Fálkinn - 16.11.1951, Blaðsíða 11

FÁLKINN
11
Litla sagan:
m Robmvon
Gamansaga.
A ritstjórnarskrifstofu vikublaðs-
ins „ÆvintýriS“ voru þeir farn-
ir að finna til vöntunar á listrænu
efni, sem gæti gert ungu lesendurna
hugfangna. Að vísu barst blaðinu
fjöldinn allur af bandritum, en þó
ekki nein, sem talist gátu hentug.
Þau voru flest svo angurblið. Sann-
ast að segja gerðu þau ungu lesend-
urna rugláða, i staðinn fyrir að
grípa þá og lieilla. Það sem fyrir
ritstjórninni vakti var einmitt að
gefa æskunni það, sem kallað er
spenningur. Loks var ákveðið að fá
mann til að skrifa skáldsögu — frum
samda — sem framhaldssögu i blað-
ið.
Sendiboði ritstjórans hljóp sem
fætur toguðu til skáldsins Molda-
vantsevs, og daginn eftir sat þessi
höfðingi i sófanum inni i þvi allra
helgasta — skrifstofu ritstjórans.
— Þér skiljið, lióf ritstjórinn
máls — að þetta verður að vera
afar hressandi og heillandi saga,
barmafull af spennandi viðburð-
um. I stuttu máli, það á að vera
sovjetrússneskur Robinson Crusoe
— svo að lesendurnir geti ekki slit-
ið sig frá blaðinu.
— Robinson, svaraði skáldið stutt
— jú, það ætti að vera hægt.
— Já, en ekki eintómur Robinson,
heldur sovjetrússneskur Robinson.
—< Júhú, það er auðvitað að hann
má ekki vera rúmenskur.............
Skáldið var afar orðspart — þeg-
ar það sagði citthvað á annað borð.
Það var auðvitað mál að hann var
starfsins maður. Og .... skáldsag-
an var tilbúin á tilsettum tima.
Moldavantsev hafði ekki hætt sér
langt burt frá fyrirmyndinni, Ro-
binson .... þetta var Robinson.
Sovjetrússneskur æskumaður lend-
ir i skipbroti og öldurnar fleygja
honum upp á óbyggða ey. Þarna
stendur hann — einmana og vina-
laus — einn gegn náttúruöflunum.
Hættur steðja að lionum úr öllum
áttum — villidýr, flækjugrös og
ógnandi stórrigningatíðin. En rúss-
neski æskumaðurinn er enginn auk-
visi, en þrunginn af þrótti og yfir-
Imgar alla erfiðleika, sem honum
virtust ósigranlegir i fyrstu. Eftir
þrjú ár finnur sovjetrússneskur leið-
andur hann lifandi og í besta gengi
í hinu litla ríki sínu. Hann hefir
sigrast á náttúrunni, reist sér dá-
litið hús og gert garð kringum það.
Hann hefir rekið kanínubú, saumað
sér skyrtu úr aparófum og kennt
páfagauk að vekja sig á morgnana
með þessiun orðum: — Nú hoppum
við fram úr bælinu og byrjum á
morgunleikfiminni!
— Ekki afleitt, sagði ritstjórinn.
Þetta með kaninurnar er ágætt —
það er í anda nútímans. En eigin-
lega skil ég ekki fyllilega hvar fisk-
ur liggur undir steini hjá yður ....
— Barátta manitsins við náttúr-
una, svaraði Moldavntsev, stutt eins
og venjulega.
— Já, en — það er ekkert sovjet-
rússneskt í þessu.
En páfagaukurínn þá? Eg tek
hann sem tákn útvarpsins.
— Páfagaukurinn, já, hann er
býsna góður. Og garðurinn líka. En
maður finnur ekki sovjetrússneska
andrúmsloftið, ef maður gctur orð-
að það svo. Og hver er t. .d. ráð-
stjórnin í hreppnum. Og stéttarfé-
lögin?
Nú varð Moldavantsev ergilegur.
— Hvaðan ætti þetta að koma.
Þetta er eyðiey.
—■ Alveg rétt, vitanlega er þetta
eyðiey, en það verður að veta
hreppsráðstjórn þar. Eg er enginn
málsnillingur, en væri ég í yðar
sporum mundi ég smclla þarna inn
ráðstjórnarfulltrúa.
— En sagan byggist öll á því, að
eyjan er óbyggð .........
Nú tók skáldið allt í einu eftir
glensi i augunum á ritstjóranurfi og
þagnaði. Þau voru köld og tóm, eins
og náblátt tungl í marsmánuði.
Hann afréð að reyna að komast að
sáttum.
— Jú, þér hafið rétt að mæla,
sagði hann og rétti upp vísifingur-
inn. Vitanlega. Að ég skyldi ekki sjá
þetta undir eins! Það eru tveir
skipbrotsmenn sem komast af, Ro-
binson og sveitarráðsstjórinn........
•— Ok auk þess bjargast tveir úr
ráðstjórninni, bætti ritstjórinn við.
— Æ, æ, kveinaði Moldavantsev.
— Það er ástæðulaust að stynja.
