Vikan - 01.02.1962, Síða 27

upphaf síldveiSa, segir Sigurður
SumarliSason, þá. vildi ég koma fram
smá leiðréttingu. Svo er mál með
vexti, að Matthías Þórðarson segir
í Sildarsögu sinni, að togararnir
Atlas og Albatros, sem voru eign
Falks, konsúls í Stavanger, hafi ver-
ið fyrstu skipin, sem veiddu síld
i snyrpinót. Það var 1904. Þetta er
rétt. Ég man vel, þegar Albatros
kom til Akureyrar með fyrstu síld-
ina, sem þannig veiddist, um 250
tunnur. Skipstjóri var Mannes.
Albatros lagðist við Innri-hafnar-
bryggjuna og var síldin söltuð á
Þórsnesi á iöndunarsöltunarstöð
Magnúsar Kristjánssonar, kaup-
manns. Var þetta um miðjan júlí.
Matthías Þórðarson segir enn-
fremur í sildarsögu sinni, að Ágúst
Flygering kaupmaður í Hafnarfirði
sé fyrstur innlendra manna, sem
rak sildveiðar í snyrpinót, 1905, á
gufuskipinu Leslie. Þess er hins
vegar ekki getið, að fleiri skip en
Leslie ganga á síldveiðar með
snyrpinót þetta sumar, eða 1905. Því
var ég þó sjónarvottur að.
Árið 1905 keyptu bræðurnir Þór-
arinn og Otto Tulinius Súluna af
Iíonráð Hjálmarssyni, kaupmanni i
Mjóafirði. Gerðu þeir hana út á síld-
veiðar þetta sumar með herpinót.
Fyrsti skipstjóri á Súlunni á þess-
um herpinótarveiðum var Norðmað-
urinn Viland. Var hann veiðifor-
maður, eða nótábassi líka, eins og
það var þá kallað. Stýrði hann Súl-
unni i sex sumur, — á herpinót, eða
frá 1905 til 1910 að báðum sumrum
meðtöldum.
23.
Það er af kútter Familien að segja,
að um haustið, siðast i september,
sigldi ég henni til Reykjavíkur og
ætlaði mér að fara með hana á
þorskveiðar á handfæri við Suður-
land. Úr þvi varð þó ekki, vegna
getuleysis. Varð það úr að ég lagði
skipinu nauðugur við múrningar og
lá það þar til vors. Ég aftur á móti
réði mig sem háseta til Björns Hall-
dórssonar á Gretu og þar var ég
yfir vertiðina.
Þegar vorið kom, fór ég með kútt-
er Familien norður og gerði hana
út á reknet sumarið það, eða 1904.
Sama árið keypti Ásgeir Pétursson,
kaupmaður á Akureyri helminginn
i Familien af Þorvaldi. Var skipið
gert út á þorskveiðar um veturinn
og vorið. Var Oddur Sigurðsson, frá
Hrisey skipstjóri á henni yfir vetr-
arvertiðina. Ég varð aftur á móti
háseti hjá Ásgrimi Guðmundssyni,
skipstjóra á kútter Sarnson, sem
Ásg. Pétursson átti. Gerði hann hana
út á þessa vertíð. Um vorið fór ég
skipstjóri á Familien, og gekk hún
á handfæri áfram um vorið, en á sild
um sumarið með reknet og var ég
með hana. Ég seldi Ásgeiri minn
hlut í Familien í árs.nk 1904.
24.
Það ber til tíðinda veturinn 1905
—1906, að ég gerist opvarter á Hótel
Akureyri hjá Vigfúsi Sigfússyni,
vert, eins og það var þá kallað. Vig-
fús hafði verið kaupmaður á Vopna-
firði áður en hann fluttist til Akur-
eyrar. Á þessu timabili sem ég var
á hótelinu, skeði fátt markvert, nema
um það leyti kynntist ég konu minni,
Guðrúnu Pétursdóttur. Giftum við
okkur haustið eftir, 1908, 19. okt.
Það var daglegur starfi minn á
hótelinu að selja gestunum ýmsar
tegundir af vini í smáskömmtum, í
staupum, bera þeim kaffi og aðrar
veitingar. Var afþiljaður fyrir mig
smá kimi í einu horni veitingasalar-
ins. í þessum kima var þiljaður af
skápur, þar sem ég geymdi vínteg-
undirnar, sem ég seldi gestunum.
