Vikan - 25.09.1980, Page 42

Framhaldssaga
„Ég vona að ég komist aldrei í (x>rp-
arasafnið þitt,” sagði ég.
Hanrt fór1 af’Uj.Yá’ð 's’f:!íl1)br'ðt stmí.
brosti og sleppti blaðinu með upplognu
ákærunum. „Því ættir þú að gera það?"
Og meðan ég titraði innra með mér
bætti hann við: „Ef við gerum ráð fyrir
að þetta bréf sé þaðsem þú segir — lyga
þvæla.”
Mér stendur ekki á sama. Hvorki um
lygaherferðina gegn mér né uppljóstr-
anir Heydrichs um leiðtoga okkar.
Hversu mikið af þessu er satt? Og hve
mikið af þvi á að skjóta mér skelk i
bringu. sýna mér hve vald hans nær
langt? Ég get engan veginn gert það upp
við mig. Ég segi sjálfum mér aðöll mikil-
menni hafi sína galla. Meðal SS-manna
er það útbreidd skoðun að Roosevelt sé
meðsýfilis. Þess vegna sé hann bundinn
við hjólastól. Heimurinn veit allur að
C'hurchill er fylliraftur.
En mér finnst einkennilegt að
Heydrich tali svona opinskátt, svona
hæðnislega, um leiðtoga okkar. Þeir
hafa líf og dauða milljóna i hendi sér.
Er einhver örlítill, ótrúlegur mögu
leiki á að ekki sé allt með felldu hjá leið-
logum okkar, stríðinu sem þeir há og
stjórninni sem þeir hafa skapað? En
lítum bara á hve víðtækan stuðning við
höfum hlotið á öllum sviðum í þýsku
þjóðlifi — kirkjurnar, fyrirtækin, versl-
anirnar, verkalýðsfélögin, menntakerf-
ið! Þýska þjóðin, arftakar Goethe og
Beethovens, myndi ekki sætta sig við
glæpamenn sem spámenn sina og kqn
unga. Heydrich ýkti, kannski til að
skjóta mér skelk í bringu. Eða var leyndi
gyðingahlutinn í honurn þarna að
verki?
Chelmno. Póllandi.
i júni 1942.
í dag. 17. júní, ók ég ásamt Artur
Nebe ofursta fyrir aftan einn tilraunabíl-
inn. Það var talsverð lífsreynsla. Hún
var raunar svo mikil að ég gleymdi alveg
óstyrk mínum vegna lygaherferðarinnar
gegn mér.
Við Nebe vorum i herbíl með bíl-
stjóra, og við ókum eftir afskekktum mal-
arvegi. Nokkru framan við okkur ham
aðist risastór flutningabíll. Hann var
drullugrænn. fullkomlega luktur.
gluggalaus og merktur: Gettóvagninn.
„Hann tekur á,” sagði Nebe.
„Næstum fjörutiu inni. Of ntargir."
„Hvað tekur þetta langa stund?”
„Það er misjafnt. Tíu. tólf mínútur.
Lengur þegar svona margir eru í bílnum.
Gasþrýstingurinn er misjafn og
stundum tekur það langan tima aðsálga
þeim."
„Og á þetta að vera áhrifarikari að-
ferð?”
„Við reynum. Dorf, við reynum.”
Mér líst ekkert á það. Þetta virðist af-
leit aðfe/ð að leysa vandamál okkar.
Þurigabílar um allt Pólland og Rússland.
sem hjakka áfram um sveitirnar stynj-
andi og rymjandi? 1 stað þess að hleypa
kolsýringnum út í andrúmsloftið má
leiða hann inn i lokað rúm og beita
honum til að „flytja til” gyðinga. I
nokkrum búðum eru fastar stöðvar sem
nota kolsýring frá dísilvélum en þær eru
líka meira eða minna á tilraunastigi. Til
að mynda fengu nærri því allir gyðing-
arnir i Lublin þessa meðferð í Bel/ec-
búðunum. Nú eru aðrar slíkar stöðvar
að taka til starfa — Treblinka. Ausch-
witz. Sobibor. En enn sem komið er
höfum viðekki fundið fullkomna aðferð.
sem samræmir hraða, góð afköst, kemur
leifunum fyrir kattarnef, og ef ég má
vera hreinskilinn, hefur til að bera vissai
mannúðlega eiginleika, svo sem að
þjáningunum ljúki sem fyrst.
