Vikan - 16.03.1939, Blaðsíða 15

Nr. 11, 1939
VIKAN
15
r
A vegum
vonleysingjanna.
Jolán Földes:
I>að, sem komið er af sögunni:
Barabás loðskinnaskraddari flytur búferlum
frá Budapest til Parísar og hafnar með fjöl-
skyldu sína, konu og þrjú böm í Veiðikattar-
stræti. Fyrsta fólkið, sem þessir nýju Parísar-
búar kynnast, em tveir útlendir flóttamenn, þeir
Liiv og Bardichinov. Er annar Rússi, en hinn
Júgoslavi. Þeir eru barngóðir og rabbsamir karl-
s.r, er öllum vilja vel.
1 lok annars ársins í útlegðinni grípur Bara-
básfjölskylduna heimþrá. Samt hefir þeim aldrei
vegnað eins vel. Hjónin vinna bæði og em meira
að segja farin að leggja í sparisjóðinn.
En svo verður frú Barabás veik. Hún leggst á
sjúkrahús og er skorin upp.
Barabás, Bardichinov og Liiv sitja á veitinga-
húsinu á kvöldin og tala saman. Eitt kvöldið
bætist grískur flóttamaður í hópinn, Papadakis
að nafni. Síðar bætast tveir menn enn í hópinn,
annar er Vassja, sem öllum hjálpar, og Anna
verður ástfangin af, hinn er Fedor.
Vassja smitar alla af starfsgleði. — Anna þrá-
biður pabba sinn og Bardichinov um að lofa sér
að læra eitthvað. En skyndilega syrtir að.
Vassja verður fyrir bílslysi og deyr. Fólkið í
veitingahúsinu hópast að herbergi Fedors, sem er
orðinn sturlaður og æpir i sífellu. Enginn getur
gefið neinar upplýsingar um Vassja nema Jani.
Þegar búið er að jarða Vassja, flytja allir úr
veitingahúsinu. Barabásfjölskyldan flytur í íbúð
í Veiðikattarstræti. ■—- Við dauða Vassja urðu
Anna og Jani fullorðin á einni nóttu, en ekki á
sama hátt. Þau rífast alltaf, er þau talast við.
Anna fékk ósk sína uppfyllta um að læra eitt-
hvað. Hún er nú orðin útlærð saumakona og
kemur sér vel á verkstæðinu, þar sem hún vinn-
ur. Frú Barabás finnur vel, hvemig bömin fjar-
lægjast hana með aldrinum, hvernig þau vaxa frá
henni og þarfnast æ minna umsjá hennar og
vemdar. En þetta er lífið — og hún verður að
sætta sig við það.
István er Ungverji. Hann hefir ráð undir hverju
rifi um að verða sér úti um atvinnuleysisstyrki og
stundar styrkbeiðnir sem atvinnugrein. Hann
þykist vera hrifinn af önnu, hinni vaknandi
konu og ungu, bljúgu sál. Bardichinov frændi ber
einnig í brjósti undarlega hlýjar tilfinngar til
önnu, og þeir keppast um að sýna henni söfnin
& sunnudögum. En nú hefir Bardichinov kynnst
rússneskri flóttakonu, Catrinu að nafni og býður
henni te. Anna hitar fyrir hann teið og hlýðir með
athygli á sögu rússnesku flóttakonunnar.
Anna sér, að það er hreinasti óþarfi.
Cathrina hendist áfram á hækjunum.
— Þetta er alveg ljómandi kona, finnst
þér það ekki ? segir Bardichinov við Önnu,
þegar þau eru ein eftir. — Hvernig lízt
þér á hana?
— Hún er skemmtileg, svarar Anna, því
að hún veit ekki almennilega, hvernig
henni lízt á hana. Cathrina er kát og mjög
mælsk. Hún ber engin merki þeirra þján-
inga, sem hún hefir orðið að þola. Hún er
þrjózkufull og ákveðin.
— Mjög skemmtileg! segir Bardichinov
og kinkar kolli. — En nú þykir mér samt
vænt um, að hún er farin. Mig langar til
að spyrja þig að dálitlu, Anna.
— Já, Bardichinov frændi?
— Eg hefi minnzt á fyrrverandi ítalska
ráðherrann, kunningja minn, við þig. Það
var hann, sem kom hingað til Parísar með
konu sína og dóttur. Manstu eftir því?
— Auðvitað, Bardichinov frændi.
— Sko, þau eru búin með peningana,
sem þau fengu að taka með sér út úr
landinu. Stúlkuna langar til að fá vinnu.
Ég held, að hún sé jafngömul þér —
sautján ára. Til allrar óhamingju hefir
hún ekki lært neitt sérstakt, en hún talar
auk móðurmáls síns frönsku, ensku og
þýzku, og hún er ákaflega lagleg. Fegurð
hennar er blátt áfram himnesk, Anna. Hún
er eins og fiðrildi. Hár hennar glóir eins
og gull, og samt hefir hún dökk augu,
dökkgrá eða öllu heldur dökkbrún . . .
