Vikan - 15.09.1955, Page 10

Döðlukaka
2 gr. smjörlíki, 150 gr. sykur,
3 egg, 125 gr. hveiti, 125 gr.
kartöflumjöl, 50 gr. súkkat,
12 döðlur, 1 mtsk. kúrennur,
'y2 tsk. lyftiduft.
Smjörlíkið hrært vel með sykr-
inum. Egg j arauðurn ar settar i
ein og ein. Hveitinu, kartöflumjöl-
inu og lyftid. blandað saman og
látið út í smátt og smátt. Súkk-
atið og döðlurnar brytjað smátt
og smátt og blandað í ásamt
kúrennunum. Hvíturnar þeyttar
og látnar í seinast. Þetta má baka
hvort sem vill í rándformi eða
venjulegu formi. Bakað i eina
klukkustund.
Innbakað grænmeti
1 kg. grænmeti — gulrætur,
gulrófur, púrrur, hvítkál. %
tsk. salt, 1% dl. vatn, 2 egg
jurtafeiti.
Hveitið látið í skál, eggin hrærð
út I og vatnið smátt og smátt.
Sykrinum og saltinu blandað í.
Grænmetið er soðið allt í einu i
20 mín., nema púrrurnar i 10 min.
Svo er það skorið í langa og
mjóa bita og látið kólna. 1 kg.
jurtafeiti látin í pott og hituð,
grænmetisbitunum difið í jafn-
inginn og siðan látnir ofan í sjóð-
andi jurtafeitina og brúnaðir í 5
mín. Þá eru þeir teknir upp úr
og látnir á pappír. Kapersósa
höfð með.
Kapersósa
1 mtsk. smjörlíki, 2 mtsk.
hveiti, y2 1. grænmetissoð,
1 eggjarauða, 1 matsk. kap-
ers, 1 tsk. edik, % tsk. sykur.
Smjörlikið brætt, hveitið látið
út í og þynnt með grænmetissoð-
inu. Kryddið látið í, eggjarauðan
ihrærð vel í skál, dálitlu af sós-
iunni ausið upp í skálina, síðan
llátið út í aftur. Nokkru af sós-
unni ausið yfir grænmetið á fat-
inu, hitt borið inn í sósukönnu.
TVÆR HLIÐAR A KIJRTEI8I
BÖRNUM er sagt, að
þau eigi að vera
kurteis við gesti.
En eru gestirnir þá
kurteisir við börnin?
Nú til dags, þegar aðstoðar-
stúikur eru orðnar nokkuð
sjaldgæfur munaður á heimil-
um, er ekki gott að láta börn-
in hverfa fyrirvaralaust úr
stofunni þegar gestir rekast
inn. I þessum greinarstúf segir
þekktur rithöfundur frá reynslu
sinni í þessum efnum.
•— Ef þú kæmir inn í stofu
þar sem fimm manns sætu, og
þú forðaðist þrjá þeirra, en
beindir öllu þínu tali og eftir-
tekt að hinum tveim, fengir þú
ekki háa kurteisiseinkunn.
Samt sem áður hefi ég séð
þetta alloft, bæði á mínu heim-
ili og annarra, og þótt undarlegt
megi virðast er þetta oft fólk
sem leggur mikið upp úr yfir-
borðs kurteisi: karlmenn, sem
eru með silfurkveikjarann á
lofti um leið og þeir sjá að
kona lyftir hendinni til þess að
fá sér vindling o. s. frv. En
þetta fólk álítur það ekki brot
á kurteisisreglum að láta sem
það sjái ekki hina þrjá í stof-
unni okkar, vegna þess að ,,hin-
ir þrír gleymdu“ eru börn.
Fyrir nokkrum árum, þegar
eldri drengurinn okkar var
fjögurra ára gamall, dvöldu hjá
okkur hjón yfir eina helgi, en
þeim hafði ekki orðið barna
auðið.
. Skömmu áður en gestirnir
komu áminntum við börnin okk-
ar um að sýna þeim nú þá
kurteisi, sem við höfðum reynt
að kenna þeim.
Stefán litli stóð sig vel. En
gestirnir gáfu tilraunum hans
til að tala við þá engan gaum.
Þau ræddu við okkur af mikl-
um áhuga um heimsvandamál-
in, en gleymdu því alveg, að
við vorum fleiri í stofunni, jafn-
vel þótt aldur hinna væri að-
eins þrjú og fjögur ár. Þegar
tveir dagar voru liðnir og gest-
irnir fóru eftir að við höfðum
átt skemmtilegar samveru-
stundir með þeim í þessa tvo
daga og notið fullkominnar
kurteisi frá þeirra hendi, það
er að segja hvað okkur hjón-
unum viðkom, dönsuðu börnin
af ánægju.
Við höfðum kennt þeim, að
það væri dónaskapur að svara
ekki spurningum sem beint væri
að þeim, og þau höfðu greini-
lega lært sína lexíu mikið betur
en fullorðnu gestirnir okkar.
