Vikan - 10.12.1964, Qupperneq 45

U PPÞVOTTAVÉL
A SERHVER GOÐ HUSMOÐIR SKILIÐ AÐ EIGA.
SÖLUUMBOÐ: DRÁTTARVÉLAR H.F. OG
KAUPFÉLÖGIN
VELADEILD
ekki nauðsynlegt að hafa neitt fyr-
ir stafhi; það skilst jafnvel virinu-
sömum Norðurlandabúum. Þar hef-
ur það inntak og gildi í sjálfu sér
að vera til, að njóta áhrifanna, sjá
og heyra. Utan við borðin stóð fólk
allt kvöldið og hlustaði á músík-
ina: gamlar konur með hnýttar
hendur og tinnusvört augu, sem
skáru sig vel frá grásprengdu hár-
inu. Þar stóðu hermenn í 'grænum
búningum og alls konar fólk á leið
heim til sín eða hver veit hvert.
Það gekk að girðingunni við borð-
in til þess að heyra sem snöggv-
ast í söngvaranum, en svo var eins
og það hefði gleyrnt sér. Það hélt
áfrarn að standa þarna allt kvöld-
ið og njóta lífsins og stemningar-
innar.
Eggert Stefánsson, söngvari og
listamaður af guðs náð, var lang-
dvölum í Róm og þekkti hana ef til
v i 11 betur en flestir íslendingar.
Hann skrifaði svo í bók sína, Berg-
mál Ítalíu:
„Manni getur nú sýnzt það sé
yfirdrifið allt það, sem skrifað hef-
ur verið og sagt um Rómaborg í
mörg hundruð þúsurid bókum. En
komi maður hingað leiðsögulaust,
verður maður var við þéssi vold-
ugu áhrif frá borginni, sem heim-
urinn hefur lotið.
Það eru tvær Rómaborgir, borg
dagsins með asðandi strætisvöcjri-
um og hundruðum þúsunda bíla og
skellinaðra, stórborgaröskri og ópi
prangarans, vélagný og ískri. Það
er ekki þessi borg, það er hin:
fornaldarborgin, hín dauða borg,
það er hún, sem lifir í ritum og
ræðum, kölluð „hin eilífa borg".
Það er undrið".
Colosseum, sigurbogi Constan-
tínusar, Engilsborg, Marcellusar-
leikhús, baðhús Caracalla og Circus
Maximus: Hvert um sig stórkost-
legar minjar og bakgrunnur langr-
ar sagu, mannvirki sem hvert út
af. fyrir sig „bregður stórum svip
yfir dálítið hverfi" og vitnar um
háþróaða verkmenningu.
- 11 -
í stað þess að dveljast öllu meir
við þær fornminjar, þá ætla ég
að koma við á Navonatorginu,
sem er I senn sérkennilegt og fag-
urt. Það var ímynd ríkidæmis og
glæsimennsku framan af öldum;
meðfram því standa gamlar hall-
ir, sem vitna um það himinvíða
djúp, sem staðfest var milli alþýðu
manna og auðkýfinga þeirra tíma.
Á Navonatorginu eru þrír gos-
brunnar eftir Bernini, þann er
byggði súlnagang og forgarð Pét-
urskirkjunnar. Hann hefur komið
fyrir allskonar barokfígúrum í
flaumi vatnsins; þar eru bæði guð-
ir og púkar, fiskar og furðuskepn-
ur og svo stendur þar einn obeliski
frá Egyptalandi. Það er alltaf slang-
ur af fólki við brunnana; það sit-
ur með börnin sín, eða myndavél-
arnar stnar eða hundana s(na og
horfir á vatnið steypast úr skoltum
fiskanna eða munni guðannd. I
sumarhitanum, sem er ærinn (
Róm, þá er svalandi að sitja nærri
vatninu. Þegar greifar og barónar
bjuggu í höllinni við torgið fyrr
á öldum, þá létu þeir gróður-
setja jurtir framan á sv.alir og veggl
og höfðu af því forsælu á gang-
stéttunum. Einhver gagnmerkur
ábóti á 17. öld, skrifaði heila bók
um þá list að komast um ölla Róma-
borg og vera þó alltaf i skugg-
anum. Sólarhitinn getur verið
plága, sem rænir mann öllu þreki
og sljóvgar hugsunina. Þessvegna
finnst innfæddum á þessum breidd-
argráðum það alltaf dálítið kynd-
ugt að sjá þetta fólk af norður-
slóðum, sem teygir andlitið fram-
an ( sólina, ef það sezt niður eitt
augnablik.
Það er einhver urmull af göml-
um ættarhöllum ( Róm,- mér er til
efs dð nokkur viti tölu þeirra frem-
ur en kirknanna á tíð Nikulásar
ábóta. Italir eru montnir af þessum
ríku ættum sínum fremur en hitt og
enn í dag er talsverður slangur af
fólki, sem einungis lifir af þeim
stóreignum, sem ættinni hefur
auðnazt að skrapa saman, fram
eftir öldunum. Ein þessara ríku
ætta bjó í höllinni Dori og það var
nú víst raunar konungborið fólk;
að minnsta kosti var það prins,
sem bjó þar, þegar Þjóðverjar hófu
að gramsa í Róm á stríðsárunum.
Þeir höfðu grun um, að þessi prins
( Dori-hölIinni væri eitthvað ekki
alltof vinveittur þeim og þeir gerðu
leit ( höllinni. En svo stór var hún
og flókin í innréttingúm, að prins-
inn. fundu þeir qldrei og þó var
hann þar. En litlu síðar flúði hann
höllina; taldi sig ekki öruggan þar
og leitaði á náðir íbúanna í hverf-
inu Trastavere, sem fyrr er frá sagt.
Og vegna þess að þeir telja sig
afkomendur hinna fornu Rómverja,
þá var það þeim mikil sæmd að
fela prinsinn. Þeir héldu honum á
laun þar til stríðinu lauk.
Vegurinn Via Appia liggur suð-
ur frá Róm, steinlagður eins og
vegir Rómverja voru jafnan. Þar
standa rústir af grafhýsum höfð-
ingjanna; það var nefniléga bann-
að að jarða fólk innan borgarmúr-
anna. En sumt af þv( sem Rómverj-
ar fyrirskipuðu var tilgangslaust dð
þv( er virðist. Sérstaklega grimmd-
arverkin. Hér á þessum flötu móum
meðfram Via Appia, unnu þeir eitt
VXKAN fið. tkL — 45