Vikan - 21.07.1960, Blaðsíða 5

Vinnuliðið, sem vinnur i spilaviljinu er
hvorlci meira né minna en 1400 manns.
Frægir menn, eins og Toscanini, Caruso,
Chaliapin, Patti og Síirali Bernhardt hhfa
komið fram i leikhúsinu í Monte Carlo.
Kreisler kom þangað og heillaði úheyrendur
sína. Og oft koin það fyrir að hann tapaði
öllur ágóðanum af hljómleikum sinum í spila-
vítinu, skömmu eftir að hann fékk hann i
hendur.
UPPHAFIÐ.
Og allt byrjaði þetta með vesældarlegu fiski-
þorpi. Höfðingjaætt Rainiers fursta, Grim-
aldi-ættin á rætur sínar að rekja til Genúu.
Um miðja nitjándu öld var Monaco lítið og
fátækt.
Charles II. fursti var að gjaldþroti kominn
og fylgdist af öfund með fjáríúlgum þeim,
sem runnu til staða eins og Baden-Baden
og Bad Homburg.
Frakkland liafði bannað allt sem hét
spilling. Þar af leiðandi græddu þýzku spila-
vitin enn meir. Og furstinn ákvað að láta
ekki sitt eftir liggja.
Og loks 13. maí árið 1858 var grunnsteinn-
inn lagður að spilavítinu
En draumur furstans um allt gullið, sem
átti að streyma inn, rættist aldrei. Það var
allt of erfitt að komast til spilavitisins, þar
sem aðeins var hægt að fara sjóleiðina.
Fyrsta mánuðinn var aðeins eitt borð í
spilavitinu, og aðeins einn fjárhættuspilari
og hann græddi!
Þjónarnir í spilavitinu höfðu svo litið að
gera, að þeir sátu bara, reyktu og spiluðu
á spil til þess að gera eitthvað við timann.
Vörður fylgdist með skipum á hafi úti,
til þess að gá að þvi, hvort nokkur legði
leið sína til spilavitisins ■— eða hvort eitthvert
farartæki kæmi eftir frámunalega lélegum
veginum, sem þangað lá.
Allir, sem vildu byggja, fengu ókeypis lóð.
En enginn virtist hafa áhuga á þvi. Loks
kom maður eins og engill af himnum sendur,
fyrrverandi franskur þjónn, Francois Blanc,
skapheitur lítill náungi, sem liafði áður
stjórnað spilavitinu í Bad Homburg.
Hann hafði komizt að þvi, að járnbrautin
frá Marseilles lá nú til Cannes, sem er
skammt frá Nice. En það var naumast hægt
að lcomast frá Nice til Monaco.
HÁLFTÍMA UMHUGSUN.
Blanc kom nú fram með tilboð til yfir-
valdanna í Monaco. Furstinn fékk hálftíma
umhugsunarfrest. Hann féllst á boð Blancs.
Síðan var nýja spilavítið opnað 1. april
1863, en þeir, sem vildu spila með fjármuni
sína, létu ekki daginn á sig fá. Orðstir Blancs
frá Bad Homburg og Baden-Baden kom þús-
undum manna til þess að kaupa sér hluta-
bréf i spilavitinu.
Hann lét lengja járnbrautina og leggja
prýðisveg frá Nice til Monaco.
Og kikirinn, sem verðirnir höfðu áður
notið, kom í góðar þarfir, þvi að Blanc
fylgdist nú með vörðunum i fristundum
þeirra, til þess að koma i veg fyrir, að þeir
yrðu of góðir vinir fjárhættuspilarannal
Árið 1909 komu 1 483 570 manns til Monte
Carlo og frami spilavitisins óx með degi
hverjum. Og það fólst mikill sannleikur í
orðum Frakka nokkurs, sem hafði haft
ólánið með sér: Stundum vinnur rautt,
stundum svart. En Blanc (franska: hvítt)
vinnur alltaf!
Þegar hann dó, lét liann eftir sig hátt á
annað hundrað milljónir króna.
HÖRÐ SAMKEPPNI.
En Monte Carlo hefur síðan farið öfganna
milli.
Þegar leyft var að spila í Frakklandi, reis
upp mikil samkeppni milli Nice, Cannes og
Biarritz.
Það var sagt, að margir, sem tapað höfðu
í Mc»nte Carlo, hefðu framið sjálfsmorð, og
að likunum væri róið út á höfnina og sökkt
bar.
Hvort þetta er satt eða ekki, veit enginn.
En það er staðreynd, að forráðamenn spila-
vitisins reyndu alltaf að þagga niður slíkan
orðróm. Þar til fyrir nokkrum árum, fengu
allir, sem spiluðu — og töpuðu — í spila-
vítinu, nægilega peninga fyrir heimferð. Og
örfáir félagar í þessari ágætu samkundw
fengu örlítinn lifeyri, ef þeir höfðu spilað
öllum auð sínum úr höndunum á sér.
Nú fremja ekki fleiri sjálfsmorð i Monte
Carlo en annars staðar í heiminum.
Yfirvöldin halda þvi fram, i þokkabót, að
menn lifi lengur í Monaco. — Aldrað fólk
kemur þangað til þess að heimsækja afa
sína og ömmur, segja yfirvöldin.
Og í spilavítinu eru menn alltaf á varð-
bergi gegn mönnum í sjálfsmorðshugleiðing-
um, og oft úr hófi fram, eins og sannaðist
fyrir nokkrum árum.
Bandarikjakona, sem var í heimsókn í
spilavítinu, hafði tapað, auk þess sem hún
var með mikinn höfuðverk.
Þegar hún hafði eytt öllum peningum
sínum, stóð hún óstudd upp frá spilaborðinu
og skjögraði inn i hliðarherbergi. Þar tók
hún upp glas með asprintöflum í og stakk
þeim upp í sig.
Einn starfsmannanna sá þetta og var
við hinu versta búinn. Hann kastaði sér yfir
hana, hrópaði á hjálp og lét fara með konuna
i sjúkrabil á næsta sjúkrahús hið skjótasta.
Þrátt fyrir áköf andmæli hennar, var öllu
dælt upp úr henni. . .
Það eru margir sem hætta miklum fjár-
hæðum í Monte Carlo, en flestir þeirra eru
þýzkir og ítalskir iðjuhöldar og framámenn
i Hollywood, eins og Darryl Zanuck og Jack
Warner.
Mesti ævintýratíminn var fyrir siðustu
lieimsstyrjöld, þegar evrópskir konungar og
bandariskir auðkýfingar eins og J.P. Morgan
og Vanderbilt sátu við spilaborðin. Vander-
dilt liafði tíðum heppnina með sér, þegar
öll fjölskyldan var með lionum við spila-
borðið.
VanderbiltjSem átti liluti í fyrirtækjum upp
á margar milljónir dollara, var aldrei örugg-
ur, þegar hann sat við spilaborðið. Hann
iðaði i sætinu, skipti um borð og hegðaði
sér fremur eins og taugaveikluð liæna en
„úlfurinn i Wall Street.“
Victoria drottning kunni vel við sig í
Monte Carlo, en ekki vildi hún stíga fæti inn
Framhald á bls. 35.
VIKAN
5