Vikan - 18.05.1967, Síða 10

f
M VliDII FÁIR ÍSLENDINGAB
IORDA SVÍNAKJBT
RJETT IIID CADL OLSEN. ADALDKDISMANN
TEXTI: GYLFI GRÖNDAL - ÞRIÐJI HLUTI. NIÐURLAG.
Carl Olsen á skrifstofu sinni í hinu
nýja húsi Almennra trygginga við
Austurvöll. (Ljósmyndari Kristján
Magnússon).
— Þetta er skemmtileg mynd.
Kjarval er að syngja þarna. Við
Guido Bernhöft hittumst fyrir
utan Almennar tryggingar um
leið og ljósmyndarinn ykkar
kom. í sömu svifum kemur meist-
ari Kjarval syngjandi eftir stétt-
inni og faðmar okkur að sér.
Við erum staddir á heimili
Carls Olsen, aðalræðismanns, enn
einu sinni, og honum er skemmt,
þegar við sýnum honum mynd
af þeim Guido Bernhöft og Kjar-
val, sem ljósmyndari Vikunnar
tók.
Við tökum beint upp þráðinn
þar sem við hættum síðast. Ol-
sen kveikir sér í vindli og segir
okkur frá starfsemi fyTÍrtækis
síns:
— Þegar Nathan og Olsen óx
fiskur um hrygg, settum við upp
útibú á nokkrum stöðum úti á
landi. Fyrsta útibúið settum við
á stofn á Akureyri. Vilhelm
Knudsen, faðir Ósvaldar Knud-
sens kvikmyndatökumanns, vann
hjá okkur í mörg ár. Hann þekkti
mjög vel til á Akureyri, og þess
vegna settum við upp útibú þar
fyrst.
Nokkru síðar settum við einnig
upp útibú á ísafirði, keyptum
Tangs-verzlun þar eða Hæsta-
kaupstað eins og verzlunin hét.
Við höfðum mikil umsvif á fsa-
firði, héldum áfram að kaupa
fisk og verka hann eins og Tangs-
verzlun hafði gert, og einnig
settum við upp heildverzlun eins
og við höfðum í Reykjavík.
Jóhannes Stefánsson stóð fyrir
útibúinu á ísafirði, en þegar hann
féll frá tók Emma Ólafsdóttir við.
Eftir nokkur ár seldum við
ísafjarðarbæ Hæstakaupstað með
því skilyrði, að við fengjum að
hafa með höndum alla upp-
skipun á staðnum. En það var lít-
ið upp úr þeim viðskiptum að
hafa. Tekjur af uppskipuninni
voru um 20—30 þúsund krónur á
ári, en á okkur var lagt í skatt
töluvert meira en uppskipunin
gaf af sér.
Þriðja útibúið var á Seyðisfirði.
Einar Methúsalemson frá Bursta-
felli var forstjóri þess, en einnig
vann þar tónskáldið fræga, Ingi
T. Lárusson. Því miður kynntist
ég honum ekki nema í gegnum
síma, og það var mjög skemmti-
legt að tala við hann. Það var
símasamband við Seyðisfjörð í
þá daga, en heldur ekkert meir.
Samgöngurnar voru miklu verri
en þær eru nú.
Síðast en ekki sízt ber að nefna
útibúið okkar í Kaupmannahöfn,
sem við stofnuðum 1915. Það
varð þannig til, að við leigðum
fragtskipið Susanna og höfðum
það í förum á milli Kaupmanna-
hafnar, Leith og íslandshafna.
Til þess að annast fyrirgreiðslu
skipsins þurftum við að setja upp
skrifstofu í Höfn og stóð Nathan
fyrir henni. Skrifstofuna höfðum
við, unz síðari heimsstyrjöldin
skall á. Þá var ekki kleift að
hafa hana opna lengur.
Einar Samúelsson byrjaði að
vinna við útibúið á ísafirði, en
1920 kom hann til Reykjavíkur
og vann hjá okkur þar. Þaðan
sendum við hann til Kaupmanna-
hafnar til Nathans, og þar var
hann til 1945. Hann dó á Spáni
í fyrra. Þegar ég var orðinn gam-
all og lúinn, sendi ég hann oft
til útlanda í viðskiptaeríndum,
þar á meðal fór hann til Spánar
og kunni mjög vel við sig þar.
Honum þótti bezt að dveljast á
Spáni í sumarleyfi sínu, og þar
var hann einmitt ásamt konu
sinni, þegar kallið kom. Einar
var mjög nákvæmur og góður
starfsmaður, og það var sannar-
lega skarð fyrir skildi, þegar
hann féll svo slcyndilega frá.
Já, það er margs að minnast úr
langri sögu Nathans og Olsens,
en það yrði of langt mál, ef við
færum að rekja hana nákvæm-
lega. Ég hef aðeins nefnt það
sem mér hefur dottið í hug í
svipinn. Það er vissulega af
mörgu að taka, allt frá stofnun
fyrirtækisins og til 1958, þeg-
ar ég hætti störfum og seldi
Fenger-fjölskyldunni minn hlut
í fyrirtækinu.
Carl Olsen, meistari Kjarval syngjandi
og Guido Bernhöft fyrir utan Almenn-
ar tryggingar. (Ljósmyndari Kristján
Magnússon).
10 VIKAN
20. tbl.