Vikan - 11.02.1960, Qupperneq 31

Squaw Valley
Framhald af bls. 5. ;
Evrópu tóku að ræða það af miklu
kappi, hve Squaw Walley væri illa^
til Þess fallinn, að vetrar-Ólympíu-^.
leikunum yrði valinn þar staður. ÞarS
væri aðeins eitt gistihús, enginS
iþróttamannvirki og engir íbúar “
Snjóskaflarnir einir nægðu ekki t
þéss, að unnt væri að halda þar slík
keppni.
Vantraust manna á Bandaríkj;
mönnum í sambandi við undirbúnin.
að slíkri keppni hafði og við önnur
rök að styðjast. Vetrar-Ólympíu
keppnin á Lake Placid árið 193L
reyndist mjög tilviljunum háð, og þvi
fór fjarri, að skipulag þeirra væri
nokkur fyrirmynd. Framámenn
Kaliforníufylkis þrássuðust líka við
nokkrum fleiri fjölskyldum af Þela-
mörk. Dvaldist hún síðan með þá á
ýmsum stöðum i Bandaríkjunum, þar
sem helzt var vinnu að fá.
j Jón Þorsteinsson varð snemma
j>terkur og dugmikill og lét sér ekki
; tllt fyrir brjósti brenna, ef þvi var
1 skipta. Þegar fregnir bárust af
illfundi í Kaliforniu, hélt hann
m"að fann að vísu ekkert gull, en
settist þar að sem bóndi í Sacramento
g er talinn fyrsti Norðurlandabúi,
j r hóf búskap í Kaliforniu Hann
lafði þá fyrir löngu tekið sér nafnið
.ohn A. Thompson til Þess að stinga
•kki í stúf við bandarískuna.
Og nú kemur að þeim atburðum,
sem gerðu Jón frægan og urðu til
þess, að hann hlaut nafnið Snowshoe-
það í lengstu lög að veita nægilegt .Thompson. Það olli bændum í daln-
fé til að koma upp nægilegum í-
þróttamannvirkjum og híbýlakosti,
fyrir hina nýju innflytjendur i Dal
Indíánakonunnar. En þá gerðist það,
að forseti alþjóðanefndar Ólympiu-
leikanna, Avery Brundage, sló hnef-
anum i borðið og hótaði þvi að fela
þeim i Innsbruck i Austurríki alla
framkvæmd vetrarkeppninnar, en
þeim hefur áður verið falið að sjá
um vetrarkeppnina í sambandi við
Ólympíuleikana 1964. Þá sáu Kali-
forníumenn að sér og lögðu fram
fyrstu fimm milljónirnar, sem með
þurfti, til að undirbúningurinn gæti
hafizt.
Og enda þótt sannarlega væri
naumur tími til stefnu, þá sagði
bandariski hraðinn sem betur fór
þegar til sin, og þeir, sem hafa eiga
umsjá og skipulag vetrarkeppninnar
með höndum, fullyrða, að allt muni
ganga að óskum. Eitt má að minnsta
kosti fullyrða, — kostnaðarsamari
vetrar-Ólympíuleikar hafa aldrei ver-
ið háðir, því að undirbúningurinn og
aðrar framkvæmdir mun varla verða
mikið fyrir neðan 700 milljónir
króna, og verður þá harla litið úr
þeim 18 milljónum króna, sem Norð-
menn vörðu í sama skyni, þpgar
vetrarkeppnin var háð þar árið 1952.
Þess má og geta, að Norðmenn fengu
það fé að mestu leyti endurgreitt í
inngangseyri, en Bandarikjamenn
gera ekki ráð fyrir, að inngangsevr-
irinn muni að þessu sinni fara mikið
fram úr hundrað milljónum. Fyrir-
framsala aðgöngumiða hefur aö
minnsta kosti gengið heldur tregt. Þó
verður um 40 000 gestum búinn dval-
arstaður i dalnum og næsta nágrenni.
Það verður ekki nema rétt á meöan
keppnin stendur yfir, að almenningur
kannast við Squaw Valley. Undirbún-
ingsnefndin hefur fyrir skömmu
ákveðið, að íþróttasvæðlð og um-
hverfi þess skuli hljóta nafnið
Snowshoe Thompson State Park. og
skuli dalurinn heita það í framtið-
inni. Nafnið Squaw Valley kemur þvi
ekki til greina nema sem aukaatriði
hér eftir. Norðmenn hafa þó fyllstu
ástæðu til að vera ánægðir með nafn-
breytinguna. Snowshoe Thompson,
sem Bandarikjamenn kenna dalinn
við og telja mesta skíðagarp, sem
nokkru sinni hafi uppi verið, var
nefnilega Norðmaður, kynjaður af
Þelamörk. Hann var fæddur árið
1827 af fátæku foreldri i Gausta og
gefið nafnið Jón Þorsteinsson Rui.
