Fálkinn - 02.03.1964, Page 25

Eftir
Svein
Sæmundsson
langan aðdraganda. Það var t. d. þýzk-
ur vísindamaður Paul Nipkow, sem
árið 1884 fann upp og fékk einkaleyfi
á uppfinndingu, sem um mörg ár frá
því var ein af undirstöðum allra til-
rauna með sjónvarpssendingar. Þetta
var hinn svokallaði „scan-diskur“, skífa
sett reglulegum götum sem látin var
snúast með miklum hraða og mynda
þannig línur í sjónvarpsmyndina. Paul
Nipkow lézt í Berlín 1940 þá um áttrætt.
Þótt margir og mikilhæfir vísindamenn
verðu tíma og fjármunum á tilraunir
með sjónvarp eins og Nipkow árin fyrir
aldamótin síðustu, þá voru þó aðrar
tilraunir sem meiri gaumur var gefinn
af öllum almenningi, t.d. síminn, gramo-
fónninn og árið 1897 tókst Marconi að
senda loftskeyti frá Englandi til eyjar á
Ermarsundi, sem var í 5 km. fjarlægð,
Marconi hafði árið áður sótt um einka-
leyfi á uppfinndingu sinni. Sama i?
sendi hann fyrsta loftskeyti milli stips
og lands, um 15 km vegalengd, og 1901
tókst Marconi og aðstoðarmönnum hans
að senda fyrsta radíómerkið yfir At-
lantshaf.
Það var hinsvegar danskur maður,
Valdemar Poulsen sem tveim árum
síðar bjó til sveifluvaka, sem hafði
næga tiðni til þess að geta útvarpað
söng og mæltu máli.
Jafnframt þróaðist sjónvarpið og enn
eru það Þjóðverjar sem árið 1906 sjón-
varpa myndum 40 kílómetra vegalengd.
í heimsstyrjöldinni fyrri 1914—1918
tóku útvarps og loftskeytatæknin
miklum framförum, en fáar sögur fara
hinsvegar af sjónvarpinu þau árin. Að
stríðinu loknu risu útvarpsstöðvar upp
með miklum hraða og smíði útvarps-
i viðtækja og annarra radíótækja varð að
stóriðnaði. Árið 1924 tókst að senda
fyrstu myndina með radíótækjum frá
New York til London og þaðan aftur
r til New York. Þar með hefst merkur
þáttur í fréttaþjónustunni. Þjóðverjar,
sem fyrir stríð höfðu forystuna í sjón-
varpstilraunum drógust aftur úr en
Bandaríkjamenn tóku við. Árið 1925
smíðaði Bandaríkjamaðurinn C. P.
Framhald á bls. 39.
Mynd 1: Frá þessu stjórnborði er út-
sendingu sjónvarpsmyndarinnar stjórti-
að.
Mynd 2: Sá sem stjórnar tónupptök-
unni situr við borðið og fylgist með á
mælunum sem segja til um tónstyrk-
inn hverju sinni. Yfir borðinu er sjón-
varpsskermur.
Mynd 3: Þessi mynd er tekin í deild-
inni þar sem filmurnar eru klipptar,
Þarna var einmitt verið að klippa
mynd frá íslandi.