Fálkinn - 29.01.1960, Blaðsíða 7

FÁLKINN
7
Hótel Lafayette, New York.
ÆRI DAN: —
Þú varst farinn þegar ég
vaknaði í morgun, annars hefði mér
aldrei dottið í hug að opna böggul-
inn með gjöfinni minni strax. Og
þá hefði ég ekki horfið á burt held-
ur. Þegar þú les't þetta bréf, er ég
.komin í 200 mílna fjarlægð frá þér.
En mér langar til að segja þér hvers
vegna ég fór. Þar kemur svo margt
til greina — bæði gjöfin, New York
og svo þessi átta ár, sem við höfum
verið gift — en ef mér tekst að
hætta að gráta og ég róast svo, að
ég geti hugsaö, tekst mér kannske
að koma þér í skilning um þetta allt.
Ég sit hérna á hjónarúmstokkn-
um og skrifa með kúlupennanum
þínum, sem þú gleymdir á kommóð-
unni. Og þegar þú finnur þetta bréf
veit ég upp á hár hvað þú gerir. Ég
sé í anda, hvernig þú rífur upp um-
slagið — manstu, þegar þú reifst
hægra hornið af ávísuninni forð-
um? Ég sé hvernig augun í þér
bruna niður eftir blaðinu, og hvern-
ig þú kveikir þér í vindlingnum, þó
það lifi enn í þeim fyrri og rjúki
úr honum í öskubakkanum.
Það var nú ekki þetta, sem ég
hafði hugsað mér að skrifa þér
um. En allt þetta er nú ein ástæðan
til þess að ég fer frá þér, Dan —
af því að þetta er hluti úr þér, eins
og ég þekki þig. Og ég þekki þig
kannske betur en þú heldur. Ég
veit hvernig þú bregst við undir
mismunandi • kringumstæðum, ég
veit hvað þér líkar og mislíkar og
ótal margt annað. En þú hefur aldr-
ei þekkt mig.
Þú vissir ekki, að ég sárkveið
fyrir þessari veru í New York, eða
gerðir þú það? Þú vissir, að ég varð
hrædd þegar húsbóndi þinn sendi
þig hingað til að koma nýju deild-
inni á stofn. Ég var hrædd, þó ég
vissi að þetta starf yrði ekki nema
um stundarsakir. Ég var hrædd við
allt þetta nýja og ókunna í þessari
stóru og hræðilegu borg. Og ég var
hrædd við kvenfólkið — kvenfólk
eins og Celiu Lee.
JÚ, þú skrifaðir mér að allt gengi
að óskum. Og þegar þú símaðir til
rnín í tfyrradag og sagðir mér, að
þeir ætluðu að halda þér miðdegis-
veizlu og að ég yrði að koma —
DÝRT LEIKFANG. — Leikfanga-
gerðirnar vilja fylgjast með tím-
anum. Á leikfangasýningu í
Grand Palais í París er m. a.
þessi brúða á hjólaskautum, sem
c-r stjórnað með rafmagni. Hitt
er annað mál hvort lítil börn hafa
nokkra ánægju af svona marg-
brotnum leikföngum.
þú hafðir meira að segja keypt gjöf
handa mér til þess að halda upp á
daginn — jæja, þá kærði ég mig
kollótta og kom. En þegar þið Celia
hittuð mig á flugvellinum, þá fannst
mér allt það, sem ég hafði verið
hrædd við, væri sameinað í hennar
eigin persónu.
Þarna stóð hún andspænis mér
með svart, stuttklippt hárið, í
grænni kápu úr eltiskinni, sem ég
er viss um að ekki þolir svo mikið
sem sandkorn, og þunga skartgripi
úr messing. Þú hafðir skrifað og
sagt mér hve dugleg forstöðustúlka
hún væri, en þú hafðir ekki minnzt
á það einu orði, hvernig hún liti út.
