Vikan - 05.11.1987, Blaðsíða 4

Dæmdur fjársvikari
umsvifamikill
í skreiðarviðskiptum
Pétur Einarsson fyrrum fasteignasali og hefur hingað til tekist að sleppa við afplanun á refs-
byggingaverktaki með meiru og núverandi skreiðar- ingunni, þar sem hann framvísar jafnan vottorði um
sali, var dæmdur af Hæstarétti í mars á síðasta ári í að hann megi ekki fangelsast vegna heilsufarsá-
fimm mánaða fangelsisvist fyrir fjársvik, en honum stæðna.
Ákærur á hendi Pétri fyrir
fjársvik, voru meðal annars firá
Utvegsbanka íslands. Bankinn
virðist þó ekki erfa skuldina við
Pétur, þar sem Pétur Einarsson
hefur undanfarin misseri fengið
veruiegar fvrirgreiðslur í Út-
vegsbanka Islands í tengslum
við skreiðarviðskipti, sem hafa
sætt mikilli gagnrýni annarra
skreiðarú tflytjenda.
Einn skreiðarútflytjandi fúll-
yrti við Vikuna, að hjálpsemi Út-
vegsbankans við Pétur hafi gert
það að verkum, að Pétur hefúr
getað undirboðið aðra íslenska
skreiðarútflytjendur verulega á
Nígeríumarkaði, sem hafi skað-
að heildarhagsmuni þjóðarbús-
ins verulega.
Skreiðarffamleiðendur full-
yrða, að verulegur hluti þeirrar
skreiðar sem Pétur hefúr versl-
að með, hafi í raun verið eign
Útvegsbankans, eftir að nokkrir
framleiðendur hafi orðið gjald-
þrota.
Umboðsmaður
Útvegsbankans?
„Það er andskoti hart, þegar
dæmdur fjársvikamaður er orð-
inn umboðsmaður ríkisbanka.
Þetta er kannski ný aðferð hins
opinbera til að endurhæfa
glæpamcnn," sagði einn þeirra
skreiðarframleiðenda, sem Vik-
an leitaði álits hjá.
Vikunni er kunnugt um að Út-
vegsbankinn keypti m.a. í apríl
síðastliðinn, erlenda bankaá-
byrgð af Pétri Einarssyni, upp á
tæpar 1,4 milljónir dollara, eða
hátt í 56 milljónir króna.
Greiðslufrestur á ábyrgðinni var
120 dagar, þannig, að Útvegs-
bankinn hefúr í raun lánað Pétri
þessar 56 milljónir í fjóra mán-
uði, sem er ótrúlega góð fýrir-
greiðsla að sögn annarra skreið-
arsala.
Vextirnir af láninu voru hins
vegar greiddir af skreiðarfram-
feiðendum, en Pétur fékk
greidd umboðslaun sem námu
4,5%, eða um 2,5 milljónum
króna, fyrir þessi viðskipti.
Lögmaður sem Vikan hafði
samband við, sagðist vita að Pét-
ur hafi langan fjársvikaferil að
baki. „Margir eiga um sárt að
binda, eftir að hafa glapist til að
eiga viðskipti við eitthvert af
fyrirtækjunum hans Péturs,"
sagði lögmaðurinn.
Fyrirtæki Péturs Einarssonar
hafa heitið mörgum nöfhum,
eins og t.d. Sjávarvörur hf.,
Framtíðarhús hf., Íslensk-Kan-
adíska verslunarfélagið hf., og
fasteignasalan Húsamiðlun.
Dómurinn ekki
ógildur
Þorsteinn Geirsson ráðuneyt-
isstjóri dómsmálaráðuneytisins
staðfesti í samtali við Vikuna, að
illa hafi gengið að láta Pétur Ein-
arsson taka út fangelsisdóminn.
„Það er af heilsufarsástæðum,"
sagði Þorsteinn.
Ráðuneytisstjórinn sagði það
ákveðið vandamál, að hér á
landi er ekkert fangelsi með
sjúkradeildum, þar sem hægt er
að vista dæmda menn, sem eiga
við einhverja vanheilsu að
stríða.
