Fálkinn - 13.07.1951, Blaðsíða 4

4
FÁLKINN
Ríkustu
A LLT ER í heiminum hverfult.
/Jft Á öldinni, sem leið, voru
A ensku aðalsmennirnir mest-
ir auðmenn allra þjóða og bárust
mikið á. Þeir bjuggu í höllum í
borgunum og áttu óðalssetur úti
í sveitum, sum stærri en heila
hreppa hér á landi. Þeir höfðu
fjölda fátækra landseta, en notuðu
mest af landi sínu sem veiðilend-
ur. Þetta er nú breytt. Skattarn-
ir eru orðnir svo miklir á stór-
eignum í Englandi, að enginn auð-
maður hefir bolmagn til þess að
reka stóra búgarða, án þess að
þeir gefi eftirtekju. Þess vegna
hefir fjöldi hinna gömlu óðala
verið bútaður niður í smábýli.
Og stóru hallirnar hafa verið
leigðar fyrir skóla, sjúkrahús og
ýmsar menningarstofnanir, Eig-
endurnir búa í sumum þeirra, en
hafa þá aðeins fá herbergi til
afnota en leigja mest af húsnæð-
inu.
I Bandaríkjunum söfnuðust ó-
grynni fjár á einstakra manna
hendur, einkum þeirra, sem höfðu
eignast olíulindir og stálnámur
eða tókst að skara fram úr öðrum
í einhverri stóriðju. En þaðan er
sömu sögu að segja og frá Bret-
landi. Skattarnir valda því, að
auðsöfnun er ekki sami hægðar-
leikurinn nú eins og áður.
Stundum hafa indverskir furst-
ar verið taldir ríkustu menn ver-
aldar. En það er vandgert að bera
auð þeirra saman við auð vest-
rænna manna. Auður Austur-
landafurstanna var í rauninni
tryggari eign, því að gull og gim-
steinar falla ekki í verði þó að
illa ári, en það gera hlutabréfin
á kauphöllunum í City og Wall
Street. Hins vegar gefa dýrgripir
Austurlandafurstanna enga vexti.
Þeir eru dauð eign. En furstarnir
hafa safnað sívaxandi auði samt.
Því að þegnar þeirra greiða þeim
skatta, án þess að ganga eftir því,
til hvers sköttunum er varið. —
Nú er að verða nokkur breyting
á þessu og aðstaða furstanna verð-
ur nokkru erfiðari en áður var,
eftir að Indland og Pakistan eru
orðin sjálfstæð ríki og vestræn
menning ryður sér til rúms.
Á síðari árum hefir risið upp
ný gróðamannastétt, sem farið er
að gefa gaum. Nú lifa tekjumestu
menn veraldarinnar í útskæklum
eyðumerkur Arabíu. Soldán og
menn nútímans
sheikar Arabiu hafa til þessa haft
lítið 'handa á milli, og engar sög-
ur farið af auðlegð þeirra. En nú
er öldin önnur. Hinir virðulegu
þeldökku höfðingjar, með kónga-
nef og svart hökuskegg, eru nú
orðnir fjáraflamenn, sem vert er
að taka eftir.
Á síðustu sautján árum hafa
þeir selt „kynstrin af sandi, hita og
flugum“ eða öllu heldur olíurétt-
indin. Og nú sitja þessir fyrr-
verandi rottublönku synir eyði-
merkurinnar í dýrindis höllum,
og þurfa ekki um annað að hugsa,
en að taka á móti endurgjald-
inu .... bandarískum dollurum
og enskum sterlingspundum, sem
berast til þeirra í sístækkandi
fúlgum, sem nema mörgum mill-
jónum á hverju ári.
Ahmad as-Suban sheik í Ku-
wait seldi ensk-ameríska olíu-
félagi sérleyfi til olíuvinnslu
skömmu áður en striðið hófst.
Um stund varð hann að bíða eftir
því að framkvæmdir hæfust. Borg
'hans var umgirt görðum úr leir-
klíningi og umferð var lítil nema
af geitum og úlföldum. Ríki þessa
hö'fðingja er aðeins 3000 ferkm.
að stærð.
En fyrir fjórum árum var farið
að vinna olíuna í Kuwait. Ahmad
sheik fékk of háan blóðþrýsting
og dó, eftir að ríkistekjur hans
voru nýbyrjaðar að vaxa. En
frændi hans og arftaki, sem er
55 ára og heitir Abdullah hefir
nú tekið við fjárhaldinu og nú
eru olíutekjur hans komnar upp
í 4 milljón sterlingspund á ári.
Á hverjum mánuði streyma 1.150
þús. smálestir af olíu úr jörðinni í
landareign hans. Hann fær 5 shill-
ina gjald af hverri smálest og á
þessu ári getur hann gert ráð fyrir
að framleiðslan verði tvöfalt meiri
en hún var síðasta ár.
