og færir liana ekkju Alexand-
ers sem minjagrip.
Og í blöðunum i Tromsö
standa langar eftirmælagreinar
um Alexander formann. Hann
var einn hinn djarfasti allra ís-
hafsformanna, stendur i eftir-
mælunum.
Japanskur snjókarl. — Japan-
ar stunda skíðaíþrótt og búa til
snjókarla ekki síður en við ís-
lendingar. Hér sést frumlegur
snjókarl i austurlenzkum stil, og
er hann einnig liafður sem blið
fvrir framan skíðaskála.