Stúdentablaðið

Árgangur

Stúdentablaðið - 01.04.1999, Blaðsíða 28

Stúdentablaðið - 01.04.1999, Blaðsíða 28
é>_8 StLúentiaaiaðfó ísland í stj örnuliðið ? 65% stúdenta eru fylgjandi umsókn um aðild að Evrópusambandinu sam- kvæmt skoðanakönnun sem Stúdenta- blaðið framkvæmdi vikuna 9,- 16. apríl sl. en 35% andvígir ef miðað er við |>á sein af- stöðu tóku. Í skoðanakönnun blaðsins var spurt „Ert |>ú hlynnt(ur) eða andvíg(ur) að- ild Islands uð Evrópusambandinu?“. I heildirta voru 44% stúdenta hlynnt utnsókn um uöild íslands að ESB, 24% stúdenta vorti andvíg og 32% óákveðin. Pegar kermir >að kosningahegðun og vilja fyrir umsókn uni aðild ketnur í Ijós að þeir sem kjósa Sálf- stæðisflokkinn taka afgerandi afstöðu með aðild á ineðan þeir sem styðja Vinstri hreyf- ingti- gfca-nt framboð eru frekar á móti að- ild. Pá er nær hehningur þeirra sent eru óákveðnir þegar kemur að kosningunum í vor hlynntir aðild að Evrópusambandinu. I'iinmhiindriið nianna lilviljunarúrtak var tekið úr nemcndaskrá og svarhlutfallið var 76%. Vikmörk könnunarinnar voru 1-3%. Margir virðast eiga erfitt með að gera upp hug sinn í Evrópumálum enda liefur lítið farið l'yrir timræðum um aðild Islands að Evrópusambandinu (ESB) og þetta helsta baráttuinál Alþýðuflokksins viröist hafa horfið með honum. Petta kemur mörgmn Kosningahegðun og aðild að ESB 60 50 40 410 n Framsóknar- flokkinn spánskt fyrir sjónir enda ætti staða Islands í Evrópu að vera eitt helsta hagsmunaniál þjóðarinnar hvernig scm menn tclja henni hest borgið. Mörgum spurningum þarf að svara og umræða að fara fram áður eti ákvöröun er gerumst aðilar að sambandinu? I Iver er stefna stjórnniálaflokkanna í Evrópumálum á næsta kjörtímabili ? I Ivað segja stjórn- málafræðingamir og stjórnmálamennirnir ? tekin. Hvernig vegn- ar litlu ríkjun- um innan ESB og livaö verður mögulega um fiskveiðistjórn- ina ef við 'V Hlynnt(ur) ■ Andvi(ur) Veit ekki Samfylkinguna Vinstrí hreyfingin grænt framboð Annað Ætla ekki að kjósa/ Óákveðinn skila auðu Ert þú hlynnt(ur) eða andvíg(ur) aðild íslands að ESB Hlynnt(ur) 44% Andvíg(ur) 24% Ert þú hlynnt(ur) eða andvíg(ur) aðitd að ESB 35% Hlynnt(ur) ■ Andvf(ur) 65% Ekki verra að vera lítið ríki í ESB Smœrrí ríkjum tekst vel að vinna að hags- munurn sínurn innan Evrópusarnbandsins, er sú niðurstaða sem Baldur Pórliallsson, ^stundakennari í stjórnmálafrœði við Ilá- skóla Islarids kemst að í doktorsritgerð sinni, „Altrif s/rtœrri ríkja á ákvarðanir innan landbúnaðarstefnu og uppbyggirigarstefnu ESIrí, setrt lianrt er að Ijúka við húskólann í Essex á Ertglandi Baldur segir litlu ríkirt hafa talsverð áhrif á stefnurnarþó ramtninn utan utn þœr sé smíðaður afstærri ríkjunum. Rannsóknin riær yfir tímabilið 1987 lil 1994 og er aðildarríkjtim ESB skipt níður í smærri og sta-rri ríki. Smærri ríki ESB erti samkvæmt skilgreiningu Luxemborg, Dan- mörk, írland, Belgía, Holland, Porlúgal og Grikkland. Pau stærri eru Pýskaland, Bret- lanrl, Frakkland, Italía og Spánn. „ Pað eru ^slærri ríkin og