Vikan - 25.09.1980, Síða 22

Blái fuglinn
Hér á landi munu nú um 130 manns
hafa gengist undir stomiaaðgeröir, bæði
hér og erlendis. Þessir aðilar verða alla
sína ævi að ganga með hjálpartæki'og
sjá sjálfir um að lósa frá sér úrgang
fæðunnar og sannleikurinn er sá að þeir
læra furðu fljótt að sætta sig við hlutina
eins og þeir eru og eru þakklátir fvrir að
hafa fengið lækningu á sjúkdómi sínum.
Það má nærri geta að röskun á
einkalífi þessa fólks er mikil en henni
hefur þó verið mætt með miklum fram-
förum I skurðlækningum og þó enn
meira með stórþættum hjálpartækjum,
hjúkrunartækni og félagslegri aðlögun
siðustu áratuga.
Árið 1977 voru stofnuð samtök fólks
sem gengist hefur undir stómaaðgerðir
og velunnara þeirra. í þessari grein
munu nokkrir meðlimir Stómahópsins
tjá sig auk þess sem stómaaðgerðum
verður lýst örlítið. Sluðst er við Frétta-
bréf um heilbrigðismál (132. hefti) þar
sem fjallað er um stómaaðgerðir.
Um 140 ára
þróun
Fyrsta ristilop sem um getur gerði
franskur læknir, J. Amussad að nafni. i
París árið 1839. Op þetta var með
nokkuð öðrum hætti en nú er gert því
opið var leitt út um bakið og hlýtur það
að hafa verið til mikilla óþæginda fyrir
sjúklinginn. Nútima tækni við varanlegt
ristilop kemur þó ekki fram fyrr en 1908
er Miles lýsti fyrstu árangursríku aðgerð
vegna illkynja æxlis I endaþarmi.
Verulegar framfarir urðu þó ekki fyrr en
um 1950 er gerð ristilopa færðist í
núverandi horf.
Þú ferð inn á salerni og losar þig við úrgang fæðunnar á
venjulegan hátt. Þú þarft ekki að nota hjálpartæki til þess eins og
sumir, jafnvel 5 ára drengur sem þannig er skapaður að hann
vantar tippi. Þú hugsar vafalaust ekki oft um hve heppinn þú sért
að vera rétt skapaður, geta gengið, séð, heyrt, talað, tjáð þig,
gert þarfir þínar á eðlilegan hátt.
í augum þfnum er það vafalaust óhugnanleg og fráleit hugsun
að eiga að ganga með tilbúið þarma- eða þvagop og þurfa að
ganga með poka á maganum það sem eftir er ævinnar. En til eru
þeir sem vegna ýmissa ástæðna, s.s. sjúkdóma, meðfæddra galla,
lömunar o.s.frv., geta ekki notað hin eðlilegu þarfagöng líkamans
en hafa í staðinn tilbúin þarfagöng. Göngin eru á læknamáli nefnd
Stomia og þessi göng þurfa flestir þeirra að hafa ævilangt.
XX VlKan 39. tbl.