Vikan - 05.11.1987, Blaðsíða 50

andi grunnsævaröldurnar hóíust við himin,
og brimið sauð og vall við hvert andnes og
sker. — Svo leið dagur að kvöldi. Alt af’
stöðugt þyngdi konunni — og veðrið ólmað-
ist og sjórinn rauk.
Gamla Hrómundi varð það nú ljóst, að
brýn nauðsyn var að sækja lækni — og það
tafarlaust. Hann vissi að í þorpinu í Spry Bay
var ungur og duglegur læknir, Patrik að
nafni. En til Spry Bay voru fiillar fimm mílur
enskar, og ekki árennilegt sækja þangað í
öðrum eins sjó og öðru eins ofsaveðri. Það
var hreint ekki viðlit að fara til lands þá um
nóttina. En hann vonaði að veðrinu mundi
slota með morgunsárinu, og þá gæti hann
lagt á stað.
Honum kom ekki dúr á auga þá nótt, og
hann beið með óþreyju eftir deginum. En
þegar loksins dagaði, var veðrið engu væg-
ara en daginn áður. Og konan lá nú fyrir
dauðanum. Hrómundur vissi — eða þóttist
vita - að ekkert gæti bjargað lífi konunnar
nema aðstoð læknisins, svo framt að hann
kæmi fljótt. Hann sá að hann varð að brjót-
ast til lands upp á líf og dauða, og sækja dr.
Patrik, að öðrum kosti yrði konan dáin að
kvöldi þess dags. Að minnsta kosti þótti
honum það sennilegt, efitir líkunum að
dæma.
Þrisvar gekk hann ofan að sjónum, og
þrisvar sneri hann heim afitur að kofanum. -
Það var ægilegt að líta út á sundið. Hann
horfði á konuna dauðvona; hann leit á börn-
in sín sex, bæði ung og smá — þau voru föl
og mögur og stóðu kjökrandi í einum hóp
skamt frá rúmi móður sinnar. Útlitið var
skuggalegt. Og það var tvísýnt að hann næði
lifandi til lands. Hann var um tíma á báðum
áttum með það, hvað hann ætti að gjöra —
að fara eða vera. Ef hann feri ekki, voru
börnin hans móðurlaus að kvöldi. - Það var
átakanlega sorglegt. En ef hann legði á stað
var eins víst að hann ferist á sundinu, og þá
voru börnin hans alveg munaðarlaus og
hjálparlaus í tómum kofa á eyði-ey. — Og
það var enn þá hörmulegra. Þessu var hann
að velta fyrir sér um stund, án þess að kom-
ast að nokkurri verulegri niðurstöðu. En að
lokum fékk hinn ósigrandi kjarkur hans og
áræði yfirhöndina. Til lands varð hann að
leggja, hvað sem það kostaði. Hann kvaddi
konuna og börnin, hratt ffam hinu stóra
tveggjamannafari, settist undir árar, reri út
úr litlu víkinni fyrir vestan, og fram í brim-
rótið og ölduganginn, og stefhdi beint á
þorpið í Spry Bay. Og það var heldur undan-
hald, heldur en hitt.
í þorpinu í Spry Bay stóðu menn niður
við sjóinn og horfðu út á sundið. — Þar
gengur mjótt og langt nest austur víkina og
myndar trygga og góða höfn. Þar er ætíð
kvikulaust með öllu, þegar norðaustan veð-
ur ganga. En fýrir utan nesið er ofitast ókyrr
sjór, og það jafnvel, þegar logn er. Það er
hin illræmda Spry Bay-röst; og sá þykir eng-
in liðleskja, sem róið fer þar yfir um einn á
bát, þegar norðaustan kul er.
Þeir stóðu þar niður við höfhina, þorps-
búar. Þar voru O’Hara-bræður, O’Brians-
menn, Mc Isaacs-ffændur, Reids-menn, og
tröllið hann Donald Gaskell — allir heljar-
menni og þaulæfðir sjógarpar. En þeim leist
ekki á sjóinn þann dag.
50 VIKAN
»Hvað er þarna á sundinu?« sagði ein-
hver.
»Það er bátur«, sagði Donald Gaskell.
Hann stóð með krosslagða armana og reykti
úr stuttri krítarpípu.
»Sá bátur hlýtur að vera vel skipaður
mönnum, sem leggur út á sjóinn í dag«,
sagði einhver í hópnum.
»Það er aðeins einn maður í bátnum«,
sagði Donald Gaskell; »og það er sá gamli ís-
lendingur, því báturinn kemur ffá eyjunni«.
»Þá er hann orðinn ær og örvita«, sögðu
hinir.
»Nei, ekki mun hann vera ær«, sagði
Donald, »heldur mun eitthvað vera að hjá
honum, því enginn leggur út á slíkan sjó, á
opnum smábát, nema brýn nauðsyn beri til
og líf sé í hættu«.
