Fálkinn - 28.09.1956, Blaðsíða 9
FÁLKINN
9
nð öxlinni á honum. Hún slóðst freist-
inguna nokkrar mínútur en lét svo
undan.
Stella vaknaði við að leslin herti
á sér. Hún opnaði augun: — Jolin ...
:Þau lireyfðu sig samtímis ■— leit-
andi — knúin af sömu hvöt. Kossinn
var hikandi og varkár — eins og þau
væru hæði að vakna af djúpum svefni,
og hæði voru dálítið ringluð, því að
þctta var í fyrsta skipti sem þau höfðu
kysstst.
Loks sleppli hann lienni. Stella
andaði djúpt. — Hvaða stöð vorum
við að fara hjá? spurði hún hikandi.
Hann horfði forviða, og hún sá að
hugur hans var langt í burtu. — Við
höfum ekið of langt, sagði hún hjá-
róma og kvíðin.
John brosti og klappaði huggandi
á handlegginn á henni. — Við getum
gengið þennan spöl til baka, sagði
bann.
Engir aðrir fóru úr lestinni í Foley.
John og Stella stóðu og horfðu á eftir
hálftómri lestinni, sem rann áfram
út í myrkrið.
Þau gengu þvert yfir götuna í þorp-
inu og inn á stíg, sem lá upp að hús-
inu, sem Stella átti heima i. Þau héld-
ust i hendur og önduðu djúpt að sér
svölu kvöldloftinu.
Þau námu staðar. Ekki heyrðist
nokkurt hljóð — ekki svo mikið sem
að vindblær truflaði næturkyrrðina.
— Það er líkast og ekki sé nokkur
lifandi sál liérna nærri, hvíslaði
hann,
Stellu hafði fundist ]mð sama —
eins og þau væru alein í heiminum.
Klukka sló einhvers staðar í fjarska.
John sneri sér að henni til að
lijálpa henni yfir gangbrú á læknum,
sem þau voru komin að.
— Ég get elcki séð þig, sagði hún
lágt.
— Ég er liérna, svaraði hann aiveg
hjá henni. — Eg er liérna alltaf þeg-
ar þú þarft á að halda.
Henni kom þetta svar á óvart, og
á næsta augnabliki voru þau í faðm-
lögu m.
MÁNUDAGSMORGUN fór allt í ó-
iestri. Stella hafði gleymt að draga
upp vekjaraklukkuna kvöldið áður —
lykkja raknaði á öðrum sokknum
þegar hún var að fara i hann — og
strætisvagninn ók burt rétt fyrir nef-
inu á henni.
2. bekkur B var allur úti á þekju
eftir frídagana tvo. Stella reyndi að
vera umburðarlynd, cn þegar þrír
nemendurnir i röð gátu ekki svarað
ailra einföldustu spurningum, skellti
hún bókinni saman og horfði spyrj-
andi á hópinn.
— Ég vildi óska að ])ið létuð mig
vita þegar þið skiljið ekki það sem
verið er að tala um, sagði hún mild.
Hún færði sig að töflunni og fór að
skrifa. Það varð ókyrrð í bekknum
bak við liana, og einhverjir hvísluðu,
en hún lét sem hún heyrði það eklci.
Hún sneri sér fram og stóð graf-
kyr. Svo færði hún sig að borðinu
og leit yfir hópinn. — Carol, viitu
gera svo vel að koma með þetta blað,
sem þú ætlaðir að rétta lienni Sús-
önnu?
Carol kom fram og rétti henni
biaðið.
Stella liorfði á hana og nú var hún
viss um að ]>ær liöfðu ætlast til að
luin sæi þetta blað. — Ilún fletti því
sundur og las:
... var það ekki ergilcgt að J. H.
skyldi ekki koma á ungmennafélags-
sýninguna, eins og hann hafði lofað?
Ilann hefir líklega ekki getað Iosn-
að við hana. Hann bróðir minn sá
þau í síðustu lestinni, og J. leit út
eins og hann væri að drepast úr
leiðindum. Var það furða! Að hugsa
sér að hengja sig svona á aumingja
manninn .. .
Stella liélt áfram að stara á blað-
ie löngu eftir að hún liafði lesið það.
Neðst á blaðinu var teikning af manni
á harða hlaupum.
— Þú situr eftir til klukkan fjögur
i dag, sagði Stella og rödd hennar var
nærri því óþekkjanleg.
— Ég get ekki setið eftir, sagði
Carol, — ég á að hafa tíma i dans-
skólanum klukkan fimm.