Abdullah, sem er viðlesinn mað-
ur, sanntrúaður Múhameðsþjónn
og velþenkjandi, sér fram á að
hann geti verið orðinn eigandi að
100 milljón sterlingspundum um
það leyti sem hann deyr, ef hann
nær sjötugs aldri. I Kuwait er
meira af steinolíu en af vatni, og
líklega meira af olíu en á nokkrum
öðrum landsskika jafnstórum í
veröldinni. Á síðustu þremur ár-
um hefir uppdrátturinn af Kuwait
gerbreyst. Þar sem foksandurinn
er minnstur og rakinn í jörðinni
mestur, hafa risið upp bæir úr
steinsteypu fyrir olíufólkið. Þar
vantar ekkert, hvorki golfvelli,
verslanir né leikhús. Þar eru
hreinsunarstöðvar, sem vinna
drykkjarvatn úr sjó, nægilegt
fyrir 20.000 manns.
Abdullah sheik reykir hvorki
né drekkur sjálfur og honum er
ekki vel við, hve mjög þegnar hans
sækjast eftir kvikmyndunum.
Hann hefir reist sjúkra'hús og
skóla — og keypt saumavélar
handa öllum konunum sínum!
Nýlega lét hann flytja inn 5.000
reiðhjól, sem vafalaust renna vel
á nýju malbikuðu aðalgötunni í
höfuðborginni í Kuwait.
Ibúarnir í Kuwait voru áður
hirðingjar og höfðust við í tjöld-
um. Nú er olían að gera þá að
kaupstaðabúum. 1 gamla daga var
drykkjarvatnið til almennings-
þarfa flutt í geitaskinnsbelgjum.
Nú eru verslanirnar í Kuwait
farnar að auglýsa radíógrammó-
fóna og klæiskápa og nota neon-
ljósaauglýsingar.
Kuwait er aðeins eitt af þeim
sjö eða átta Arabaríkjum, sem
hafa eignast allsnægtir síðan far-
ið var að kaupa olíusérleyfi í
Arabíu. Lengra austur með Persa-
flóa hittum vér Sulman sheik af
Bahrein akandi í dýrum straum-
línubíl á skrifstofuna sina. Þar
situr hann við að gera áætlanir
um nýja vegi, skóla og endurbæt-
ur á heilbrigðisástandinu í hinu
agnarsmáa eyríki sínu.
Bróðursonur hans er fyrsti mað-
urinn frá Bahrein, sem stundað
hefir nám við háskóla í Banda-
ríkjunum. Sheikinn sjálfur var
einu sinni í Lundúnum með föður
sínum, og kom þá á hundaveð-
hlaup í White City. Þá benti hann
á sex hunda í hópnum og sagði
að þeir mundu vinna. Það kom
fram. — „Hvernig farið þér að.
þessu? spurði einhver hann. „Eg
sé það á vaxtarlaginu, bógunum,
hreyfingunum og vöðvunum,“
svaraði sheikinn, eins og þetta
mætti vera öllum augljóst. Heima
hjá sér hefir hann alið upp sér-
stakt kyn hvítra asna, sem hann
er ákaflega hreykinn af. En það
verður kannske erfiðara en áður,
að halda áhuganum fyrir hvítu
ösnunum lifandi, síðan sheikinn
fór að fá 900.000 sterlingspunda
afgjald af olíu á hverju ári.
Enn lengra austur með flóan-
um býr soldáninn af Muscat og
Oman, sem hefir 700.000 punda
árstekjur af olíusérleyfum. Það
er að vísu ekki mikið á móts,við
það, sem sumir aðrir fá, en þó
stórfé í augum þessa fertuga
fursta, sem áður varð að versla
með fíkjur, döðlur og epli til þess
að hafa ofan í sig. Margt bendir
líka á að þessi fursti hafi aukið
tekjur sínar ríflega með því að
braska á kauphöllum erlendis og
verið dæmalaust heppinn þar. —
Hins vegar er nágranni hans,
sheikinn af Sharjah kannske enn
slyngari kaupsýslumaður, því að
hann hefir stórtekjur á hverju ári
fyrir að leyfa Englendingum að
leita að olíu. Hvað mun þá ef þeir
finna hana nokkra?
Ennþá hefir olíunnar orðið lítið
vart, en sheikinn mokar saman
peningum, sem hann tekur fyrir
leigu á flugvöllum, fyrir leyfi til
perluveiða, auk skattanna, sem
50 þúsund þegnar hans greiða. Og
SÚ ER KÖLD!
Mary Ann Silver-
mann læknir sést
hér vera að athuga
svertingjastúlkuna
Doroth.y Mae Ste-
vcns, sem er 24.
ára og hefir gert
alla lækna forviða
með því að faalda
lifi, þó að líkams-
hitinn sé kominn
niður i 18 stig. —
Lægsti hiti, sem
læknar vita um að
nokkur manneskja
liafi lifað með áð-
ur, er 24 stig. —