„Það þarf að breyta hönnun þessara
bíla,” sagði ég.
„Þeir voru ekki byggðir fyrir þetta."
sagði Nebe.
Bíllinn erfiðaði enn og nam næstum
þvi staðar þegar ökumaðurinn skipti í
lægri gír.
„Hvernig er það inni?” spurði ég.
„Æ, það er heilmikið klórað og rifið.
Stundum heyrir maður þá berja á
hliðarnar.”
Ég lagði viðeyru.
„Ekki núna. Vélarhljóðið er of hátt."
Eftir fimm minútur enn eftir hliðar-1
veginum — brattinn var mínni og bil-
stjórinn gat farið hraðar á jafnsléttu —
beygði bíllinn inn á akur og svo inn i
rjóður. Ég fann kunnuglega lykt: rotn-
andi likama. Flugur suðuðu allt um-
hverfis okkur.
' Nebe leit á úrið sitt. „Ekki sem verst.
Hálftíma frá Chelmnobúðum. Þeir eru
áreiðanlega allir búnir að vera."
Ég hristi höfuðið. „Þetta er ekki það
sem við áttum við. Við brennum úr
öllum þungavélum I Póllandi. Alltof.
dýrt og erfitt.”
Nebe var mér sammála. „Já, það þarf
nýjar aðferðir. Við Blobel ofursti og Ohl
endorf ofursti ræðum þetta oft okkar i
milli."
,.Er það? Hvað talið þið annað um á
þeim fundum?"
„Ýmislegt."
„Setjið þið stundum saman nafnlaus
bréf til Himmlers og Heydrichs um
samstarfsmenn ykkar?"
„Ég veit ekki við hvað þú átt. majór."
„Ekki það?"
Hann vildi ekki ræða þetta frekar.
Þess i stað benti hann mér að koma með
sér að bílnum, þar sem ökumaðurinn og
annar SS-maður ásamt nokkrum pólsk-
um verkamönnum voru að draga nakta
skrokka út úr bílnum. Við héldum vasa-
klútum fyrir vitunum. Lyktin af saur og
blóði var yfirþyrmandi. Líkamarnir
voru hrikalegir, með brúnum og rauðum
slettum, starandi augu, skælda munna.
eins og þeir hefðu dáið á kvalafullan
hátt.
Skyndilega sá ég liðþjálfann kippa i
lítinn likama og draga hann burt frá líki.
svo kippti hann og togaði i annan. Þetta
voru börn, kannski sex eða sjö ára
gömul. Annað var drengur með rakað
höfuð og lokka við eyrun, sem ég hafði
áður séð á hreintrúuðum gyðingum
þarna austurfrá. Þau voru lifandi. uml-
uðu og skriðu um.
Liðþjálfinn drap þau bæði hið bráð-
asta meðskoti í hnakkann.
Hann kom til Nebe ofursta og heils-
aði. „Allir dauðir. herra. nema börnin
tvö. Mæðurnar vernda þau stundum."
Viðgengum afturað bílnum.
„Afleitt, afleitt," sagði ég.
„Já. maður verður stundum snortinn
þó þetta séu gyðingar. Sumir mennirnir
falla saman."
Ég leit á Nebe með fyrirlitningu.
Hann var búinn að fyrirskipa fjölda-
morð á hundruðum þúsunda. Þetta
hlutu að vera stærstu krókódilatár sem
nokkur maður hafði fellt. Ég var harður
42 Vikan 39. tbl.