— Mér er ánægja að skrifa miða
fyrir þig, um að ])ú getir ekki komið,
sagði Stella kuldalega. — Eða kannske
hún móðir ])ín vilji gera það. Hún
hefir betri æfingu í þvi.
Þetta var heimskulega sagt. Stúlk-
urnar hlógu i laumi og Carol varð
sótrauð i framan.
— Þér eruð bara reið af því ...
Carol þagnaði.
Stella tók krítina og gekk aftur að
töflunni. — tlnnur persóna í ein-
tölu ...
Dauðaþögn í hekknum, og hún fann
á sér að allar stúlkurnar einbeittu sér
að því að fylgjast með, eins og þær
ósjálfrátt hefðu orðið til að taka
svari liennar gagnvart Carol.
Stella forðaðist að hitta Jolin næsta
Rjómaísinn er
KÆLITÆlKNIN hefir valdið því,
að nú er h'ægt að kaupa sér
rjómaís á strætum og gatnamót-
um. En mannkyninu hefir lengi
þótt gott að gæða sér á frosnu
sælgæti. Hippokrates gamli, sem
talinn er faðir allra læknavisinda
varaði fólk við kældum mat. „Of
mikil kæling í maganum leiðir
af sér sjúkdóma og vandræði,"
sagði sá athuguli maður.
Gustaf Vasa, sá frægi lands-
faðir, hafði ekki álit á isátinu.
Hann varaði dætur sínar við að
borða of mikið af „frosnum linet-
um“, en það mun hafa verið eitt-
livað iikt því, sem nú er kaliað
„nougat-ís“. Það var kringum
aldamótin 1500.
En samt hefir isinn sífellt ver-
ið að ryðja sér rúms, og þó aldrei
eins og á síðustu árum. Áður var
hann aðailega í dýrustu veislum,
en nú fæst hann í hverri mjólkur-
búð — og víðar þó. Rjómaís er
ekki aðeins sælgæti heldur er
hann iíka nærandi, sérstaklega
ef ósvikinn rjómi er í honum, en
út af því vili þó bera því að tek-
ist hefir að búa til gerviefni, sem
virðast furðu iík þeyttum og
frystum rjóma, að minnsta kosti
í útliti. Og vitanlega frýs ný-
mjólk og undanrenna ekki síður
en rjómi.
Rjómaisinn mun hafa komist
í tísku í Evrópu á 13. öld. En
sagnir eru til um fryst sælgæti
löngu fyrir þann tima. Nero iét
til dæmis sækja snjó og ís upp
í fjöll til þess að nota hann í
veislumat. En það er sagt að
Kínafarinn Marco Poio hafi frætt
Evrópubúa um rjómaísinn í Kína,
eins og svo margt annað þaðan
að austan.
Og nokkur hundruð árum
seinna er Katrin af Medici farin
að nota rjómais sem ábæti i veisl-
um sínum og innleiðir ])ctta við
frönsku hirðina er hún verður
drottning i Frakklándi. Eftir
þann tíma fara uppskriftir að is-
réttum að sjást í matreiðslu-
bókunum.
Charles I. Englakonungur var
sólginn í rjómaís. En hann var
svo eigingjarn að hann unni ekki
1
engin nýjung.
öðrum þessa lostætis. Mirco, liinn
franski matsveinn hans fékk 200
sterlingspunda eflirlaun fyrir að
þegja yfir hvernig rjómaís kon-
ungsins væri búinn til.
En nú eru sumir læknar farnir
að prédika, að rjómaís sé holl
fæða, sem geri eigi siður gagn
á sjúkrahúsum en í veislum. Vit-
anlega er liann fitandi. Einn lilri
af ís inniheldur 1175 hitaeiningar
eða nærri tvöfalt meira en einn
nýmjólkurlitri. f venjulegum
rjómais er mjólk, rjómi, sykur
og egg — eða að minnsta kosti
tvennt af þessu fernu, auk ýmiss
konar dropa til bragðbætis, eink-
um vanilludropa. Þar sem iaga-
fyrirmæli eru um rjómais er fyr-
irskipað að í honum sé svo að
minnsta kosti 12% af fitu og oft-
ast nær er rúmlega annað eins
af sykri.
Rjómaísinn, í þeirri mynd sem
hann er algengastur nú, á rót sina
að rekja til mjólkursala i Balti-
more, sem Iiét Jakob Fussel.
Honum datt það í hug, eitt sum-
arkvöld 1851, er liann átti mikla
mjólk óseida að búa til úr henni
rjómaís og seija hann. Þetta
lieppnaðist svo vel að innan
skannns hafði liann miklu meira
upp úr rjómaísnum en mjólkur-
sölunni. Og loks keypti félag af
honum uppskriftina fyrir 500
dollara!
