Vikan - 30.04.1987, Qupperneq 11

Flest leggjum við metnað í það sem
við gerum. Við viljum vinna vel og finna
fyrir viðurkenningu. En því miður fara
hlutirnir ekki alltaf eins og þeir eiga að
fara.
Joan er forstjóri i litlu lyíjafyrirtæki.
Hún er taugaveikluð og of þreytt. „Ég
verð að fylgjast með hverjum einasta
starfsmanni til þess að fullvissa mig um
að hann sé að fara eftir fyrirmælum
mínum," segir hún. Hún vildi óska þess
að fólk sýndi meiri samstarfsvilja.
Millie, sem er framkvæmdastjóri, á í
erfiðleikum með nýja aðstoðarmanninn
sinn. Hún vinnur eftirvinnu „. . .til að
bæta fyrir vitleysur og hægagang kon-
unnar“. Reyndar klárar Millie mörg
verkefni sjálf því hún er hrædd um að
annars takist ekki að standa í skilum.
Flest kvöld er Barry í litla herberginu
sínu. Konan hans kvartar yfir því að
félagslíf þeirra hjóna sé í rúst. Barry
eyðir klukkustundum í að skrifa og end-
urskrifa leiðbeiningar sem hann hefur
hannað og hefur áhyggjur af því að þær
verði ekki viðurkenndar.
Þessi dæmi, sem á undan hafa farið,
eru tekin úr raunveruleikanum og eru
aðstæður og atvik sem skjólstæðingar
mínir hafa lýst. í hverju tilviki gerði
fólkið sitt til þess að ná sem bestum
árangri en hann varð samt ekki fullnægj-
andi. Hvað gerðist?
Samkvæmt orðabók er það að vera
árangursríkur skilgreint sem eiginleikinn
að geta náð góðum árangri án þess að
hafa mjög mikið fyrir því eða eyða orku.
Þetta þýðir að maður verður að skipu-
leggja sjálfan sig, aðra, tímann, verkefni
og tæki, allt eftir því hvernig starfi mað-
ur gegnir.
Þegar eitthvað fer úrskeiðis er auðvelt
að skella skuldinni á aðra. Joan er sann-
færð um að leti starfsfólksins sé vanda-
málið hjá sér en frá sjónarhóli starfs-
fólksins er Joan alltof kröfuhörð. Og
sökum hinna nánu tengsla allra þeirra
sem eru viðkomandi þessu máli er mjög
erfitt að greina vandamálið á skynsam-
legan hátt.
Til að ákvarða ástæðurnar fyrir litlum
afköstum í vinnu er best að skoða skipu-
lagninguna sjálfa; skipulagshæfileika
sína, andlegt atgervi og samskipti við
aðra.
SKIPULAGNING: Vandræði koma í
ljós þegar samstarf milli fyrirtækis og
einstaklings gengur illa á sviði starfs-
ákvörðunar, gilda, mælikvarða á
hegðun, vinnustíl, andrúmsloft og
stjórnun.
Stundum er ábyrgð ekki greinileg og
maður verður að gera hlutina upp á
eigin spýtur. En það er oft mikil áhætta.
Evelyn hefur áhyggjur af því að skýrslur
hennar eru mikið gagnrýndar fyrir að
vera of nákvæmar og langar. Évelyn,
eins og Barry, kemur oftast með vinn-
una sína heim af skrifstofunni vegna
þess að hún getur ekki klárað hana á
skrifstofutímanum.
Það verður ringulreið þegar verkefni
eru ekki skilgreind. Ef yfirmaður Evelyn
hefði útskýrt fyrir henni tilgang skýrslna
fyrirtækisins hefði hún áreiðanlega
hegðað sér öðruvísi.
Við náum meiri árangri í störfum sem
hæfa getu okkar. Ef þér gengur illa að
fást við smáatriði eða þér finnst erfitt
að skrifa væri ekki viturlegt að finna sér
vinnu þar sem krafist er mikilla eða
nákvæmra skrifta. Þar sem ríkir mikil
streita, slæmt andrúmsloft eða erill er
erfitt fyrir alla að vinna og sérstaklega
þá sem eiga best með að vinna í friði
og ró.
SKIPULAGSHÆFILEIKAR: Það á
misvel við fólk að taka við skipunum.
Til eru líka þeir sem vilja taka sjálfstæð-
ar ákvarðanir.
Hefur þú góða tilfinningu fyrir því
hvað á að gera og ef svo er hversu lang-
an tíma það tekur þig? Þetta krefst
hæfileika til að sjá hvaða forgangsröð
mismunandi atriði hafa, setja markmið,
kryfja verkefni og tímasetja þau.
