Vikan - 09.06.1977, Síða 38

1. kafli
STUTT YFIRLIT UM GEORGE
SMILEY.
Lafði Ann Sercomb giftist
George Smiley i lok seinni heims-
styrjaldarinnar . Hún lýsti honum
fyrir undrandi vinum sínum í
Mayfair sem einkar hversdags-
legum manni. Þegar hún svo
tveimur árum síðar fór frá honum
og tók saman við mótorhjólakappa
frá Kúbu, tilkynnti hún, að ef hún
hefði ekki yfirgefið hann þá, hefði
hún aldrei getað fengið sig til þess.
Og Sawley greifi gerði sér sérstaka
ferð í klúbbinn sinn og sagði frá því,
að nú væri fuglinn floginn.
Þessa hótfyndni, sem varð um
tíma fleyg, getur enginn skilið,
nema hann hafi þekkt Smiley. Hann
var stuttur, digur og rólegur i lund,
og virtist eyða heilmiklum pening-
um í fáránleg föt, sem hengu utan á
digrum líkama hans eins og skinn á
samanskroppinni pöddu. Sawley
gerði raunar þá athugasemd i sjálfu
brúðkaupinu, að „Sercomb væri
gift froski í sjóhatti.” Og Smiley,
sem ekki vissi um þessa illkvittnis-
legu aulafyndni, kjagaði fram
kirkjugólfið áfjáður í þann koss,
sem myndi breyta honum í prins.
Var hann rikur eða fátækur,
kominn af almúgafólki eða yfir-
stétt? Hvar hafði hún náð í hann?
Ósamræmið á milli þeirra hjóna
varð enn hróplegra vegna þess
hversu óumdeilanlega fögur lafði
Ann var. Þetta gerði gátuna
allmiklu torráðnaði. En slúðurber-
arnir kjósa að hafa persónur sínar í
svart-hvitu og gera þeim því upp
syndir og hvatir, sem auðvelt er að
lýsa í almennum samræðum. Smil-
ey gat hins vegar ekki státað af
skóla, foreldrum, herdeild, starfi í
viðskiptalífinu, auðæfum eða fá-
tækt. Fljótlega eftir skilnaðinn varð
hann því eins og illa gerður hiutur
og vart áhugaverðari en blaðafréttir
gærdagsins.
Þegar lafði Ann elti stjömu sína
til Kúbu leiddi hún hugann vissu-
lega ögn á Smiley. Dræmt viður-
kenndi hún það fyrir sjálfri sér, að
ef aðeins væri um einn mann að
ræða í lífi hennar, þá væri það
Smiley. Eftir á að hyggja þótti
henni vænt um, að hún skyldi hafa
undirstrikað þetta með því að
giftast honum. >
Áhrif skilnaðarins á Smiiey vakti
litla forvitni hjá fólki í samkvæmis-
lifinu, enda missir það venjulega
allan áhuga strax og mesta
nýjabrumið er farið af hlutunum.
Þó hefði verið gaman að vita hvað
Sawley og hans líkir hefðu haft um
viðbrögð Smileys að segja, það
hvernig þessi holdugi maður hnykl-
aði brýmar í ákafri einbeitingu, er
hann las hina minni spámenn meðal
þýskra skálda.
Auðvitað gat Sawley ekki með
öllu stillt sig um að gera sér mat úr
atvikinu. „Tíminn læknar öll sár,”
sagði hann í klúbbnum sínum og
yppti öxlum. Hann virtist ekki gera
sér grein fyrir því, að um leið og
lafði Ann hafði hlaipist á brott með
öðrum manni, þá hafði eitthvað
brostið innra með George Smiiey.
Atvinna Smileys var sá hluti
hans, sem lifði þetta af og hún var
eins ósamrýmanleg útliti hans og
ástin eða dálæti hans á óþekktum
ljóðskáldum. Hann starfaði í ör-
yggisþjónustunni og kunni vel við
það starf. Það veitti honum
tækifæri til þess að umgangast
fólk, sem var jafn þokukennt og
dularfullt og hann sjálfur. Auk þess
hafði hann í gegnum það færi á að
stunda það, sem hann hafði alla tíð
haft svo gaman af, þ.e. fræðilegar
svaðilfarir um myrkviði mannlegrar
hegðunar.
Einhvem tíma á þriðja áratugn-
um hafði Smiley komið úr hinum
óálitlega skóla sínum og þvælst eins
og blindur kettlingur inn i myrka
ranghala einhvers menntaskóla í
Oxford. Hann hafði látið sig
dreyma um að hljóta námsstyrk og
geta þannig helgað sig rannsóknum