framkvæmdastjómin sem hafa hvað rriest áhrif á mótun hverrar stefnu fyrir sig og mynda rammann utan um þær. Hins vegar tekst smærri ríkjurn mjög vel aö vinna iniian þessara rarnma og vinna aö sín- um hagsnninum. Hagsmunir smærri ríkja eru ekki upp- hyggðir á sarna hátt og hagsmunir sta;rri ríkja. Litlu ríkin hafa oft einungis einn eða tvo tnálaflokka setn skipta vemlegu rnáli innan hverrar stefnu á meðan stærri ríkin hafa jafnvel tugi inálaflokka setn þau þurfa að einbeita sér að. I landbúnaðarstefnunni eru til dæritis yfir 20 rnálallokkar en írar einbeita sér í raiin aðeins að tveimur þeirra. En það eru þeir sern ná yfir helstu fram- ueiðsluafurðir þeirra nautakjöt og mjólkur- afurðir. Innan uppbyggingarstefnunnar leggja írar svo allt kapp á að ná sínii fram innan eins af sex markmið- um hennar. Allt Irland fell- ur undir „Markrnið eitt“ innan uppbyggingarstefn- urmar, serrt miðar að því að veita aðstoð þeim svæðum sem hafa verið undir 70% af meðalhagvexti ESB, og leggja Irar því allt kapp á að ná sínu fram innan þessa 0. 1 markmiðs. Forsvarsmönnum þeirra smáríkja sem ég hef skoðað finnst þeir ná sínu fram. Ríkin l'órna því hins vegar að liafa áhrif á gang allra mála innan Evrópusambandsins. Pau geta ein- faldlega ekki tekið virkan þátt í öllutn * ákvörðunum vegnar smæðar stjórnsýslunn- ar.“ Lílil ríki hafa áhrif „Smærri ríkin eru mjög ósveigjanleg í samn- ingaviðræðum þegar verið er að fjalla um helstu hagsmunamál þeirra. I ESB er skiln- ingur á þessu. Ef Danir hefðu ekki áhrif á ákveðna rnálaflokka innan landbúnaðar- stefnunnar hefðu þeir lítið upj> tir aðild sinni þar sem útflutningur á landbúnaðarafurð- um skiptir þá verulegu rnáli. Pað cr auð- veldara að kaujra skilning smáríkis en stóru ríkjanna í mörgum inálaflokkum. Fulltrúar í framkvæmdastjórninni segja auðveldara að vinna með litlu ríkjunuin. I Ijá þeim eru fa;rri starfsmenn sem vinna með breiðari svið. Þar er það jafnvel sami starfsmaðurinn sem rnótar stefnuna í ráðuneyt- inu og semur fyrír hönd ríkisins við ESB, fer heim og hrindir stefnunni í fram- kvæmd. Hjá stærri ríkjun- um eru einbættisinennimir sérhæfðari. Framkvæmda- stjórnin gerir sér greirt fyrir því hvað minni ríkin ætla sér því hagsrnunir þeirra em í flestum tilvikum ljósir fyrirfrarn. I lagsmunir stærri ríkja eru olt ekki eins ljósir. Pess vegnu byrjar framkvæmdastjóm- in oft ó því að tryggja sér stuðning lítilla ríkja við eitlhvcrt ákveðið mál sem hún vill koma fram. Pví eru oft góð tengsl rnilli full- trúa litlu ríkjanna og frainkvæmdastjórnar- innar sem auðveldar litln ríkjunum að koma sínurn málum á framfæri og gefur þeim möguleika á að hafa áhrif á mörgum stigum iriálsiiis. Paö þarf ekki að vera verra að vera lítið ríki í ESB.