Vikan - 01.07.1954, Blaðsíða 5

Míiria Chcapdetuine
9
Ástarróman úr óbyggöum Kanada eftir Louis Hémon
HJÁ Chapdelaine-fjölskyldunni tóku konurnar
ekki þátt í heyvinnunni. Paðirinn og synir
hans þrir, sem allir voru sterkir og duglegir, hefðu
vel getað komizt af einir, en þeir héldu áfram að
hafa Légaré og borga honum kaup, af því að
hann var búinn að vinna hjá þeim í ellefu ár,
síðan börnin voru lítil og þeir veigruðu sér við
að sleppa slíkum fyrirmyndar verkmanni og
voru auk þess orðnir honum svo vanir. Þess-
vegna höfðu Maria og móðir hennar engin auka-
störf yfir sláttinn. Þær héldu húsinu hreinu,
bjuggu til matinn, þvoðu og gerðu við fötin, hirtu
kýrnar og alifuglana og einu sinni í viku bökuðu
þær brauð, sem oft þurfti að gæta langt fram
á nótt.
1 vikulokin var allt heyið komið þurrt og ilm-
andi í hlöðu og mennirnir réttu úr sér og drógu
djúpt andann, eins og þeir væru að koma úr stór-
orustu.
— Nú má hann fara að rigna, sagði Chapde-
laine. — Það gerir okkur ekkert til núna.
En það leit út fyrir að þurrkurinn hefði ekki
eingöngu komið þeirra vegna, því vindáttin hélzt
óbreytt og hinir tilbreytingarlausu sólskinsdagar
héldu áfram.
Þau kvöld sem bakað var, var Télesphore send-
ur til að leita að formunum, sem fundust víðs-
vegar um húsið og úti í geymsluskúr, því þau
höfðu í millitíðinni verið notuð til að ausa höfr-
unum handa hestinum eða hænsnamjölinu, svo
ekki séu nefnd fleiri af þeim margvislegu hlut-
verkum sem þau gegndu. Þegar þau voru öll
komin í leitirnar og búið að þvo þau, þá var
deigið farið að lyftast og konurnar flýttu sér
að ljúka öðrum störfum, svo þær þyrftu ekki að
vaka of langt fram á nótt yfir brauðunum.
Télesphore var þá búinn að brenna nokkrum
safamiklum ylmandi kýprustrjám og bætti nú
sverum rauðviðarbútum á eldinn, en þeir brenna
jafnt og hægt. Þegar ofninn var orðinn heitur,
raðaði María formunum, fullum af deigi, inn í
hann og þá var aðeins eftir að gæta eldsins og
hagræða þeim yfir honum.
Ofninn hafði strax verið byggður of lítill fyrir
fimm árum og síðan hafði fjölskyldan sífellt ver-
ið að minnast á nýja ofninn, sem þau kæmust
ekki hjá að byggja og sem í raun og veru var
ekki vanþörf á að gera strax. En í hvert skipti
sem eitthvert þeirra fór til þorpsins, vildi svo ó-
heppilega til, að hann gleymdi að koma með
sementið, sem til þess þurfti. Þessvegna varð
alltaf að baka tvær eða þrjár ofnfyllir á kvöldi,
svo brauðin entust níu manns í eina viku. María
bakaði alltaf fyrstu brauðin og alltaf þegar fór
að líða á kvöldið og röðin var komin að annari
umferðinni, sagði móðir hennar af mikilli rausn:
— Þú mátt fara að sofa, María, — ég skal
bíða eftir að þau bakist.
María svaraði þessu engu. Hún vissi vel, að
brátt mundi móðir hennar leggja sig í rúmið í
öllum fötunum, til að hvíla sig andartak, og að
hún mundi ekki vakna fyrr en um morguninn.
Hún skaraði því bara í eldinn i götóttu fötunni,
sem alltaf logaði öll kvöld, setti brauðin í ofn-
inn og settist á dyraþrepið, studdi hönd undir
kinn og valcti langt fram á nótt með þessari ó-
þreytandi þolinmæði.
Um tuttugu skref frá húsinu sá hún skuggann
af ofninum með bjálkaþakinu yfir. Hurðin féll
ekki alveg að stöfum, svo það glytti í rauðan
eldinn og það var eins og dökkur skógarjaðar-
inn færðist ofurlítið nær í myrkrinu. María sat
hreyfingarlaus og naut hvíldarinnar og svalans
og margvíslegar óljósar hugsanir sveimuðu um
huga hennar, eins og fljúgandi smáfuglar.
Áður hafði hún alltaf mókt þegar hún beið
þannig og óskað þess af heilum hug að bráðum
væru brauðin orðin bökuð, svo hún gæti farið
að sofa. En síðan Francois Paradis hafði komið
þar, fundust henni þessar vikulegu vökur svo
skemmtilegar og friðsælar, því þá hafði hún tíma
til að hugsa um hann og sjálfa sig, án þess að
neitt truflaði hamingju hennar. Þetta voru ákaf-
lega barnalegar hugsanir: Um vorið mundi hann
koma og hún gerði sér í hugarlund, hvað það
yrði gaman að sjá hann, hvað hann mundi segja
við hana, þegar þau væru ein og fyrstu ástar-
atlotin, sem hún átti þó erfitt með að imynda sér.
Samt reyndi hún. Fyrst endurtók hún nokkrum
sinnum hátíðlega fullt nafn hans, Francois Para-
dis frá Saint-Michel-de-Mistassini . . . Francois
Paradis . . . Og allt í einu hvíslaði hún með
viðkvæmni: Francois.
