Stúdentablaðið - 01.04.1999, Qupperneq 2

2

Grænmetisæta^
anarkisti, hjúkrunarfræðinemi og skáld
-Vinningshafinn í Ijóðasamkeppni Torfhildar, Mírnis og Stúdentablaðsins
H a f n a
þ u r f t i
mörgum
g ó ð u m
verkefnum
-Styrkir úr Nýsköpunar-
sjóði námsmanna
Hundraðtuttugu og fjögur verk-
efni (á styrki úr Nýsköpunarsjóði
námsmanna að jjessu sinni.
Styrkirnir eru frá einum mann-
mánuði (90.000.kr) og allt upp í
fimm mannmánuði. Auk jtess
hafa flestir nemendur fengið fyrir-
heit um mótframlög frá einstaka
fyrirtœkjum og stofmmmn. Meðal
verkefna sem nú eru styrkt af
sjóðnum er rannsókn á högum
uppkominna barna samkyn-
lineigðra foreldra, könnun á stöðu
tmgra einstæðra ntatðra og inögti-
leikum |)eirra og rannsókn á
áhrifum lýsisneyslu á sýkingar.
Dregið hefur úr fjölda verkefna
sem styrkt eru af sjóðnum en í
fyrra fengu ríflega hundrað og
þrjátíu verkefni styrk. Einar Már
Þórðarson, framkvæmdastjóri
Nýsköpunarsjóðs námsmanna,
segir lielstu skýringuna á þessu
vera J>á að styrkurinn hefttr
hækkað um 5.000. kr á mann-
mánuð á meðan frainlög til sjóðs-
ins ltafa staðið í stað. Umsóknir
um styrki úr sjóðnum voru tvö-
hundruð og áttatíu í ár og ])ví
þurftu inargir tómhentir frá að
Iiverfa. Einar segir það iniður að
ekki sé luegt að styrkja ileiri. „Því
miður þurftum við að hafnu
mörgum góöum verkefnum og út-
hlutiinarvinnan hefur sjaldan ver-
ið eins erfið.“
Sigurður Harðarson, hjúkrun-
arfræðineini, bar sigur úr
býtum í ljóðasamkeppni
Torfliildar, Mímis og Stúdentu-
blaðsins. Hann lilaut fyrstu og
önnur verðlatin fyrir ljóðin Eædd-
ur/endurfæddur
og Handan.
Áhugi Sigurðar
á ljóðlist hófst
árið 1992 þegar
hunn hóf störf
sem söngvari
með hljómsveit-
inni Forgarður
Helvítis.
„Það vantaði
einhvern til að
öskra og svo
vantaði texta svo
ég byrjaði að
skrifa. Það var
allt saman reitt
efni. Seinna varð
ég ástfanginii og
þá fór ég að
semja fyrir
kærustuna.
Þannig þróaðist
þetta og ég fór
að skrifa um jiaö
sem kveikti á
einhverjn í lmga
mér og hjarta.“
Sigurður hef-
ur einnig verið
virkur í skrifum um þjóðfélagsmál
en greinar hans hafa birst í Morg-
unblaðinu, Testamentinu og í
Stúdentablaðinu. Dýradráp og át
hefur huim skrifað um og liann
furðar sig á jiessari áráttu manna.
„Þá er ég að skammast yfir ein-
hverju sem mér mislíkar í samfé-
lagi manna. Eg byrjaði á að rífast
við öfgatrúarfólk. Skammaðist yf-
ir j)ví að |)uð væri uppfullt af lygi
og skít og svo stendur það lijarta
mínti nærri að l'ólki skuli dre.pu
dýr sér til matar og skemmtunar
en ég er grænmetisæta og hef ver-
ið það í sjö ár. Fólki finnst |>að
ennþá út í liött en ])ó hefur tiilu-
vert breyst á síðastliðnum árum.
Ég er úr sveit og þegar ég var
krakki |)ótti mér ekki íallegt að
borða dýr en mér var sagt að j>að
va:ri nauðsynlegt til að lifa af. Svo
fór ég að lesa mér til og komst að
því að j>etta væri haugalygi og
hætti J)ú að borða kjöt og fisk. Eg
vil |)ó taka það fram uð ég er ekk-
ert heilsufrík.“
Sterkar pólitískar skoðanir
koma fram í Ijóðum Sigurður en
hann er í frumboði fyrir Anarkista,
er í fimmta sa-ti í Reykjavík og
segir anarkistiskar skoðanir sínar
grundvallast í skáldskapnum.
„Nokkrir kunningjar mínir sem
eru anarkistar fóru að koma sam-
an á kaffihúsum og ræða inögu-
leikann á ])ví að taka |)átt í kom-
andi kosningum. Eg tók þátt
vegna þess að þetta er ein af
mögulegurn leiðum til að koma
lmgmyndafræðinni á framfæri.
Hugmyndin er að fólk spyrji sjálft
sig: Hvað er anarkismi? Við höfum
aldrei auglýsl enda engir peningar
í jiessari hreyfingu en þetta spyrst:
út.“
Ljóðin í samkeppnina voru send
inn undir dulnefnum. Dómnefndin
var viss uin að verðlaunahafinn
væri heimspekinemi og veðmál
stóð um hversu marga kúrsa liann
hafði tekið. Það
kom þeim |>ví á
óvart að heyra
að Sigurður
væri hjúkrun-
arfræðinemi.
„Áhugi minn
á umönnun
hófst þegar ég
lór sem
skiptinemi á
vegmn AUS til
Þýskalands og
starfaði þar á
dagheimili.