Oraunhæfur skilafrestur, of fátt starfs-
fólk og léleg vinnuaðstaða bjóða upp á
mikla erfiðleika. Vonar þú að hamingj-
an sé þér hliðholl og þér takist það
ómögulega? Eða krefstu aðstoðar?
ANDLEGT ATGERVI: Ákvarðanirn-
ar eru komnar undir persónuleika
þínum, viðhorfum og aðferðum við að
kljást við vandamál. Ef maður lætur sem
allt sé í lagi, þegar það er það ekki, er
mikil hætta á ferðum. Josie, enn einum
skjólstæðingi mínum, fannst hún vera
hjálparvana og vildi að fólk hjálpaði sér
óeðlilega mikið. Hún leitaði sér aðstoð-
ar, jafnvel þótt framkvæmdastjóranum
hennar þætti minna til hennar koma
fyrir vikið.
Ofurnákvæmni Barrys reyndist líka
gera það að verkum að hann náði lak-
ari árangri en ella. Fred hefur hins vegar
við annað vandamál að stríða. Hann
veit að hann nær ekki þeim árangri sem
hann vill ná, með aðeins eins dags æf-
ingaprógrammi. Hann er með öðrum
orðum að fást við verkefni sem hann
veit að niun mistakast. Afleiðingin af því
er sú að hann er hræddur um að móðga
viðskiptavininn. í stað þess að bjóða sér-
fræðingsskoðun sína þegir hann.
Skortur á sjálfsöryggi, þörf fyrir stans-
laust samþykki, engin löngun til þess
að taka gagnrýni og mikil reiði spillir
verulega þeim árangri sem annars gæti
náðst. Að geta ráðið við tilfinningar sín-
ar er grunnskilyrði þess að maður nái
markmiðum sínum.
SAMSKIPTI VIÐ ANNAÐ FÓLK:
Við náum yfirleitt bestum árangri þegar
okkur finnst við fá viðurkenningu. Það
að Joan bjóst við of miklu af starfs-
mönnum sínum og að Millie skyldi ekki
treysta öðrum verður til þess að óá-
nægja myndast.
Séu samskipti við samstarfsmenn eða
yfirmenn ekki í lagi skapast einnig
vandamál. Útkoman er of lítil eða nei-
kvæð viðbrögð, léleg tjáskipti, gífurleg
samkeppni eða öfund. Þetta leiðir allt
til slæms anda og lélegra afkasta.
HJÁLP: Ef þú gerir þér grein fyrir því
að vandamál er til staðar, hvernig hefst
þú þá handa við lausn þess?
Ein aðferð, „fréttaaðferðin", gerir það
að verkum að hægt er að greina þau
atriði sem eru flækt í málið. Á um það
bil þremur mínútum skaltu segja vini
þínum stuttlega frá vandamálinu.
Reyndu að komast alveg hjá því að segja
eitthvað sem leggur dóm á málið eða
lýsir þinni skoðun. Segðu bara frá því
hvað er að gerast, hvenær það hófst og
hver eru aðalatriðin. Ræddu hvers
vegna vandamálið er til staðar, nefndu
hvaða atriði eða svið vandamálsins sem
er. Oft næst góður árangur með því að
spyrja:
„Hvaða möguleika hef ég? Hvaða að-
gerðir eru skynsamlegar?"
ÞJÁLFUN: Ef árangur þinn í starfi er
umdeilanlegur ættir þú að hugleiða að
þjálfa sjálfa(n) þig. Skoðaðu aðferðirnar
sem þú notar við að fást við vandamál.
Greindu atriðin hvert frá öðru og svo
skaltu fást við hvert og eitt. Lærðu að
þekkja veikleika þína. Þegar þú ert far-
in(n) að stjórna framförum þínum
skaltu hrósa þér.
Fyrir þá sem eru í yfirmannsstöðum
er líka mikilvægt að stunda sjálfsþjálfun.
Ef Millie hefði vitað að framkvæmda-
stjóri, sem þjálfar, nær miklu meiri
árangri heldur en sá sem stjórnar ein-
göngu hefði hún náð allt öðrum árangri.
I stað þess að eyða orku með því að
tína alltaf til það sem miður fór hefði
Millie getað haldið fundi og skipulagt
með aðstoðarmönnum sínum hvernig
hægt væri að gera vinnuna almennilega.
Leyfi maður fólki að gera sín eigin
mistök þýðir það ekki endilega að allt
fari í handaskolum. Með viðeigandi
uppörvun og þjálfun er hægt að auka
mjög hæfni manna. Með þolinmæði og
trú á mögulega hæfileika einstaklingsins
er hægt að framkvæma undur og stór-
merki.
ia TBL VIKAN 11