Iðnneminn - 01.09.1949, Side 8

en bindast samtökum til vernd-
ar hagsmunum sínum. Er þar
átt við breytingu þá á iðnnáms-
lögunum, er Thor Thors, þáver-
andi þingmaður Snæfellinga,
fékk samþykkta á Alþingi 1940,
gegn harðri andstöðu verka-
lýðsflokkanna á þingi, og alls
þorra iðnaðarmanna og iðn-
nema í landinu. En með sam-
þykkt umræddrar tillögu Th. Th.
voru iðnnemar sviftir þeim sjálf
sögðu mannréttindum, að mega
vera meðlimir stéttarfélaga. All-
flestum iðnnemum mun hafa
verið frá öndverðu ljóst, hverju
þeir voru sviftir með tilkomu
hinna nýju ákvæða iðnnáms-
laganna. Þeir hófust því þegar
handa um að reyna að bæta
sér það tjón, sem hag þeirra
var búið. Iðnnemar áttu aðeins
eitt svar við þessum ofsóknum
löggjafans og vinnuveitenda;
það svar var að stofna sín eigin
félög til verndar hagsmunum
stéttarinnar. Prentnemar riðu á
vaðið og stofnuðu sitt félag
þegar eftir gildistöku laganna-
Síðan komu önnur félög í kjöl-
farið, svo sem rafvirkjanemar,
bifvélavirkjanemar o. fl. En upp
úr gnæfði hið aldna og trausta
Félag járnsmiðanema, sem hafði
starfað óslitið 10—15 ár.
Með stofnun þessara félaga
mun þegar hafa skotið upp
hugmyndinni um heildarsam-
tök iðnnema.En úr framkvæmd-
um varð eigi þá, enda mun hafa
verið uppi nokkur ágreiningur
um, í hverri mynd slík samtök
skyldu vera. Þar við bættist svo,
að eftir skamma hríð lognuð-
ust flest hin nýju félög útaf,
Oskar Hallgrímsson
enda áttu mörg þeirra mjög
erfitt uppdráttar, ekki sízt
vegna stððugra hótana miður
velviljaðra meistara um að rifta
samningum við þá nemendur,
sem gerðust meðlimir hinna
nýju félaga. Var svo komið um
skeið, að aðeins tvö þessara fé-
laga voru með lífsmarki, en það
voru Félag járnsmiðanema og
Prentnemafélagið. Hugmyndin
um heildarsamtök iðnnema lá
síðan niðri þar til í ársbyrjun
1944, en þá verður nokkuð víð-
tæk vakning meðal iðnnema í
Reykjavík fyrir því að bæta hag
sinn, þar sem kjör þeirra höfðu
aldrei verið í meira ósamræmi
við kjör annarra stétta, en á
þeim tíma. Og iðnnemum varð
ljóst, að þar átti skorturinn á
skipulögðum samtökum sinn
þátt í. Því var það, að á fundi
í Félagi raívirkjanema í marz-
mánuði 1944, var samþykkt að
félagið beitti sér fyrir því, að
fram færi athugun á, hvort
grundvöllur væri fyrir að stofna
til samtaka með iðnnemum um
land allt. Var jafnframt ákveð-
ið á þessum fundi, að fela tveim
félagsmönnum að taka sæti í
nefnd, ásamt fulltrúum ann-
arra starfandi iðnnemafélaga,
og skyldi hún gangast fyrir
stofnun slíkra samtaka, ef unnt
reyndist. Síðan var Félagi járn-
smiðanema og Prentnemafélag-
inu skrifað og þau beðin að
tilnefna í nefndina, sem þau
svo gerðu. Síðar bættist Pípu-
lagninganema í hópinn, en það
var stofnað um líkt leyti og þá
er nefndin hóf störf sín. í þess-
ari undirbúningsn. áttu sæti:
Frá Félagi rafvirkjanema:
Óskar Hallgrímsson
ívar Helgason
Frá Félagi járnsmiðanema:
Ingimar Sigurðsson
Grétar Eiríksson
Frá Prentnemafélaginu:
Sigurður Guðgeirsson
Gústav H. Mortens
Frá Fél. pípulagninganema:
Karl Sigurðsson
Sig. Helgason.
Nefndin tók til starfa og varð
er hún var fullskipuð, og varð
brátt sammála um, að nota um-
boð félaganna og gangast fyrir
stofnun „Iðnnemasambands ís-
lands.“
Hóf nefndin þegar undirbún-
ing að stofnun sambandsins,
samdi drög að lögum, skrif-
aði iðnnemum víðs vegar um
landið og hvatti þá til að gang-
ast fyrir stofnun iðnnemafé-
laga. Var unnið að þessum und-
irbúningi allt sumarið og boðað
til stofnsþings í septembermán-
uði um haustið- í sambandi við
undirbúninginn að stofnun
sambandsins er skylt að geta
2
IÐNNEMINN