Fálkinn - 20.02.1959, Blaðsíða 5

FÁLKINN
5
steinvopn og beinahnútur af bæði
mönnum og skepnum.
Suma forfeður vora í Evrópu þekkj-
um við allvel. Neanderthal-maðurinn
var uppi fyrir 50—100 þúsund árum.
Hann er kenndur við dal þann í
Þýskalandi, sem þessi manntegund
fannst fyrst á. Neanderthal-maður-
inn liefir verið klunnalega vaxinn,
liaft afar stóra höku og kjálkabein og
verið ljótur, eftir nútíma smekk. Heil-
inn var ekki lítill en illa þroskaður
og málfæri þessa manns hefir verið
mjög bágborið.
Aurignac-maðurinn og Cro-Magnon-
maðurinn voru uppi samtímis Neand-
erthalmanninum og síðar. Nöfnin stafa
bæði frá Frakklandi, ]jví að þar hafa
fundist leifar þessara manntegunda.
Þær eru líkari nútímamanninum en
Neanderthal-maðurinn, sérstaklega
Cro Magnon-maðurinn. Hann var tals-
vert liærri og ekki nærri eins klunna-
legur og Neanderthal-maðurinn. Heil-
inn var allvel þroskaður og líklega
hefir Pro Magnon verið sæmilega vel
talandi. Pro Magnon hefir staðið miklu
betur að vígi i baráttunni fyrir lífinu
en Neanderthal-maðurinn.
FORN LIST.
Þessir frumstæðu menn hafa samt
látið eftir sig merkilega list á hellis-
veggjunum, sem þeir bjuggu í bæði í
Frakklandi og á Spáni. Þar hafa þeir
málað veiðidýrin, sem þeir mátu mest
og jafnvel gert mannamyndir lika.
Dýramyndirnar eru miklu fullkomn-
ari en mannamyndirnar, og margar
þeirra svo vel gerðar að þær þola sam-
anburð við list miklu síðari tíma. Á
hellisveggjunum eru meðal annars
myndir af mammútum, loðnu filun-
um, sem uppi voru á isöldinn en nú
eru fyrir löngu aldauða. ísaldarmenn
veiddu þessa loðnu fila sér til matar
og voru þeir nærri því eins gott bús-
ílag og hvalreki i hafísárum fyrir
norðan. Ekki liefir það verið tilgang-
ur þeirra, sem máluðu þessar myndir,
að liafa þær til prýði, heldur nmn á-
trúnaður liafa valdið. Myndirnar átti
að auka veiðisæld þeirra, sem máluðu
þær. Ef þeir máluðu t. d. lireindýr á
vegginn fgengu þeir vald yfir hrein-
dýrunum á veiðilendunum.
Myndirnar eru teiknaðar með sóti
og einnig með rauðu og hvítu dufti
og lit úr grænni steintegund. Og sum-
SKRÍTLUR.
Olsen hefir fengið afleita tannpínu
og liggur stynjandi í bólinu.
— Þú verður að hætta þessum leið-
indastuntim, Olsen, mér er ómögulegt
að sofa fyrir þeim, segir frú Olsen.
— Það get ég ekki heldur, — æ —æ,
segir Olsen.
— Nei, en þú hefir þó að minnsta
kosti tannpínu.
—0—
í samkvæmi.
— Ósköp eruð þér raunalegur.
Hvers vegna?
— Ég er að livila mig.
— Er nokkur hvíld i því að vera
raunalegur?
— Já. Ég er gamanleikari.
—O—
Dómarinn: — Dómurinn yðar er
100 króna sekt eða 21 dags fangelsi.
Sá seki: — Þakka yður fyrir. Þá
vil ég heldur liundrað-kallinn.
—0—
ar þessar myndir hafa haldið sér svo
vel, að likast er og þær sén nýjar.
SPANDAU-FANGELSINU LOKAÐ?
Það hefir komið íil mála að loka hinu
alkunna stríðsglæpamannafangelsi í
Spandau í Berlín. Meðal stríðsglæpa
manna þeirra, sem enn sitja þar eru
Rudolf Hess, sem Hitler hafði kjörið
til eftirmanns síns en strauk til Bret-
lands og var fangelsaður þar, Albert
Speer hergagnaráðherra og leirskáld-
ið mikla, Baldur von Schirach, sem
stjórnaði æskulýðssveit Hitlers.
liO\ i\. NEM var
n varð rómversh heisaradrottníng.
40.
1) Ýmsir sagnfræðingar hafa kallað Theodoru mestu konu allra
alda, aðrir staðhæfa að hún hafi verið skækja áður en hún komst á
hátindinn. Þeir siðarnefndu vitna til bysantiska sagnfræðingsins
Procopiusar, sem var ritari Belisariusar herstjóra og dó árið 567.
Hann sagði að faðir hennar hafi haft að atvinnu að temja birni, en
að Theodora hafi dansað og selt blíðu sína hverjum sem hafa vildi.
Eftir að hafa farið dansför til Egyptalands kom hún staurblönk
heim til Konstantínópel og settist við hallardyr Justinians keisara
og fór að spinna. Keisarinn kom auga á stúlkuna, fór til hennar og
varð svo hrifinn af henni að hann bauðst til að giftast henni þegar
í stað.
3) Meðan á Nika-uppreisninni stóð, en þá lá við borð að Justinian
yrði að hrökklast frá völdum, og þegar sjálfur herstjórinn Belisarius
réð hirðinni til að flýja land, tók Theodora við stjórnartaumunum.
Æstur múgurinn ólmaðist kringum höllina, en Theodora hrópaði
þessi orð til fólksins: „Eitt sinn skulu allir deyja, en það er háðulegt
að víkja úr sæti keisaradrottningarinnar fyrir tímann. Það er auðvelt
að flýja, Justinian. Skipið liggur ferðbúið við bryggjuna og nóg átt
þú auðæfin til að geta lifað góðu lifi í öðru landi. En ég ætla að
verða hérna, því að ég vil heldur deyja sem drottning en lifa sem
bleyða.
2) Theodora var grannvaxin, bauð af sér yndisþokka, hafði djúp
sálræn augu og hljómfagra rödd. Justinian var 20 árum eldri en hún,
hálærður maður, sem í rauninni aldrei hafði lifað æskuna. Sambúð
hjónanna var hin ágætasta, og Justinian kæfði allan söguburð með
því að lýsa yfir: „Theodora er heittelskuð kona mín, gjöf sem guð
hefir sent mér." Hún aðstoðaði mann sinn er hann var að skrifa
lögbók sína, sem var þúsund árum á undan sínum tíma. Hún barðist
fyrir kvenréttindum, og ein lög Justinians leggja þunga refsingu við
því að reka pútnahús, en fyrirskipa mannúðlega meðferð á íöllnum
konum.
4) Uppreisnin var bæld niður og Belisarius vann marga sigra fyr-
ir keisarann. Þegar Theodora var komin undir fertugt varð hún veik.
Var hún þá send til læknaguðsins Æskuláps, eða réttara sagt hofs
hans, sem var í Brusa við Bospórus. Þar lá hún og beið dauða síns
með hóp af þernum kringum sig. Hún dó úr krabbameini. Hún trúði
að Kristur hefði aðeins eina sál en ekki tvær, eins og prestar þeirra
tíma kenndu. Þess vegna fögnuðu heittrúarmennirnir er andlát
hennar spurðist, og töldu víst að hún færi beina leið til helvitis. En
Justinian náði sér aldrei eftir konumissinn. Þótt hann lifði hana
i meira en 20 ár vildi hann aldrei kvongast aftur.