Veðrið - 01.04.1959, Side 26

og stöðvaðai' með útvarpsbylgjum, en nokkrum sinnum á ári eru silfurjoðiðið
og gasbirgðir þeirra endurnýjaðar.
Á sléttlendi miðríkja Bandaríkjanna varð árangur tilraunanna miklu lakari.
Þar sáust ekki nein merki um, að regngerðartilraunir ykju meðalúrkomuna.
Verið gæti, að úrkomumaelingar væru ekki nógu nákvæmar til að sýna lítils-
háttar breytingar. Einnig er athugandi, að úrkoma er mjög breytileg frá ári til
árs og frá einum stað til annars. Líklegt er því, að smábreytingar dyljist, og
komi ekki frant nema í meðaltali margra ára. Ekki er þó ólíklegt, að náttúran
sjái sjálft fyrir ískristöllum í flestum tilfellum, ef önnur skilyrði til úrkomu eru
fyrir hendi.
Heildarniðurstaða athugana nefndarinnar varð því sú, að ekki væri liægt að
sjá hagnýtan árangur regngerðartilrauna, nema við sérstaka staðhætti. Nefndin
mælti þó með, að rannsóknum í sambandi við regngerð væri haldið áfram.
Hér að framan hefur verið gert ráð fyrir, að ískristalla þyrfti alltaf til að
úrkoma félli úr skýi. Svo er oftast, að minnsta kosti þar sem frostmarkshæðin
liggur fremur lágt, eins og í tempruðu beltunum og í heimsskautalöndum. 1
hitabeltislöndum verða bólstraský hins vegar allhá, án þess að þau nái upp í
frostmarkshæð, og rignir stundum allmikið úr slíkum skýjum, en venjulega er
þó regnið frekar smágert. Vatnsdroparnir hafa þá rekizt hvorir á aðra og runn-
ið saman, en stækkun dropanna á þennan liátt tekur talsvert langan tíma, og
kveður því lítið að henni nema í þykkuni skýjum. Stækkun regndropanna á
þennan hátt er örari sé stærð þeirra misöfn. Reynt liefur verið að mynda regn
úr skýjum, sem ekki ná upp í frostmarkshæð með því að stækka dropana í
þeim, eða með öðrum orðurn, hella í þau vatni! Einhvern árangur mun þetta
liafa borið, en ekki mikinn.
Regngerðartilraunir hafa vakið almenna athygli, en þær eru ekki einu til-
raunirnar, sem gerðar hafa verið til að liafa áhrif á veðurlagið, eða draga úr
óæskilegum áhrifum þess. Nefna má hér fáein dæmi.
Þar sem þurrviðrasamt er, gufar árlega mikið vatnsmagn úr uppistöðum, sem
gerðar hafa verið fyrir vatnsveitur og rafstöðvar. Reynt hefur verið, að dreifa
efnum á vatnið, sem mynduðu örþunna húð á vatnsskorpunni og hindruðu
uppgufun. Stundum hefur þetta lánazt, en gallinn er þó oftast sá, að skánina
rekur fljótlega burtu fyrir vindi og bárum. í Norður-Svíþjóð hefur verið reynt
að hindra uppgufun úr snjó á svipaðan hátt, og bræða lænur í ísinn á Kyrjála-
botni með því að bera á hann efni. í þessu sambandi mætti láta sér detta í
hug, að einhvern tíma verði hægt að minnka jökla með því að dreifa á þá dökku
efni, sem bindur orku sólargeislanna, gagnstætt snjónum, sem speglar mestan
hluta hennar frá sér aftur út í geiminn.
VEÐRIÐ
25