„En dómurinn er aldeilis ekki
fallinn úr gildi, þannig að mað-
urinn verður látinn sitja hann af
sér um leið og heilsa hans leyf-
ir,“ sagði Þorsteinn Geirsson.
Annar kunnur fjáraflamaður,
Jósafat Arngrímsson, eða öðru
nafni Joe Grimson, sem hefúr
hlotið mikla frægð vegna vafa-
samra skreiðarviðskipta, átti
einnig við slíka vanheilsu að
stríða, að hann slapp alltaf við
afþlánun fangelsisdóma hér á
landi. Joe Grimsson taldist þjást
af innilokunarkennd, sem er
frekar óheppilegur sjúkdómur
fyrir menn sem leggja á hina
hálu braut afbrota. Bresk yfir-
völd hafa hins vegar ekki borið
neina virðingu fyrir veikindum
Jósafats, þar sem hann var Iátinn
afþlána fjársvikadóm þar í landi
nýverið.
Pétur Einarsson, sem er að
sögn kunnugra, gamall við-
skiptafélagi Jósafats Arngríms-
sonar, ku hins vegar eiga við
annars konar vanheilsu að
stríða, sem tengist offitu hans.
Heilsuleysi Péturs Einarssonar
aftrar honum þó ekki frá að
stunda eins erilssöm og um-
deild viðskipti og skreiðarsöl-
una.
„Þennan mann verður
að stöðva"
Helgarpósturinn birti grein
um umfangsmikla fjársvikastarf-
semi Péturs Einarssonar þann
14. janúar 1983, undir fýrir-
sögninni: „Þennan mann verður
að stöðva." Blaðið vitnar í sam-
töl við nafhgreinda einstaklinga,
sem töldu sig vera fórnarlömb
Péturs og hafa tapað ómældum
upphæðum vegna svikastarf-
semi hans. Fyrirsögn blaðisns er
tilvitnun í umsögn lögmanns í
Reykjavík, sem taldi brýnt, að
ferill Péturs Einarssonar yrði
stöðvaður hið fýrsta. Pétur læt-
ur hins vegar fátt stöðva sig á
viðskiptabrautinni. Efitir að hann
var dæmdur fyrir fjársvik í fyrra,
m.a. í tengslum við fasteigna-
sölu hans og útgáfú á innistæðu-
lausum ávísunum eftir að ávís-
anareikningi hans í Útvegsbank-
anum hafði verið lokað, virðast
honum samt hafa verið allar dyr
opnar í fjármálaheiminum, þeg-
ar hann hóf skreiðarviðskiptin.
Helgarpósturinn greindi m.a.
svo frá í janúar 1983:
„Útvegsbankinn kemur til
skjalanna
Skuldir Péturs við Útvegs-
bankann frá árinu 1971 eru frá
svipuðum tíma og hann átti
sjálíur í höggi við miður heiðar-
legan kaupmann í London.
Samkvæmt heimildum sem
Helgarpósturinn telur áreiðan-
legar flutti Pétur út fískimjöl í
nafni Sjávarvara. Eftir að pappír-
ar vegna sendingarinnar komu
til Hambro's Bank í London
skaut þar upp manni sem af
óskiljanlegum ástæðum fékk
pappírana lánaða. Hann sást svo
ekki meir, en Pétur lenti í
vondu máli hér heima.
Þar sem Útvegsbankinn er
aða1 viðskiptabanki Hambro's
var ákveðið að bjarga málinu og
var Pétri veitt fjárhagsleg fyrir
greiðsla. Síðan hittust fúlltrúar
bartkanna og endirinn varð sá að
Bretarnir tóku skaðann á sig.
Upp frá þessu er sagt að Út-
vegsbankinn hafí haldið Pétri
meira og minna uppi, enda var
Iítið lát á fjárkröÁim á hendur
honum. t apríl síðastliðnum var
svo komið, að yfírdráttur á
hlaupareikningi hans var orðinn
um 700 þúsund krónur, og enn
hélt hann áfram að aukast. í
haust var yfírdrátturinn svo
4 VIKAN