Nú er rjómaisinn orðinn svo
að segja daglegt brauð Banda-
ríkjamanna og er áætlað að livert
mannsbarn þar í landi éti um
18 lítra af rjómais að meðaltali
á ári. Amerískar húsmæður eru
farnar að nota is scm ábæti, með-
fram til að venja krakkana af
því að borða is í tíma og ótíma
og eyðileggja matarlystina.
Hér á iandi fer rjómaís-át óð-
um vaxandi, siðan verslanir
fengu kæliskápa. En þó er ekki
borðað viðlika eins mikið af ís
hér á landi cins og i nágranna-
löndunum, enda eru sumarhitarn-
ir minni hér. En það er i mestu
sumarhitunum, sem rjómaísinn
gengur best út og þá sleikja ekki
börnin ein bann í sig heldur þeir
fulloirðnu lika.
dag og loks kom nýr laugardagur. Þeg-
ar John Hatton opnaði garðshliðið við
hús Bents síðdegis þennan dag, var
Stella í garðinum að raka saman rusli.
Hún var ógreidd og hafði farið í víða
úlpu.
Hún liafði ekki komið auga á hann
ennþá og John liikaði, því að hann
vildi ógjarna trufla hana, þarna sem
hún dundaði með hrifuna sína og var
auðsjáanlega að l)ugsa. En í sömu
svifum leit hún upp og augu þeirra
mættust. Gleðin skein úr augum
hennar.
Ég bið þig að afsaka ef ég hefi
gert þér ónæði, sagði hann.
— Nei, öðru nær. Ég var bara að
hugsa.
John brosti. — Þú ert svo alvarleg.
Þarftu hjálpí
Ilún hrisli höfuðið. Nei, ég geri
ekki meira í dag.
— Ertu þreytt? Við höfum haft
mikið að gera þessa viku.
— Hefirðu lveyrt meira um þessa
skóiaferð i sumar? spurði Stella. Eitt-
hvað varð bún að segja, en það var
erfitt þegar hugurinn er á ferð og
flugi.
— Jolm, hvers vegna sagðir þú mér
tkki að þú hefðir lofað að koma
á ungmennafélagsskemmtunina á
sunnudagskvöldið? spurði hún loks-
ins.
Ilann varð forviða. — Ég hafði alls
ekki lofað þvi. Það voru einhverjir
sem spurðu hvort ég ætlaði að koma,
og ég svaraði engu um það. Eg vildi
heldur eyða kvöldinu eins og við
gerðum, sagði iiann og þrýsti henni
að sér.
— Vildirðu það? Gerðir þú það ekki
eingöngu min vegna?
— Fannst þér það á mér? Hann
hieypti brúnum, en andlitið var al-
varlegt. — Stella, livað gengur að þér?
Hún starði út i garðinn og roði kom
fram i kinnar henni. — Það cr farið
að tala um að ég elti ])ig á röndum,
sagði hún þreytulega. — Þess vegna
liélt ég að það væri best að hætta.
Einn af strákunum sá okkur i lest-
inni.
John virtist hugsandi. — Það er
undravert hve þessir krakkar eru á-
hugasamir um málefni kennáranna
sinna. Ég hefi líka fengið að heyra
sitt af hverju. í augnablikinu gengur
sú saga, að ]ni hafir hryggbrotið
mig ...
Hann hló stutt. — Hefir þú látið
mig líða, aðeins fyrir þetta?
Hún leit undrandi á hann. — John,
ég ...
— Geturðu ekki iitið á þetta frá
mínu sjónarmiði, sagði hann. —
Hverju átti ég að trúa, nema því að
þú kærðir þig ekkert um mig?
— Nei, það var ekki þannig. Ef það
hefði verið svo, mundi ég hafa forð-
ast þig strax frá byrjun. Ég nmndi ...
Nei, það var af þvi að ...
— Af því að þér stóð ekki _á sama
um mig, sagði John rólega. Hann sneri
sér að henni. — Góða Stella, maður
ei' ekki með stúlku til þess að gera
góðverk. Það er ómögulegt að falsa
sjálfan sig ... ég get það að minnsta
kosti ekki. Það verður að vera annað
hvort eða.
Stella horfði á hann. Hann brosti
og strauk hár hehnar. — Trúir þú
mér nú?
Og loks hafði allur efi horfið. Hann
liélt lienni fast að sér, og hún vissi
að hún var örugg.