Þegar ég kom
heim hóf ég svo
störf á hjúkrun-
arheimih og fór
svo í hjúkrun-
arfræðina.
Það er gott
að vakna á
morgnana og
vita að maður
cr að gera eitt-
livað af viti.
Heimurinii er
samsettur af
einstaklingum
og maður getur bætt heiminn með
því að láta einstaklingi líðu betur.
Eg held að allir séu heim-
spekistúdentar. Það eru allir að
pæla eitthvað, flestir a.m.k. sem
nenna að lesa og eru ekki með
sjónvarpið í gangi allan sólar-
hringinn.
(Pau Ijóð sem tryggðu höfundum
sínum verðlaun eru birt n bls. 10)
Stúdentar á námslánum neyðast til aó
51% námsmanna á lánum vinna með námi
Lánþegar vinna með námi
51% lánþega hjá LÍN þurfa að vinna til vega upp lága grunnframfærslu
18%
lánþega
vinna meira
en 15 klst.
á viku og
jafnvel yfir
40 klst. á
16-23 klst.
6%
32-40 klst. meira en 40 klst.
24-31 klst. 6o/o 2%
4%
8-15 klst.
19%
34% lán_ega vinna
allt að 15 klst. á viku
með námi.
1-7 klst,
14%
■ Vinna ekkert
□ 1-7 klst.
D 8-15 klst.
B 16-23 klst.
0 24-31 klst.
El 32-40 klst.
O meira en 40 klst.
Vinna ekkert
49%
51% stúdenta sem taka fram-
færslulán hjá Lánasjóði íslenskru
námsmanna þurfa aö vinna með
námi. Þetta kemur fram í könnun
sem Stúdentablaðið framkvæmdi
vikuna 9.-16. apríl sl. Stúdentar
voru beðnir að svara spurningun-
tim; „Ert þú á námslánum frá
LIN“ og „Hversu margar launað-
ar stundir vinnur |ní ineð námi að
meðaltali á viku?“ Niðustöðurnar
renna stoðum undir lullyröingar
um að námslánin dugi engan veg-
inn lil framfærslu segja forsvars-
menn stúdenta. Þegar litið er'nán-
ar á niðurstöður könnunarírmur
kemur í Ijós að 14% lánjiega vinna
1-7 klukkustundir á viku. Stærst-
ur hluti þeirra sem vinna með
námi eða 19% lánþega vinna 8-15
stundir á viku sem jufngildir 20-
38% vinnu. 6% þeirra sem eru á
lánum vinna 16-23 klukkustundir
á viku og 4% lánþega vinna 24-31
klukkustundir. 8% lánþega vinnu
32 eða fleiri klukkustundir á viku.
Fimmhundruð manna slembiúrtak
var tekið úr nemendaskrá og var
svarhlutfallið 76%, vikmörk 1-
3%.
„Þetta eru vissulega sláandi nið-
urstöður og ég hef aldrei séð jafn-
góða söimun þess að lánin eru allt
ol lág. Stúdentar á námslánum
neyðast til að virma. Námsmanna-
hreyfíngarnar hafa hvað eftir ann-
að bent á þörf þess að ha:kka
nátnslánin enda standu (ill riik til
|)ess. Lánasjóðurinn hcfur ekki
farið að lögum og kunnað livað
J)að kostar námsmenn að íram-
fleyta sér. Neyslukönnun Hagstoí-
unnar sýnir að ef aðeins er tekið
það allra nuuðsynlcgasta, |>á kost-
ar það einstakling í leiguhúsnæði
a.m.k. 88.000 uð komast í gegnum
mánuðinn.” sagði Finnur Beck,
formaður Stúdentaráðs, |)egar
hann var inntur eftir áliti á niður-
stöðum könnunarinnar.
Finnur segir hækkuii grunn-
framfærsluimar vera grundvallar-
kröfu námsmanna í þeirri vinnu
sem nú fer í hönd við endurskoðun
úthlutunarreglna Lúnasjóðsins,
|)að sé einróma krafa allrar náms-
mannahreyíingarinnar í landinu. „
„Nýleg hækkun á námslánuntnn í
60.500 á máimði er aðeins dropi í
hafið miðað við |)á hækkun sem
vinna
þörf er á. 1 því tilfelli var ekkert
samráð haft við námsmenn og að
mínu mati aðeins um að ræða
máttlausa tUraun menntamálaráð-
herra til aö hysja upp um sig
korteri fyrir kosningar.”
í kosningabaráttu fyrir komandi
Alþingiskosningar hefur mikið
verið rætt um árangurinn í mál-
efnum Lánasjóðsins. Meðal j>ess
sem haldið hefur verið fram er að
samlíinagreiðslum hafi verið kom-
ið á hjá Lánasjóðnum. Finnur tek-
ur ekki undir þennan málflutning.
„ Fullyrðingar um að samtíma-
greiðslum liaíi verið komið á eiga
ekki í öllum tilfellum við rök að
styðjast og |>að þekkjuin við stúd-
entur vel. Fulltrúum stjórnar-
flokkanna hefur verið tíðra:tt um
svokallað ígildi samtímagreiðslna
en til |>ess að hægt sé að tala mn
slíkt ættu námsmenn ekki að bera
neinn kostnað við uð taka lán hjá
ríkinu í gegnum bankakerfið. Við
vituin vel að svonefndur vuxta-
styrkur dugar í fjöhnörgum tilfell-
mn ekki fynr vaxtakostnaði náms-
munnu á yfirdrætti. Að lialda öðru
Iram er að luru frjálslega með
staðreyndir svo ekki sé meira
sugl.”