Þessi drengur, sem nú er að
verða níu ára gamall, virti ný-
lega fyrir sér með mikilli eftir-
tekt framkomu eins af gestum
okkar, sem kyssti hendur kven-
fólksins, hneigði sig fyrir karl-
mönnunum, og fylgdi yfirleitt
öllum reglum fullkominnar
kurteisi, en horfði í gegnum
drengina okkar eins og þeir
væru alls ekki til.
„Uss,“ sagði Stefán, þegar
þessi fíni gestur var farinn,
„til hvers er að vera kurteis
við hann, þegar hann er svo
alls ekki kurteis á móti?“
Það er ekki lítið verkefni að
sá fræi kurteisinnar í sál
níu ára barns. Ég held að það
minnsta sem við getum gert,
þegar það fræ byrjar að spíra,
sé að haga okkur samkvæmt
uppástungu Stefáns litla og
„vera kurteis á móti“.
Hvernig læturðu í svefni?
Gættu þín — það kann að koma upp um þig!
ALARÐU í svefni?
Kastarðu ofan af þér
sænginni? Gnístirðu
tönnum? Faðmarðu
koddann þinn? Flest
gerum við eitthvað af þess-
um æfingum í svefni, og
við megum prísa okkur sæl
fyrir það, að ekki skuli
standa lærður sálfræðing-
ur við rúmið okkar. Vegna
þess að hegðun þín í svefni
gefur miklar upplýsingar
um þig! Ef til vill vinnur
þú of mikið. Ef til vill ertu
hrædd(ur) að standa aug-
liti til auglitis við veruleik-
ami. Eða ef til vill sefurðu
bara of míkið.
Sérfræðingar segja, að „svefnstell-
ing“ breytist alloft yfir nóttina. En
líðan þín á morgnana gefur beztu
upplýsingarnar um hvernig þú hef-
ur sofið.
Skynsemi þín getur hæglega greint
á milli hinna mörgu villukenninga
um svefn og staðreyndanna. Það er
augljóst mál, að það er heimskulegt
að álíta að það geri fólk vitskerrt
að sofa úti undir berum himni í
tunglsljósi, eða að sofa á vinstri
hliðinni sé ekki gott fyrir hjartað. Á
sama hátt getur maður sagt sér það
sjálfur, að það er ekki hægt að
„vinna upp svefn“ nema að vissu
marki — eða að maður ætti aldrei
að taka inn svefnlyf nema að lækn-
isráði.
Þú skalt nú ekki fara að hafa
áhyggjur af hegðun þinni í svefnin-
um. Tilfinningar þínar og vandamál,
sem hún gefur til kynna, eru líklega
hvorki meiri né minni en hvers ann-
ars.
En það er gaman — og fræðandi
— að komast að því hvað hegðun
þín í svefni getur gefið sálfræðing-
um til kynna.
1. Ef þú sefur á maganum, er
trúlegt, að þú vinnir mikið og sért
spenntur og ákafur. Eða mjög harð-
ur við sjálfan þig og gefir þér of
sjaldan tíma til skemmtana. Þetta
á fremur við karlmenn en kvenfólk,
sem hefur það oft fyrir vana að
sofa á maganum.
2. Faðmarðu koddann þinn eða
sængina? Þá ertu ef til vill eimana,
eða þú nýtur ekki þeirrar ástúðar,
sem þú þarfnast. Ef þú kýst held-
ur að sofa koddalaus, getur það þýtt
að þú sért að „ala sjálfan þig upp“
og viljir neita þér um þægindi.
3. Hniprarðu þig saman eins og
köttur, með sængina yfir höfðinu og
hnén undir þér ? Þessi stelling er
kölluð „flótti frá raunveruleikanum."
Þú ert þannig að reyna að skapa
þér litinn öryggisheim og draga þig
út úr þvl öngþveiti, sem þér finnst
umlykja þig.
4. Talarðu í svefninum? Ef til
vill ertu að skýra frá hugsunum,
sem ásækja þig, og þú þarft að „tala
út.“ Eða þá að þú ert bara að eðlis-
fari svona málgefinn. Hróp og köll
eru venjulega afleiðing af martröð,
sem orsakast af líkamlegum eða
andlegum spenningi, eða áhyggjum.
5. Liggurðu makindalega á bak-
inu og teygir úr handleggjum og
fótum? Ef svo er, ertu maður, sem
lætur sér ekki allt fyrir brjósti
brenna, og mætir erfiðleikunum með
hugrekki. Þú ert rólegur að eðlisfari
og átt ekki í neinni innri baráttu.
En ef þú liggur stífur á bakinu,
ertu að öllum líkindum að berjast við
eitthvert vandamál.
6. Hangirðu með höfuðið út fyrir
rúmstokkinn þegar þú vaknar á
morgnanna? Þá skaltu vara þig. Þú
hefur henzt til og frá í rúminu í
taugaæsingi, sem hefur þreytt þig
svo, að þú hefur ekki haft kraft til
að rétta þig upp. Það er erfitt að
finna skýringuna á óróleika, sem á-
sækir undirmeðvitund þína. Ef til
vill á dýnan í rúminu þínu einhvern
þátt í því að þú færð ekki þá hvíld
sem þú þarfnast.
10