Tveir ráðsmenn, sem komast af, og
svo stúlka, féhirðir, sem innheimt-
ir félagsgjöldin.
— Hvers vegna féhirðir lika?
Hverja á hann að rukka?
— Vitanlega Robinson.
— Ætli formaðurinn geti ekki gert
það. Hann hefir ekki annað þarf-
ara að gera.
— Nei, nú skjátlast yður, féélagi
Moldavantsev. Það á alls ekki við.
Formaðurinn í ráðinu á alls ekki að
þurfa að skipta sér af slikum smá-
munum, að þeytast í milli og inn-
heimta félagsgjöld lijá meðlimunum.
Við erum eindregið á móti því. Hann
á að hugsa um hin alvarlegu, skap-
andi störf.
— Jæja, ég skal bæta féliirðinum
við, sagði skáldið. Það getur meira
að segja jafnvel orðið hentugt ....
liún giftist formanninum — eða
það sem betra er: hún giftist Ro-
binson. Það cr að minnsta kosti dá-
litið lif í því.......
— Nei, ekki dugar það. Þér verð-
ið að forðast alla úrkynjaða róm-
antik og ólieilbrigðar ástamálalýs-
ingar. Látið hana stunda sitt starf,
innheimta gjöldin og geyma þau i
eldtryggum peningaskáp.
Moldavantsev fór að ókyrrast i
sætinu. — Afsakið þér, cn það er
ekki venjulegt að finna peninga-
skápa á eyðieyjum.
Ritstjórinn hugsaði sig um. — Nú
sé ég hvernig á að hafa það, sagði
hann. í fyrsta kaflanum er ágætur
staður, þar sem hægt er að koma
skápnum að. Auk Robinson og með-
alanna skolar sjórinn ýmsu dóti
upp í fjöruna ........
— Öxi, byssu, kompás, roinm-
tunnu og flösku með meðali gegn
skyrbjúg .... þylur skáldið hátíð-
lega upp úr sér.
— Strikið þér yfir ronunið, svar-
aði ritstjórinn undireins. Og hvað
eiga þau að gera við skyrbjúgsmeð-
alið? Takið þér lieldur flösku af
bleki — og svo endilega peninga-
skápinn.
— Þér haldið honum til streitu.
Væri ekki hægt að geyma félags-
gjöldin í bolum trébol? Hvcr mundi
birða um að stela þeim?
— Hver? En liann Robinson? Og
ráðsformaðurinn. Og meðlimirnir.
Og viðskiptanefndin.
— Bjargaðist liún líka? spurði
Moldavantsev auðmjúkur.
— Já.
—--------Nú varð hljótt.
— Ivannske það liafi rekið fund-
arboð i land lika?
— Já, auðvitað, svaraði ritstjór-
inn. Það verður að skapa vinnu-
skilyrði — — svo sem vatnsflösku,
litla bjöllu, borðdúk .... það gildir
cinu hvort það cr rautt eða grænt
- ég vil ekki trufla skáldgáfu yðar
með þvi .... En, sjáið þér, góði
vinur, það riður mest á því að upp-
lýsa fjöldann — allan almenning.
— Sjórinn skolar þó ekki fjöldan-
um í land þarna, sagði Moldavant-
sev. Hugsið þér yður ef sjórinn fer
að fleygja tuttugu -—■ þrjátíu þús.
verkamönnum í land þarna — það
•,-æri hlægilegt!
— Það skaðar ekki þótt fólk fái
citthvað að brosa að.
— Þetta blutverk ræð ég ekki
við, svaraði skáldið.
— Hvers vegna einmitt sjórinn
spurði ritstjórinn hissa á þvi. Þetta
er Ijóst fyrir mér. Þarna er eyja •—
eða öllu heldur skagi, jiað er betra,
og þar gerist margt spennandi.
Flokksstarfið gengur sinn gang, en
ekki að óskum. Starfandi meðlim-
ur uppgötvar misfellur á innheimt-
unni. Fjöldinn hjálpar honum. Loks
má halda aðalfund. Það er áhrifa-
mikið, frá listrænu sjónarmiði ....
— Og Robinson þá? stamaði
Moldavantsev.
— Já, það var gott að þér minnt-
uð mig á bann. Mér er illa við liann
■— hann á alls ekki heima i sög-
unni. Sleppið honum.
—- Já nú er þetta allt ljóst fyrir
mér. Eg verð búinn á morgun —
með handritið.
Ágætt féélagi. Til hamingju.. Og
meðan ég man. Það verður skipsbrot
í byrjun sögu yðar. Það cr alls ekki
nauðsynlegt. Strikið það út, þá verð-
ur sagan meira spennandi. Finnst
yður það ekki líka?
— JÚ, einmitt. Verið þér sælir!
— Heyrðu — Benedikt — hvernig
á að segja á frönsku: „Konan mín hef-
ir alltaf misskilið mig.“
FRAMKVÆMUM:
Allar viðgerðir
á rafmagnsvélum og tækjum.
Rafmagnslagnir
í verksmiðjur og hús.
Viðgerðir á rafkerfi bíla.
Raivélaverkst. Halldórs Ólaissonar
Rauðarárstíg 20 — Sími J/775 — Njálsgötu 112