Þorpsbúar höfðu nú alt af stöðugt augun
á bátnum. Þeir sáu að honum var knálega
róið, og að honum miðaði drjúgum áfram,
enda var veðrið heldur á eftir. Hann ferðist
alt af nær og nær, unz hann kom að brim-
röstinni við nesið. Þar var sóknin hörðust
Hrómundur var ægilegur,
þar sem hann stóö fyrir
framan dr. Patrik. Paö komu
undarlegir drættir í andlit
hans, voðalegur glampi í hin
himinbláu augu; hinir sterk-
legu, hrufóttu fingur hans
krepptust inn í lófana, svo
hnúarnir hvítnuöu, og þaö
var eins og krampi gripi
hvern vöðva og hverja taug í
handleggjum.
og lengi tvísýnt, hvort hann kæmist af. En að
lokum slapp hann yfir röstina og inn á lygn-
una fyrir innan nesið. Þar voru menn til
taks, sem óðu út í sjóinn á móti honum og
drógu bátinn, með Hrómundi í, upp á þurt
land. Svo þyrptust menn utan um hann og
spurðu hann, hvað honum gengi til að sækja
á land í öðru eins voða-veðri.
»Dr. Patrik! Dr. Patrik!« sagði Hrómund-
ur og stökk út úr bátnum. Hann var í gömlu,
rauðu strigafötunum, og var berhöfðaður.
»Dr. Patrik á heima þarna upp í hlíðinni«,
sagði einn af mönnunum; »en hvað viltu
honum? Hver er veikur?»
»Dr. Patrik! Dr. Patrik!« var alt sem Hró-
mundur sagði. Hann ýtti mönnunum frá sér
með hægð, og lagði af stað upp hlíðina, að
húsi læknisins, og var stórstígur.
Dr. Patrik var inni í verkstofú sinni. Hann
sá þetta ægilega, forneskjulega heljarmenni
bruna áffam upp snarbratta brekkuna, eins
og brekkan væri rennsléttur skeiðvöllur.
Hann kendi manninn strax og þóttist vita, í
hvaða erindagjörðum hann væri kominn.
Og dr. Patrik fann einhvern ónotahroll fara
um sig allan.
Hér skal þess getið, að dr. Patrik var rúm-
lega þrítugur að aldri, ffemur lítill maður
vexti, en vel limaður, fölur í andliti með
hrafhsvart hár.
Þegar Hrómundur kom að húsinu, drap
hann á dyr. Og þegar ekki var undir eins
lokið upp, opnaði hann hurðina og gekk
óboðið inn í stofuna til læknisins. - Það var
líka víkinga-siðurinn til forna, og þótti bera
vott um einurð; enda mun Hrómundur hafa
álitið stofu læknisins opinberan stað, en
ekki »prívat«-hús. Og hann hafði nokkuð
fyrir sér í því.
»Sæll, herra læknir!« sagði Hrómundur;
»konan mín er veik — komdu strax með mér
út til eyjarinnar, og ég skal borga þér það,
sem þú setur upp fyrir fyrirhöfn þína«.
»En veðrið er ólmt, og það er alveg ófært
í sundinu«, sagði dr. Patrik; »ég get ekki
farið með þér, fýr en ögn lægir veðrið«.
»Konan er mjög þungt haldin«, sagði
Hrómundur.
»Að leggja út á sundið í dag, er sama sem
að fremja sjálfsmorð«, sagði læknirinn; »en
strax og veðrið batnar skal ég fara með
þér«.
»Konan er dauðvona«, sagði Hrómundur
á sinni bjöguðu ensku; »þú verður að koma
undir eins!«
»Þó öll auðæfi veraldar stæðu mér til
boða, feri ég ekki í þessu veðri«, sagði dr.
Patrik; »nei, hvorki fyrir kóng né páfa legg
ég á sjó í dag!«
»En konan deyr«, sagði Hrómundur; »og
börnin eru sex, bæði ung og smá«.
»Ég á líka konu og börn«, sagði dr. Patrik;
»og ég má ekki hlaupa ffá þeim út í opinn
dauðann, að raunalausu. Og ég segi það enn
einu sinni, að ég legg ekki á sjó í dag«.
Gamli Hrómundur sagði nú ekki meira.
Hann varð fölur í andliti, kreisti saman var-
irnar, varð þungur á brún og augun tindr-
uðu — urðu hvöss, hörð og ægileg. Og dr.
Patrik sýndist hinn breiði barmur hans
þrútna, og nokkur stór tár hrynja niður
hrukkótta vanga hans. — En það voru ekki
algeng tár — engin örvæntingartár hins yfir-
bugaða manns, heldur gremjutár hetjunnar
- víkingsins — tár, sem líktust hagli — hörð,
köld og nístandi eins og dauðinn.
Hrómundur var ægilegur, þar sem hann
stóð fyrir ffaman dr. Patrik. Það komu
undarlegir drættir í andlit hans, voðalegur
glampi í hin himinbláu augu; hinir sterk-
legu, hrufóttu fingur hans kreptust inn í Ióf-
ana, svo hnúarnir hvítnuðu, og það var eins
og krampi gripi hvern vöðva og hverja taug
í handleggjum hans og herðum. — Hann
steig eitt spor í áttina til læknisins — og nam
svo staðar. í huga hans voru tvö sterk öfl að
berjast um yfirráðin: skynsemin og ofdirfsk-
an. Hann steig ffam annað spor — og nam
staðar. — Lækninum fór ekki að lítast á blik-
una. Og enn steig heljarmennið ffam eitt
spor — og nam staðar. Og um leið náði
skynsemin yfirráðum í huga hans, og kom
jaftivægi á tilfinningar hans og geðshræring-
ar. Andlitið náði affur sínum rétta lit, og
hinn geigvænlegi glampi hvarf úr augunum.
Hann sneri sér við snúðugt og snögt, gekk
hvatlega út úr húsinu, fór ofan brekkuna í
fáum skrefúm, og stikaði stórum skrefúm í
áttina til bátsins í fjörunni.