Ég verð að játa, að hún var einstak-
lega notaleg við mig. Og því skyldi
hún ekki vera það? Þarna stóð ég
með leiðinlega hattinn minn, af því
að ég hélt, að allir í New York not-
uðu hatt, — og í gömlu tóbaksbrúnu
vaðmálsdraktinni.
Miðdegisverðurinn í gær var
skemmtilegur og tókst vel. Ég var
upp með mér af þér. En veiztu
hvað ég var að hugsa meðan ég
hlustaði á ræðuna þína? Ég var að
hugsa um, að kannske væri auð-
veldara að búa saman í fátækt en
í miklu meðlæti. En í rauninni er
hvorugt auðvelt, þegar eiginmaður-
inn þekkir ekki konuna sína, og
veit ekkert um hugarfar hennar
eða tilfinningar.
Góði Dan, gerir þú þér ljóst, að
þú hefur ekki í eitt einasta skipti,
öll þessi ár, gefið mér gjöf, sem mig
hefur langað til að eiga? Manstu
fyrstu jólin okkar, þegar við áttum
heima í tveimur smáherbergjum og
höfðum baðklefa sameiginlegan við
nágrannann? Veiztu hvers ég ósk-
aði mér þá —- óskaði mér svo heitt
að mig dreymdi um það á nóttinni?
Spanskreyrsvönd til að berja með
teppi. Ekki ryksugu, aðeins ódýrt
teppaklapp úr spanskreyr, Dan! Og
manstu hvað þú gafst mér? Inniskó
með strútsfjörðum og þvengmjóum
glerhælum! Þeir kostuðu tvö hundr-
uð krónur, ég sá sams konar í búð-
arglugga daginn eftir.
Og manstu daginn sem við höfð-
um verið gift eitt ár? Það var þeg-
ar þú fórst með svo að segja allt,
sem þú áttir og settir það sem hand-
veð til þess að geta keypt handa
mér kvöldkápu með silfurgliti. Það
var henni nauðsynlegast, konunni,
sem þurfti að þvo gólfin í tveggja
herbergja íbúðinni, með ónýtum
kústræfli og tusku. Kvöldkápan var
vafin í svartan silkipappír og lögð
niður í kommóðuskúffu, svo að hún
skyldi síður upplitast.
Þú skilur það, Dan, að ég hef
alltaf vitað að þú hefur gert þér
mynd af mér, sem alls ekki var í
samræmi við virkileikann. í fyrstu
gangast konur upp.við þetta, en þeg-
ar frá líður fer maður að hafa beyg
af því. Konan veit, að þessi hugsaða
persóna er ekki til, og að maður-
inn kemst að raun um það, fyrr eða
síðar. Ó, Dan. Þig grunar ekki hve
heitt ég hef þráð að þú — þó ekki
væri nema í eitt einasta skipti —
gæfir mér eitthvað, sem ég óskaði
mér einlæglega. Eitthvað, sem ég
þyrfti á að halda! Silkisokka, kodda-
ver — eitthvað gagnlegt.
ÉG man fyrir þremur árum, rétt
áður en þú fórst að starfa með Wis-
com. Það var afmælisdagurinn
minn. Við áttum enga peninga og
eftir nokkra daga féll vátryggingin
í gjalddaga. Það eina, sem ég ósk-
aði mér þá var einfaldur flúnels-
náttkjóll. Og oft minntist ég á nátt-
kjólinn! En það eina, sem ég fékk
var flaska af frönsku kampavíni,
sem kostaði yfir sextíu krónur.
— Hvað líður vátryggingargjald-
inu? spurði ég.
— Þú mátt ekki ofreyna litla koll-
inn á þér með því að hugsa um
það, svaraðir þú. Og svo léztu tapp-
ann þjóta í eldhúsgluggann, og ein
rúðan brotnaði, og við áttum ekki
fyrir nýrri rúðu fyrr en á næsta
kaupgreiðsludegi. Þú tróðst pappír
í gatið og sagðir: — Ekki skil ég
hvernig veslings fólkið fer að, sem
ekki hefur dagblað til að troða í
gat á rúðunum. Og við hlóum og
skáluðum í kampavíni.