Eins og allir Þelamerkurstrákar,
„skreið hann á skíðum", um leið og
hann fór að geta gengið með.
Nokkru siðar gerðist það, að móður
hans, sem þá var orðin ekkja, tókst
með einhverju móti að verða sér úti
um farareyri til Ameriku, og þangað
hélt hún með syni sina tvo ásamt
um miklum örðugleikum á vetrum,
er fannkyngi hindraði hina frægu
„hestahraðlest", sem annaðist póst-
flutninga milli Austur- og Vesturríkj-
anna, að komast leiðar sinnar um
Sierra Nevada-skörðin. Þá var það,
að Þelamerkurstrákurinn vaknaði I
Jóni, og hann bauðst til að flytja
póstinn fyrir dalbændur um skarðið
á skiðum. Hlógu menn fyrst að slikri
fífldirfsku, en hættu brátt að hlæja,
því að Jón stóð við sitt boð í verki.
Smíðaði hann sér breið skíði úr eik,
en slík farartæki höfðu aldrei sézt
á þessum slóðum, og gekk til Carsons-
borgar í Nevada, 150 km langa leið,
á þrem dægrum. Var yfir torsótt
fjöll og öræfi að fara og ekkert til að
rata eftir, svo að sízt var að undra,
þótt almenningi þætti slikt afrek
undrum sæta, er hinn risavaxni Norð-
maður kom til baka að viku liðinni
með úttroðinn póstsekk á öxlinni.
Þetta lék hann í tuttugu vetur sam-
fleytt, annaðist reglubundna póst-
flutninga yfir fjallgarðinn, hvernig
sem viðraði. Þegar hann kom úr
fyrstu póstferðinni, hlaut hann nafn-
ið Snowshoe-Thompson og var síðan
aldrei kallaður annað í dalnum.
Þegar hann lézt, tæplega fimmtugur
að aldri, gengust norskir landsnáms-
menn og afkomendur þeirra fyrir þvi
að bjarga nafni hans frá gleymsku,
og á aldarafmæli hans var honum
reistur minnisvarði I Cathay Center
skammt frá Squaw Valley.
A síðastliðnum árum hefur annar
Norðmaður og orðið nafnfrægur fyr-
ir skiðaiþrótt sína þarna á sömu slóð-
um, — skíðagarpurinn og ólympíu-
meistarinn Stein Eriksen, sem reynt
hefur nýtízku-skíðaskóla norðvestan-
vert við Tahoevatn, þar sem landslag
er hvað fegurst i Kaliforníu. Hafa
norskir skíðagarpar að heiman starf-
að við skóla hans sem kennarar á
hverjum vetri. Heitir þarna Para-
disardalur og er ekki nema klukku-
stundarakstur þangað frá Squaw
Valley. Mikið er þarna af fjallaskál-
um og öðrum gististöðum, og ýmsir
I Bandarikjunum spá þvi, að ekki
muni liða á löngu, þangað til miðstöð
allra vetrariþrótta þar i landi verður
i Paradisardal.
Úr norsku í bandarískt.
Walt Disney og rafeindaheilar.
Það er ekki neitt smámenni, sem
hefur á hendi forystuna um allan
undirbúning að vetrarkeppninni, en
sá heitir Walt Disney, og mun því
óhætt að fullyrða, að verkinu sé vel
borgið i höndum hans.
— Okkur riður mest á þvi, að
gestirnir minnist okkar að góðu einu,
segir Disney. — Við megum því ekk-
ert til spara, að dvölin hér verði þeim
sem ánægjulegust. ^
VERITAS Automatic soiiMVél.
Ilcimilissaumavclin, scm
saumar bcinan saum
áfram og aflurábak.
Mcð cinu handlaki fæst
sikk-sakk saumur
ásamt fjölda af
allskyns mynslursaum.
VERITAS Áulomatic fæst bæði í
tösku og cikarskáp.
Vcrð hagslælt.
Garðar Gíslason h.í„
Reyk javík
VIKAN
31