“ Davíð og Golíat „Lúxemborg heldur sinni sérstöðu í banka- rnálum og skattamálum. Pað er tekið fullt tillit tekið lil þeirra sérstöðu og á henni er skilningur iimaii ESB. Stærri ríki Irafa auð- vitað meiri vigt en framkvæmdastjómin myndi aldrei setja fram tillögu sem gengi gegn grundvallarhagsmunum lítils ríkis. Tæknilega gæti meirihlut- inn gengið gegn hagsmun- um ríkis en það er ekki gert því það væri ekki Evrópu- sambandinu í hag, t.d. settu Portúgalar aðild ESB að GATT samningunum í upp- nám þegar þeir sáu fram á að vefnaðariðnaður jieirra myndi fá samkeppni sem hann réði ekki við vegna úr- eltra verksrniðja. Portúgalar hótuðu að beita neitunar- valdi allt þar lil sarnþykkt var að Iryggja þeiin fjármagn lil að endurnýja og gera verksmiðjttr þeirra samkeppnishæfar. Fyrsl EES svo ESB „Eg tel að við þurfum að kynna okkur ESB betur áður en við ákveðum að sækja um að- ild. Pað er ekkert fengið með því að ana af stað. Stjórnkerfi ríkja þurfa að vera undir |>að búin að takast á við verkefnið. Stjórn- sýsla írlands var til dæntis ekki undir |>að búin að takast á við aðild og það tók hana tíu ár að nó tökum ó aðild að sambandinu. EES ríkin virðast hins vegar eiga auðveldara með að aðlagast. Finnum hefur tekist betur ii|>[> en Svítnn en það kom verulega á óvart að Finnar skyldu skij>a sér í flokk ríkja sem vilja mestan samruna. Við þiirfinn að leggja í rannsóknir, athuganir og kannanir á hvað Evrópusambandsáðild þýðir l’yrir Island. Fyrst þurfum við liins vegar að skoða livað EES samningurinn felur í sér og hvernig ís- lenskutn stjórnvöldum og fyrirtækjiim hefur tekist að hrinda löggjöf honum tengdum í framkvæmd.“ Stjórnmálamenn og kjósendur ekki samstíga „Maður sjiyr sig livers vegna stjórnmálaelít- an á Islandi er sú eina í Evrópu sem slefnir ekki að aðild. Fyrir Jrví eru margar ástæður og veröugt viðfangsefni að skoða |>að. I öðr- um ríkjiun hefur elítan verið ólm í aðild á meðan ahnenningur er tregari til. Idér er máluin öfugt farið. Ég lield að þjóðemis- hyggja og landbúnaðarmál spili stærra lilut- vi;rk í þróun Evrópusambandsumræðunnar hér á landi en stjómmálamenn vilja vera láta. í sjálfu sér cr sjávarútvegsstefnan inik- ilva;g en þessi rómantíska sýn á [ijóöríkið hefur mikið að segja. Við |>etla bætist síðan að helmingur þingmanna er af landsbyggð- inni og það ér nieiri and- staða við Evrópusambands- aðild á landsbyggðinni en á höfuðborgarsvæðinu. Hins vegar ber að líta á það að við gerðumst ekki aðilar að EFTA fyrr en tíu árurn eftir stofnun og að við höfum ekki verið á sarna reiki í Evrópumálum og aðrar þjóðir. En það er mjög at- hyglisvert að formaður Framsóknarflokksins er að opna á Evrópusambandsumræðuna á ineð- an Samfylkingin lokar á ltana á næsta kjör- tímabili.“ „En það er mjög athyglis- vert að formaður Framsókn- arflokksins er að opna á Evrópusambandsumræðuna á meðan Samfylkingin lok- ar á hana á næsta kjör- tímabili" „Því eru oft góð tengsl milli fulltrúa litlu ríkjanna og framkvæmdarstjórnarínn- ar sem auðveldar litlu ríkj- unum að koma sínum mál- um á framfærí og gefur þeim möguleika á að hafa áhríf á mörgum stigum málsins"

x

Stúdentablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Stúdentablaðið
https://timarit.is/publication/350

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.