Vikan - 21.07.1960, Blaðsíða 31

Aður eu |»ie
smellir af
Framhalid af bls. 15.
segja, hún þarf minni birtu við
sama liraða, en um leið fylgir sá
ókostur, að það er verra að stækka
eftir henni, því að Kornin vilja ])á
koma i ljós. Að vetrarlagi, þegar
birta er af skornum skammti, nota
menn fremur hinar grófu, ljós-
næmu filmur, en við birtugnægð
sumarsins nota menn fremur hinar
hægari, fínkornóttari tegundir. Til
glöggvunar er gott fyrir ])ig að vita,
að 17 Din er fremur fínkornótt
filma, en þegar komið er upp í
t. d. 21 Din, þá fer hún orðin tals-
vert gróf, en þó fer það algerlega
eftir filmutegundum.
Áður en lengra er lialdið, er vert
að minnast á ljósmælinn. Ef þú ert
byrjandi, er injög nauðsynlegt fyr-
ir þig að hafa hann þér til aðstoðar
og raunar alltaf, viljir þú vera ná-
kvæmur. Myndataka án ljósmælis
verður út í bláinn hjá byrjanda. Við
skuluin reikna með því, að þú hafir
orðið þér úti um ljósmæli með
myndavélinni. Þá byrjar þú á þvi
að stilla ijósnæmið á filmunni inn
á ljósmælinn. Annars gefur hann
ekki rétta útkomu til kynna. Að því
búnu beinir þú ljósmælinum að þeim
hlut, sem á að mynda, og venjulega
er nál á mælinum, sem sýnir magn
birtunnar. Þú lest af mælinuro á
þann hátt, að þú ákveður annað-
hvort hraðann eða ljósopið, og þá
sýnir mælirinn þér hina viðeigandi
tölu á móti. En hvernig átt þú að
ákveða slíkt?
Það er mjög undir atvikum komið.
Það er hollt undirstöðuatriði fyrir
þig að vita það, að þvi minna sem
ljósopið er, þeim mun meira svið
af myndinni verður skarpt. En at-
hugaðu það, að eflir því sein Ijós-
opið er rninna, þeim mun lengri
tíma þarf það að standa opið, og
þegar hraðinn er orðinn minni en
um 1/20 úr sek., þá er alls ekki ör-
uggt, að þú hreyfir ekki myndina.
Ef þú ert að taka mynd af la.ids-
lagi i björtu sólskini og vilt fá sem
mest af því skarpt, þá mælum við
eindregið með ijósopi 16 eða 22, og
sé birtan nægileg, ættirðu að geta
tekið myndina á 1/50 eða meiri
liraða, og þa verður lnin varia
lireyfð. Ef þú ætlar að taka mynd
af landslagi og fólki, sem stendur
tiltölulega nærri þér, og vilt fá
hvort tveggja skarpt, þá er algert
sáluhjálparatriði, að ljósopið sé lit-
— Hversu miklu benzíni eyðir hann
á literinn?
ið, en ætlir þú einungis að fá fólkið
í fókus, þá skiptir það minna máli. Á
hinum iietri tegundum myndavéla
er dýptarskali, og af honum getur
þú lesið, hve roikil vegalengd verður
skörp. Tölustafurinn 8, liggjandi á
hliðinni, merkir iit í óendanlegt.
Það er eins og kassavélar eru stillt-
ar. Með minnsta ljósopi er unnt að
fá mynd skarpa frá óendanlegu og
niður í 3 metra frá myndavélinni.
Ef þú ætlar að taka mynd af lands-
lagi eða einhverju, sem er hreyf-
ingarlaust, þá mælum við ineð þvi,
að þú ákveðir ljósopið og lesir hrað-
ann eftir þvi.
Svo gegnir allt öðru máli, ef
á að taka mynd af einhverju, sem
er á hreyfingu. Þá er það fyrst og
fremst hraðinn, sem þarf að ákveða.