En daginn eftir hló ég ekki —
ég gat ekki hlegið nema þegar ég
var með þér. Ég fór niður í bæ og
seldi hlutabréfið, sem ég hafði erft
eftir hann afa minn, og sendi vá-
tryggingarfélaginu peningana, sem
það átti hjá okkur. Það hef ég
aldrei sagt þér áður. Og ég fékk bréf
til baka og þar sagði, að þú hefðir
þegar greitt peningaria, en hvort við
vildum láta peningana ganga í
næsta iðgjald? Ég veit ekki, hvaðan
þú hefur fengið peningana, sem þú
borgaðir með, en það skiptir engu
máli. Það skipti hins vegar máli, að
þú hafðir ekki sagt mér frá, að
þetta væri borgað. En svona hefur
það alltaf verið, líka eftir að efna-
hagur okkar batnaði.
En svo maður víki aftur að gjöf-
inni þinni, sem ég tók umbúðirnar
af í morgun. Ég sat og horfði lengi
á böggulinn áður en ég opnaði hann.
Ég vissi, að ég átti ekki að gera það,
en ég gat ekki stillt mig um það.
Loksins tók ég seglgarnið af og opn-
aði lokið — og þar var gjöfin. —
Bláar vinnubuxur. Mátulega stórar
á mig.
Veiztu, hvað ég gerði, Dan? Ég
fór í þær. Þetta voru góðar og sterk-
ar brækur, ágætar til að þvo í eða
pæla upp kálgarð. Ég saup hveljur
og hugsaði með mér: Þetta er ég.
Mín raunverulega, sanna vera. Og
nú hefur Dan loksins skilið það.
Ég hefði átt að vera í 'sjöunda
himni, finnst þér ekki? En í stað-
inn fannst mér líkast og ég — líkast
og ég sálaðist. Ég stóð þarna á gólf-
inu en var örend. Ég var orðin svo
lítil og — og nakin og svo drepleið-
inleg, Dan!
En einmitt þá vildi svo til, að ég
stakk hendinni í vasann og þá fann
ég hana. Það var það, sem mér reið
mest á að eignast — farðadós úr
gulli, með spiladós í lokinu, sem lék
lagið „Ég elska þig,“ þegar dósin
var opnuð.
Ég stóð lengi og horfði á hana.
En svo fór ég að gráta eins og
krakki. Því allt í einu skildi ég
nokkuð, sem mér hafði aldrei dott-
ið í hug áður. Eina skiptið, sem þú
gast gefið mér ódýra gjöf, var eftir
að þú hafðir efni á að gefa mér eitt-
hvað verulega dýrt. Þú ert þannig,
að þú dregur fánann upp í topp,
þegar báturinn er að sökkva. Og
ég skildi annað líka, Ég skildi hvern-
ig ég hafði haft af þér, Dan hvernig
ég í öll þessi ár hafði reynt að má
gljáann af tilverunni fyrir þér. Ég
hafði gortað af hve góð kaup ég
hefði gert og gleymt að reyna að
setja lit á tilveruna.
Jæja, þess vegna er það sem ég
fer mína leið núna. Ég verð komin
heim á undan þér. Ég ætla að taka
silkipappírinn utan af kvöldkáp-
unni og kaupa flösku af frönsku
kampavíni og dós með rússneskum
styrjuhrognum. Ef maður fær tvær
fyrir þrjátíu og níu krónur níutíu
og fimm aura, þá kaupi ég tvær.
Ég get ekki gerbreytt mér á einum
einasta degi, en það er heldur engin
þörf á því, eða finnst þér það? Og
þegar þú kemur heim, ætla ég að
standa í dyrunum og taka á móti
þér, elskan mín, í bláu vinnubrók-
unum og silfurglitskápunni, og um
leið og þú kemur inn ætla ég að
opna farðadósina og láta hana spila
„Ég elska þig!“
☆
Saklaus koss.