Haustið 1905 skeður það, að Otto
Tulinius, kaupmaður og útgerðar-
maður á Akureyri, kaupir á uppboði
frambyggðan, norskan kiitter, sem
strandað hafði á Siglufirði. Var skio-
ig skírt Óli t höfuðið á Ólafi Frið-
rikssyni, en hann var mágur
Tuliniusar, bröðir konu hans. Það
var hann, sem bauð 1 skipið fyrir
Tulinius á uppboðinu.
Kútter óli var um margt sérstætt
skip og lá nær vindi en önnur skip
á beitivindi. Aðrir kútterar voru
vanalega þetta 3Vi til 3% strik frá
vindi, en óli 3—3%. Framsiglan
hallaðist mikið fram I honum og
tel ég bað vera hvi að þakka. hvað
hann lá nærri vindi og sigldi vel.
En hann var lika varasamt sióskip
fyrir hetta. Á beitivindi vildi hann
i vondu taka inn á sig hlésjói um
framvantinn og á lensinu stakk
hann sér i sjóinn aftur á spil. Hann
var sextiu lestir.
Kútter óli hlaut viðgerð vorið eft-
ir og varð ég skipst.jóri á honum
sumarið 1906. Öfluðnm við vel. Ég
var einnig með hann árið 1907 á
þorskveiðum með handfæri um vet-
urinn og vorið, en á síldveiðum með
reknet um sumarið og siðar tók ég
Ef ég væri þér, mundi ég ekki taka áhættuna af að leggja þessari gömlu
kerru þarna rétt hjá öskutunnunum. Öskukarlarnir geta komið hvenær
sem «r.
UNDRAEFNIÐ
Nýtt efni
Þreföld ending
59°/o Orlon&Nylon
Fatagferðin Kurkni
Laugavegi 178. — Sfmi 37880.
við skipstjórn á kútter Helgu fyrir
sama útgerðarmann, en svo fóru
alvarlegir tímar í hönd; ég lagðist
sjúkur.
Ég hafði alltaf verið veill fyrir
brjósti og vorið 1908 varð ég fyrir
því óhappi að ofkælast og fá brjóst-
himnubólgu. Lá ég i henni allt vor-
ið og fram á sumar, en það er nú
önnur saga.
Það kann nú ýmsum að þykja það
vera heldur púðurlaus endir, að
skilja nú við sögu Sigurðar Sumar-
liðasonar skipstjóra, þar sem hann
liggur i brjóstveiki og volæði sjéik-
dóma, því þar sem hér er hætt, er
starfssaga hans rétt að byrja. Ég
minnist þess, að eitt sinn hafði ég
orð á því við Sigurð, hve ern hann
væri og mikið eftir af honum á
niræðisaldri. Það var áður en ég
þekkti sögu hans. Hann stóð þá og
horfði hvössum augum út yfir höfn-
ina úr glugganum sínum, síðan
sneri hann sér hægt við og sagði:
Þú segir nokkuð, lagsmaður, að það
sé mikið eftir af mér. Ég skal segja
þér það, að ég er mikið heilsubetri
núna, heldur en ég var þegar ég
var ungur. Þá var ég alltaf að veikj-
ast, nú verður mér aldrei misdæg-
urt.
Einhvern tima siðar gefst vonandi
tækifæri til þess að rekja síðari hlut-
ann af ævi þessa merka skipstjóra,
sem plægði höfin á gufuskipi, sem
hann átti sjálfur. 1 þá daga stafaði
álíka ljómi af nöfnum þeirra skipa
er hann færði og nú stafar af Víði
II., ellegar Guðmundi Þórðarsyni,
því það lifði Sigurður Sumarliðason
oftar en einu sinni að fiska meira
en aðrir menn. G>uðbrandur Jónsson,
forstjóri sagði einu sinni: Manni
blöskrar livað menn skrifa óspart
í þessu landi — það má ekkert vera
ósagt lengur. Þetta er mikið rétt,
það úir og grúir af bókum, sem sett-
ar eru saman um kvennafar, níð og
kjaftæði, meðan starfsögur þeirra,
er sigldu hærra en aðrir, öfluðu
ineira, ellegar stjórnuðu sér og öðr-
um af meiri vizku en aðrir, eru
látnir liggja í þagnargildi og
gleymsku.
— Blessaður vertu, sagði Sigurð-
ur, hver heldurðu /að vilji lesa um
mig. Ég hef ekkert upplifað.
yiKíJí 27