Sé það maður á gangi, þarf ekki
minna en 1/50, til þess að liann
verði ekki lireyfður, en ætlir þú
að taka íþróttamynd eða af ein-
hverju, sem er á talsvert hraðri
lireyfingu, þá veitir ekki af 1/250
eða 1/500.
Þó að þú vitir allt um þessar
stillingar og höfuðreglur, þá er
engin trygging fyrir því, að þú getir
orðið góður ljósmyndari. Það geta
allir lært sjálft handverkið, sem hér
hefur verið talið upp, en þá er sjálf-
ur kjarni málsins eftir: val viðfangs-
efnisins. Þar kemur þinn listræni
smekkur til sögunnar, og það er
mjög vafasamt, að hægt sé að kenna
þetta atriði. Það er að vísu unnt að
kenna ákveðin atriði um mynd-
byggingu og jafnvægi, — kompósí-
sjón, — en þetta verða menn að
þroska með sér sjálfir og hafa á
tilfinningunni.
Eitt stærsta vikublað heimsins er
franskl og heilir París Match. Það
byggir að mestu á myndaefni, og
ritstjóri þess segir, að sér sé sarna,
hvort mynd sé skörp eða ekki, en
hún verður eindregið að segja ein-
hverja sögu eða eins og sumir viija
orða það: hafa sál. Þetta hugtak
með sál í mynd er líka mjög óákveð-
ið og eingöngu smekks- og mats-
atriði. Þegar þú ert kominn það
langt, að þú þarft ekkert að hugsa
um stillingarnar á vélinni, sem sagt:
farinn að taka myndir líkt og ósjálf-
rátt, þegar gott mótív ber fyrir, þá
er líklegt, að inyndirnar þínar fari
að öðlast sál — og kannski reyndar
fyrr. Stundum hafa byrjendur tekið
úrvalsmyndir. En það eru fremur
undantekningar, sem byggjast á til-
viljunum. Ófráyíkjanleg regia er
það hins vegar, að allir góðir ljós-
myndarar eru fljótir að átta. sig á
lilutunum. Augnablikið eina rétla
kemur aldrei aftur. Stundum þarf
að vakta sama viðfangsefnið tím-
ununi saman, þar til færið kemur.
Frægur ljósmyndari skrifaði eitt
sinn grein um þetla alriði í banda-
ríska vikublaðið Life. Ilann sá tvo
negra að veiðum á brú í New York.
Hann var fyrir fram sannfærður
um það, að fyrr eða síðar mundi
innbyrðis afstaða þeirra skapa list-
ræna mynd með skýjakljúfa borgar-
innar að baki. Hann beið og beið —
lengi dags, en að lokum kom liið
gullna tækifæri, og útkoman varð
þann veg, að ótrúlegt er, að náðst
hefði svo snilldarleg mynd, þótt
tiegrunum hefði verið stillt upp. Og
eitt er víst: Uppstillt mynd er næst-
um ævinlega lífvana á móti slíkri
mynd, sem gripin er beint út úr
sjálfu lifinu. gs.
★
Gefur húSinni brönon lit, frisklegt
og goft útlit — svo gjafmilt er
NIVEA f loft og sóll Við notkun
NIVEA-krems verSur húí ySar
fyrr' brún, og sólargeislarnir
megna ekki aS gera hana
hrjúfa, þvf NIVEA-krem kemur
( veg fyrir ofþurrkun hennar.
NIVEA-ultra-olfa hindrar sólbruna,
gerir lengri sólböS'
möguleg og veldur
hroSori litaskiptingu.
Sutnak.
t Sói -
og niveaA
t
8
HUSBYGGJEIVDIIR
HUSEIGEMDUR
upplýsingar o* sýnishorn
af byffgingarvörum fri
47 AF HELZTU FYRIRTMJUM LAMDSINS
opið alla virka daga kl. 1— 6 e.h.
nema laugardaga kl. 10—12 f.h.
einnig miðvikud.kvöld kl. 8—10 «Jt.
öllum heimill ókeypia aðganeur.
BYGGWGARÞJÓMUSTA A. I.
Laugaveg 18a — ftkni 24344.
VIKAN
u