Það hefur tekizt. Þarna sér hún hann fyrir
sér, háan og hraustlegan, veðurbitinn í andliti og
með augu, sem aldrei litu undan. Hann er kominn,
hamingjusamur yfir því að sjá hana aftur og að
hafa haldið loforð sitt um að hegða sér vel allt
árið og blóta hvorki né drekka. Það er ekki hægt
að fara til berja, því þetta er um vor, en þau
finna samt sem áður einhverja góða afsökun til
að fara saman út í skóginn. Hann gengur við hlið
hennar, þegjandi og án þéss að snerta hana, gegn-
um töfrandi skóginn, sem sumarblómin setja rauð-
an lit sinn á og þau eru bæði rjóð í kinnum og
hafa svolítinn hjartslátt af því að vera svona ná-
lægt hvort öðru.
Nú setjast þau á fallið tré og þá segir hann: —
Hefurðu saknað mín, María?
Auðvitað spyr hann fyrst um það. En lengra
komst hún ekki i þessum hugsunum sínum, því
þá grípur örvæntingin hana. Guð minn góður, en
hvað hún þurfti að sakna hans lengi áður en
hann kæmi. Fyrst yrði hún að þreyja það sem
eftir var af sumrinu, haustið og lolts hinn óend-
anlega langa vetur. María andvarpaði, en þolin-
mæðin, þessi óbilandi arfur ættflokksins bregst
henni ekki og brátt er hún aftur farin að hugsa
um sjálfa sig og þau áhrif, sem þetta muni hafa
á líf hennar.
Þegar hún var í Saine-Prime, hafði ein af
frænkum hennar, sem ætlaði að fara að gifta
sig, oft rætt um væntanlega giftingu við hana.
Tveir ungir menn, annar úr sama þorpi en hinn
frá Normandin, höfðu sótzt eftir henni og báðir
haldið uppi heimsóknum til hennar á sunnudags-
kvöldum í marga mánuði.
— Mér þótti i raun og veru vænt um þá báða,
hafði hún sagt við Maríu í trúnaði. — Og ég
held að mér hafi þótt ennþá vænna um Zotique,
en hann fór að heiman, til að fleyta trjánum á
Saint-Maurice ánni og átti ekki að koma aftur
fyrr en um vorið. Þá bað Roméo mín og ég tók
honum. Mér þykir líka mjög vænt um hann.
María hafði ekki svarað þessu neinu, en hún
hafði hugsað með sjálfri sér, að sumar giftingar
hlytu að vera öðruvísi tilorðnar, og nú vissi hún
að svo var. Sú ást, sem Francois Paradis bar I
brjósti til hennar og hún til hans, var til dæmis
alveg einstæð, svo alvarlegs eðlis og ef svo mætti
segja, óhjákvæmileg, því það var ekki hægt að
ímynda sér, hvernig það hefði getað orðið öðru-
vísi. Sú vitneskja mundi bregða birtu yfir til-
breytingarleysi daglega lífsins.
Hún hafði alltaf haft það á tilfinningunni, að
eitthvað þvílikt hlyti að vera til: eitthvað í lík-
ingu við hátíðarstemmninguna í kirkjunni undir
messunni, hrifninguna, sem grípur fólk á sól-
ríkum sumardegi eða gleðistrauminn, sem fer um
landnemann, þegar hann sér að úppskeran muni
verða góð.
1 næturkyrrðinni verður fossniðurinn háværari,
norðvestanvindurinn hreyfir svolítið lauf furu-
og grenitrjánna, svo það þýtur blíðlega i þeim
og hvað eftir annað heyrist ugluvæl. Það er enn
langt þangað til morgunsvalinn kemur og Maríu
líður svo vel, þarna sem hún situr á dyraþrepinu
og vaktar rauðu Ijósrákina, sem blaktir, hverfur
og kemur aftur i ljós neðst í ofninum.
Henni finnst eins og einhver sé búinn að hvisla
því lengi að henni, að heimurinn og lifið sé ein-
tómt böl: daglegt strit, aðeins einstöku sinnum
rofið af ófullnægjandi gleðistundum, ár, sem líða
við tilbreytingarleysi, ungur hversdagslegur mað-
ur, sem hlýtur hana að lokum eftir að hafa beðið
hennar lengi með þolinmæði, giftingin og síðan
mörg fleiri ár, alveg eins og hin fyrri, aðeins í
öðru húsi. Þannig er lifið, hefur röddin hvíslað að
henni. Það er ekkert hræðilegt og maður verður
að sætta sig við það, en það er tilbreytingar-
laust, leiðinlegt og hráslagalegt eins og akrarnir
að vetrarlagi.
VEIZTU -?
1. Hvaða leikkona er þetta?
2. 1 hvaða landi finnst næstum 90% af
öllu nikkel í heiminum?
3. Er' Rauðahaf ið rautt ?
4. Hvað heitir syðsti oddi Afríku?
5. Hver er munurinn á verkfalli og verk-
banni ?
6. Hvaða leikrit Shakespeares er stytzt?
7. Hvernig eru bakuggar hornsílisins ?
8. Hvcr urðu endalok konu Lots?
9. 1 lr<Taða landi var fyrsta frímerkið gef-
ið út?
10. Eítir hvern er þetta ljóð og hvernig er
selnni hluti þess:
Þér frjálst er að sjá hve ég
bólið mitt bjó,
ef börnin mín smáu þú lætur í ró,
þú manst að þau eiga sér móður.
Sjá svör á bls. lJf.
5