Fálkinn - 29.09.1964, Blaðsíða 14

GEISHAIM
LIFIR
TVÖFÖLDt
LÍFI
Kennslukonan, gömul kona í
dökkum kimono, sat á púða á
miðju gólfinu. Við hlið sér
hafði hún lítið knýti, sem
japanskar konur nota fremur
en vestrænar uppfinndingar
eins og handtözkur og veski.
Tilbreytingarlítið lag hljóm-
aði af segulbandstæki úti í
horni. Hún vaggaði eftir hljóð-
fallinu og sló taktinn með því
að banka í lítinn kistil, sem hún
notaði fyrir púlt.
Hún hét madame Inoue og
eitt sinn var hún ein af dáð-
ustu geishum Kyotos og um
leið alls Japans. Á stríðsárun-
um var mörgum tehúsum lok-
að og geishurnar teknar til iðn-
aðarstarfa. Þegar starfsemin
hófst að nýju varð hún ein af
aðalmanneskjunum, formaður
í stéttarfélagi Kyoto- geishanna
og danskennari fyrir yngri
kynslóðina, sem endurnýjaði
geishustéttina.
, Nemendurnir höfðu setzt í
hálfhring bak við hana. Maiko
(geishanemandi) á unglings-
aldri geispaði í laumi bak við
kimonoermina •— þetta var
fyrsta kennslustund dagsins.
Önnur reyndi árangurslaust
listina að kasta blævæng upp
í loftið, fá hann til að svífa
í fallegan hring og grípa hann
svo aftur.
Við og við komu geishur,
sem höfðu orðið heldur seinar
fyrir, inn, féllu á kné fyrir
framan litlu konuna bak við
púltið, og beygðu sig unz ennið
nam við gólf. En það voru ekki
gerðir nemendanna, sem sköp-
uðu þetta andrúmsloft lotning-
ar og virðingar kringum
gömlu konuna. Það var hið
fagra aldna andlit með öllum
sínum fíngerðu hrukkum og
svörtu augunum, sem endur-
spegluðu óendanlega mikla lífs-
vizku...
Á gólfinu fyrir framan hana
æfðu tvær ungar geishur dans-
atriðið. Kimonoar þeirra voru
litauðugir og á fótunum höfðu
þær hvíta tabis þjóðlega jap-
anska sokka með aðeins tveim-
ur tám. Þær litu út eins og
risavaxin skordýr í nútíma
furðusögu. Eins og klaufdýr
með fiðrildisvængi.
Hreyfingar geishanna voru
mjúkar, bylgjukenndar, eins og
þegar vindsveipur gárar spegil-
sléttan vatnsflöt. Ég spurði
Chiyoha litlu, tuttugu og eins
árs geishu frá tehúsinu „Hús
hinnar tíþúsundföldu eilífu
gleði“, hvað dansinn héti
— Mizukagami, hvíslaði hún.
Vatnspegillinn.
Japanskur dans er að lang-
mestu leyti sýning. Ungu geish-
urnar verða að læra að tákna
hlutverk sín með alls kyns
látbragðsleik, tákna stúlku,
sem hefur drukkið of mikið
sake, barn, sem á að skiljast
við móður sína. Þær eru líka
æfðar í að tákna stjörnu á
næturþeli, lítinn dauðan spör-
fugl, eða kirsuberjablóm. Að .
tákna þögn og hávaða, Ijós og
myrkur og flest, sem nöfnum
tjáir að nefna.
Lagið breytist aftur og aftur.
Hinar dansandi stúlkur hreyfðu
sig tignarlega og að því er virt-
ist áreynslulaust. En svitinn
rann í stríðum straumum niður
kinnar þeirra og þegar dansin-
um lauk og þær gerðu kné-
beygju fyrir kennslukonu sinni
voru þær aðframkomnar af
þreytu.
Geishunámið er mjög erfitt,
þótt þær eldri í hverfinu, sem
byrjuðu í starfinu fyrir stríðið,
fullyrði að það séu hreinir
sætabrauðsdagar miðað við það
sem áður var. Þá byrjaði nám-
ið, þegar stúlkurnar voru tíu
14 FÁLKINN