Vikan - 21.08.1980, Blaðsíða 46

Framhaldssaga
á byggingarsvæði þar sem vinna hafði
verið lögð niður. Síðan hélt ég í suðurátt.
Ég gætti þess að forðast varðmennina á
veginum og smaug undir gaddavírs-
girðinguna á bakinu en beitti vírklippun-
um til að klippa vírana. Það var auðvelt.
Þó aðTékkóslóvakia væri undir stjórn
nasista — þeir kölluðu það „vemdarriki" —
þá hafði ég frétt að Tékkamir væm
lítt samvinnuþýðir við Þjóðverja og að
tékkneska lögreglan tæki fremur létt á
gyðingum. Ég mundi brátt komast að
því.
I Prag var stórt samfélag miðstéttar-
BORGAR- I
PLAST HF.
Þórólfsgötu 7
Borgarnesi
• FRAMLEIÐUM
EINANGRUNAR
PLAST
• ALLS KONAR
BYGGINGAR
STARFSEMI
Sími: 93-7370
gyðinga. Ef til vill hefðu Þjóðverjarnir
einhverja ástæðu til að skipta sér ekki af
þessum gyðingum, að minnsta kosti ekki
fyrst um sinn. Ég vonaðist til að komast
sunnar ef Prag reyndist of hættuleg,
komast til Júgóslavíu og svo jafnvel í
hafnarbæ við Adríahaf, þar sem ég
kæmist kannski á skipsfjöl.
Þetta var einmanalegt og biturt líf, en
mér fannst hin erfiða lífsbarátta mín,
klókindin, sem ég þurfti að sýna,
veita mér styrk til að halda áfram. Þetta
var eins og fótboltaleikur, spennuandar-
tökin, þegar allt riður á að bregðast rétt við á
réttu augnabliki — sókn, spark,
sending, að kasta sér á andstæðinginn
eða forðast fætur hans.
Ég stóð í dyraskoti við götu í gamla
gyðingahverfinu í Prag og horfði á
gyðinga borgarinnar. Þeir minntu mig á
granna okkar í Berlín — menntað
miðstéttarfólk, feimið, áhyggjufullt, ger-
samlega óafvitandi um sleggjuhöggin
sem á því myndu dynja innan skamms.
Tveir tékkneskir lögreglumenn voru
að festa upp fyrirmæli á dyr bænahúss.
Þeir gerðu það — að því er mér virtist —
næstum afsakandi. Tékkar höfðu aldrei
verið heitir and-semítistar, að minnsta
kosti ekki í Prag. Faðir minn hafði sagt
þá vera notalega og vingjarnlega þjóð.
En þessi fyrirmæli, sem nasistarnir
höfðu fengið þeim í hendur, voru hvorki
notaleg né vinsamleg. Þarna var Þýska-
land afturuppmálað.
Gamall maður las fyrirmælin upp,
hinum í hópnum til sárrar gremju.
#RKA
FRAMLEIÐ-
IR OG
SELUR:
Rör af öllum
stærðum.
Verktakar —
Kranaleiga.
EINNIG:
Gangstéttarhellur — Garðhellur — KamtSteina —Milli-
veggjasteina — Utveggjasteina — Steinsteypu og steypumöl.
Ólafsvíkurbraut, sími 93-7113
Konráð Andrésson, heima, simi 7155
„Gyðingar fá enga fatamiða framar,"
las hann. „Allir þeir gyðingar sem ekki
hafa gefið sig fram við Öldungaráðið
skulu gera það þegar í stað eða hljóta
þunga refsingu ella. Það er bannað selja
gyðingum ferðavörur, bakpoka, töskur
eða leðurvörur.”
Gamli maðurinn snerist á hæli.
„Hah! Ferðavörur! Hvert er égsvo sem
að fara? Til Ameriku, kannski?”
Einhver annar tók við lestrinum.
„Enginn gyðingur má bera tösku,
ferðatösku eða bakpoka án þess að hafa
fengið leyfi fyrir því áður hjá lög-
reglunni og án sérstakrar heimildar.” Og
svo framvegis. Venjulegur undir-
búningur. Fyrir handtökur, innilokun
og guð veit hvað annað.
Lögreglumennirnir sneru sér við. Ég
var heldur seinn á mér að hverfa inn í
dyraskotið. Annar þeirra tók eftir
bakpokanum mínum. Ég gekk af stað
og þóttist áhyggjulaus, og þeir eltu mig.
„Heyrðu,” sagði annar. „Þú sást
fyrirmælin. Hvað ertu að gera með
þennan bakpoka?”
Ég tautaði eitthvað um að hafa'ekki
vitað fyrirmælin. Það væri áhætta að
sýna þeim fölsuðu skilríkin mín. Hvað
var þýskur verkamaður að gera í Prag?
Ég reyndi að virðast heimskur, pataði
höndum. Þeir ýttu mér upp að lítilli búð.
Það var leður- og ferðavöruverslun,
fremur óhrjálegur staður og annar
þeirra tók upp minnisbók meðan hinn
rýndi á mig.
„Kristalsnóttin" sða „nótt hins
brotna glers" þegar múgur
Þjóðverja róðst að verslunum og
eigum gyðinga i Berlin og limlesti
og drap fjölda gyðinga.
„Réttu mér bakpokann,” sagði annar.
Ég hikaði. Ef til vill höfðu það verið
mistök að fara til ókunnrar borgar.
Hingað til hafði ég komist af með því að
fela mig i sveitinni, fara huldu höfði i
skógum, á engjum, í hlöðum.
Ung stúlka stóð á bak við glerdyrnar á
búðinni. Hún horfði á mig og sá í hverri
klípu ég var og kom út.
„Nei, hann lætur ykkur ekki hafa
pokann,” sagði hún. „Hann lætur mig fá
hann.”
„Þig, ungfrú Slomova?” spurði lög-
reglumaðurinn.
„Ég seldi honum hann og hann hefur
aldrei borgað mér. Svona, láttu mig fá
hann. Ef þið takið bakpokann af honum
eða handtakið hann þá fæ ég aldrei
peningana mína.’”
Hún var mjög lagleg. Smávaxin, með
fíngerða andlitsdrætti og dökkbrúnt hár.
Og hún hafði þau dekkstu brúnu augu
sem ég hafði nokkru sinni séð. Auk þess
laug hún prýðilega en ég var búinn að
komast að þvi að það var ágætur eigin-
leiki.
„Seldir þú honum þetta drasl?”
spurði lögregluþjónn.
„Pokinn var nýr þegar hann keypti
hann. Ég er öskureið út i hann.” Hún
starði reiðilega á mig. „Reyndu ekki að
komast undan. Þú veist að ég á pokann
46 Vikan 34. tbl.