Vikan - 12.08.1982, Side 26

Komin af leiklistarfólki ?
„Nei, nei, ekkert svoleiöis.”
En lifir og hrœrist i leiklist. Ferdu mikid i
leikhús?
„Já, ég er algjört leikhúsfan, þótt leikhúsin
hérna í Reykjavík valdi mér mjög miklum
vonbrigðum. Áhrifin af þeim eru yfirleitt eng-
in, þaö vantar allt líf — bara eilíf endurtekn-
ing. Sama fólkiö gerir sömu hlutina. Maöur á
aö finna fyrir leikhúsi, svoleiðis skortir. Auö-
vitaö kemur stundum eitthvað inn á milli. Það
þarf samt nýtt og ferskt blóð. Að vísu hefur
þetta mikið lagast með ungu leikurunum, til
dæmis í Nemendaleikhúsinu. Alþýðuleikhúsið
hefur einnig verið með margt gott og þar er
líka aðallega ungt fólk. Svo er stöðugt talað
um að stofna frjálsa leikhópa en virðist ganga
heldur illa. Ég er alveg viss um að mikill
grundvöllur er fyrir slíku. Allir voru til dæmis
mjög hrifnir þegar leikhópurinn frá Spáni
kom.”
Einhverjir uppáhaldsleikarar í íslenskri leik-
arastétt?
Nei, ekki vildi hún viðurkenna það og fáar
aðrar sýningar en Nemendaleikhússins fund-
ust Margréti merkilegar á síðasta leikári.
Hvad sá hún i upprunalegu handriti að mynd
Hrafns?
„Mér fannst hann vera að sýna ádeilulaust
kreppu í tímabili þess manns sem myndin er
um, hvernig hún er og hvernig hann bregst
við henni. Hver og einn sem þekkti þannig
kreppur í mannlífinu gæti síðan sett sig í spor
þessa manns og velt fyrir sér hvernig mætti
komast hjá þeim eða út úr. Þetta er ekki
mynd sem hægt er að setja ákveðinn stimpil á
og segja svona er. Hver og einn verður að
upplifa hana fyrir sig.”
Virkjunarmál.
Það hlaut að koma að því að slík stórmál
lentu í íslenskri kvikmynd. Við ausum í virkj-
anir milljónum á milljónir ofan, stundum fæst
mikið í staðinn, stundum nánast ekki neitt.
Erum við að gera rétt, má ekki gagnrýna eitt-
hvaö? Menn fá útrás við að hanna stórvirki
sem virkjun, kannski ekki ósvipað og rit-
höfundurinn fær útrás með skrifum sínum.
En er öll steinsteypan til góðs? Hverju er vert
að fórna fyrir einn heljarinnar stóran hlunk af
steinsteypu? Fjölskyldunni kannski? Lífinu?
Benjamín hannar virkjanir og hefur lagt í það
allan þrótt sinn, allt annað hefur setið á
hakanum, fjölskyldan líka.
„Ég er sannfærð um að fjölskyldur Benja-
míns eru fleiri til á íslandi, menn eins og hann
sem hafa stefnt að því alla ævi að gera eitt-
hvað merkilegt. Hann er metnaðargjarn og
honum hefur fundist hann vera einhvers virði.
Um leið vanrækir hann fjölskylduna og marg-
ar aðrar hliðar tilverunnar í kringum sig.”
Brjálœði eða hvað?
„Nei, miklu frekar kreppa en brjálsemi.
Benjamín og hans líkar, sem hafa unnið
svona mikið, finna sjálfsagt eitthvað í þannig
vinnu. Þetta er ekkert forkastanlegt. Ein-
hverjir geta svo sagt að ekki eigi að lifa
svona. Og sé maðurinn farinn að efast um
tilganginn með því sem hann gerir hlýtur að
vera mjög erfitt að snúa við til að endurmeta
sjálfan sig, sérstaklega fyrir 45 ára gamlan
mann til dæmis.”
Hvernig settirðu þig inn í persónuna sem þú
varst að skapa ?
„I fyrsta lagi reyndi ég að vera alls ekki ég
2b Vlkan 3*. tbl.
sjálf heldur einhver allt önnur manneskja. Til
þess þurfti ég að ímynda mér einhverja
manneskju sem ég þekkti sérstaklega vel og
sæi fullkomlega í gegnum. Sú persóna varð að
vera yngri en ég. Það er nú þannig að ef
maður á sjálfur í andlegri kreppu skilur
maður hana ekki fyrr en hún er að baki. Þetta
er stelpa sem reynir að kýla á hlutina. Hún er
ólík bróður sínum, ekkert áfjáð í að feta í fót-
spor feðranna og kærir sig kollótta um frama-
pot. Stelpan gerir þá hluti sem hana langar til
en er þó alls ekki sama um umhverfi sitt.”
Unglingavandamál — hvað erþað?
„Eg hef satt best að segja enga trú á þessu
unglingavandamáli. Það er ekkert nema eðli-
legt að skoðanamismunur komi upp en svo
geta orðið erfiðleikar ef foreldrar reyna að
þröngva unglingunum á ákveðna braut. Yfir-
leitt koma þá upp einhver vandamál eða
ágreiningur. Ætli megi ekki segja að
unglingavandamáliö sé skoðanaágreiningur
foreldra og barna. Sá ágreiningur er sérstak-
ur að því leyti að foreldrarnir hafa 25—30 ára
forskot fram yfir unglinginn. Meö þessu for-
skoti geta foreldrarnir haldið krökkunum
niðri á málefnalegum grundvelli. Þeir ættu að
geta farið aftur í tímanum af því að þeir hafa
upplifað unglingsár. Unglingar geta hins veg-
ar ekki farið fram í tímann til móts við
skoðanir foreldra og fullorðinsára.”
Hávaðinn í nútímaþjóðfélagi — hvað um
hann ?
„Er svo mikill hávaði? Þetta er bara hlutur
sem viö verðum hreinlega að sætta okkur við.
Ef viö ætlum að fljúga í flugvélum eða keyra í
bílum þá þýðir ekkert annað. Við erum, held
ég öll, á því að vera hluti af þessu þjóðfélagi.
Til þess verður að finna einhverja þolanlega
leið. Ef maöur fellir sig ekki við hávaða
verður að leita lagfæringa, gera eitthvað í
því. Maður má ekki bara búa sér til fangelsi.
Ég hugsa að þeir sem skapa sér þrúgandi
fangelsi og gera ekkert til að finna leið út
veröi sjálfsagt geðveikir.”
Músíkhávaðinn — það fgrirbœri sérstaklega.
„Svoleiðis hávaði hefur ofsalega mikil
áhrif. I raun er það viss þáttur í músík í dag
að hún sé hávaðasöm — að maður heyri ekk-
ert annað en músíkina. Allur hávaði í mynd-
inni er líka mikiö í höfðinu á Benjamín, hann
var svo ruglaður og áttaði sig ekkert á öllu í
kringum hann. Hávaðinn var þannig pirring-
ur, algjör pirringur. Músík er annars æðis-
lega sterkt vopn og jú, jú, unga fólkið beitir
því oft til að valda fullorðna fólkinu óþægind-
um. Hávaði er í okkur öllum og við notum