— Jæja, Bardichinov frændi, grípur
Anna fram í fyrir honum, af því að það
fer alltaf í gegnum hana, þegar hún heyrir
talað um fegurð annarra ungra stúlkna.
István segir, að hún sé falleg, en hún efast
oft um það. — Þú ætlaðir að spyrja mig
að einhverju. Hvað var það?
— Ó-já, auðvitað! Jæja, unga stúlkan
er skínandi falleg og sérstaklega vel vax-
in. Henni datt í hug, hvort hún gæti ekki
komizt að hjá ykkur við að ganga um og
sýna kjóla . . . Það er kannske ekkert
eftirsóknarverð staða?
Anna verður hugsi.
— Hún er vel vaxin, segir þú?
— Alveg sérstaklega. Grísk gyðja . . .
— Hvað er hún mjó um mittið? gríp-
ur Anna fram í fyrir honum. — Hún má
ekki vera meira en 44 eða 46 . . .
— Hún er eins grönn og strá! Og svo
hefir hún svo fallegt göngulag. Ég hugsa,
að það hafi mjög mikið að segja.
— Jæja, en ég verð að sjá hana fyrst,
segir Anna. — Það getur verið, að ég geti
útvegað henni atvinnu. Ég held, að ein
af sýningarstúlkunum fari þann fyrsta.
— Hún er ráðherradóttir, Anna, — og
vöxtur hennar . . .
Anna brosir.
— Ein sýningarstúlkan hjá okkur er
greifadóttir frá Vínarborg.
— Ha! Bardichinov er alveg undrandi.
— Er hún líka útflytjandi?
— Nei! Anna hristir höfuðið brosandi.
— Hún er aðeins fátæk og þarf á pening-
um að halda. Hún getur ekki verið sýn-
ingarstúlka í heimalandi sínu, eða hún
kærir sig líklega ekkert um það.
— Það getur verið, að hugmynd Pía
hafi ekki verið svo vitlaus, segir Bardich-
inov glaðlega. — Ef ungar erlendar stúlk-
ur, sem komnar eru af heldra fólki, gegna
þessu starfi . . . ég játa, að ég hefi mínar
hégiljur. Ég ætla að tala við Pía Monica
á morgun og kynna hana fyrir þér.
— Ágætt! segir Anna og kinkar kolli.
-—, Ég skal athuga, hvort ég fæ nokkurt
tækifæri til að koma því að.
Anna stendur við orð sína. Ekki ein-
göngu af því, að hana langi til að geta
hjálpað skjólstæðingi Bardichinovs, held-
ur líka af því, að hún veit, að forstöðu-
kona hennar verður henni þakklát, ef hún
útvegar góða sýningarstúlku. Það er ágætt,
að stúlkan skuli kunna svona mörg mál,
því að það eru alltaf Ameríkumenn og
aðrir útlendingar viðstaddir sýningarnar.
Fyrst spyr hún mademoiselle Rose, hina
uppþornuðu, nærri því hrygghnýttu, litlu
pólsku gyðingastúlku, sem er elzta sauma-
konan. Hún hefir átt heima í Frakklandi
síðan hún var tveggja ára, og veit aðeins
af því, sem foreldrar hennar hafa sagt
henni, hvernig þau urðu að flýja fyrir gyð-
ingaofsóknum. Nú er mademoiselle Rose
hér um bil þrjátíu og fimm ára og alveg
frönsk.
— Sýningarstúlku ? Hún yppti öxlum.
— Já, við þurfum áreiðanlega sýningar-
stúlku. Ég hefi heyrt, að Vivienne sé á för-
um. Þú skalt heldur spyrja madame
Andrée að því.
Madame Andrée er contre-maitresse, það
er að segja forstöðukona á saumastofunni.
Madame Andrée gifti sig daginn áður en
stríðið brauzt út, og þegar maður hennar
kom heim í fyrsta orlofinu sínu, fæddist
elzti sonur hennar. Og daginn áður en hann
átti að koma heim til að sjá yngsta son
sinn, var hann drepinn.
— Daginn áður! Madame Andrée er vön
að segja söguna með dramatískum áherzl-
um, til þess að fólk taki eftir, hvernig ör-
lögin hafa leikið hana. Önnu dettur í hug,
að Cathrina sagði, að æfi sín væri heil
skáldsaga. Hún starir á Rose, starir á
madame Andrée og brosir aftur.
Madame Andrée er aðeins almáttug í
öllu því, sem snertir saumastofuna. Hún
þekkir minna til verzlunarmálanna og
sölubúðanna.
— Ég veit ekki, svarar hún spurningu
Önnu hikandi. — Mig minnir, að ég hafi
heyrt, að Vivienne sé á förum. Spurðu
madame Jacqueline.
Madame Jacqueline er umsjónarkona
verzlunarinnar. — Hún er mjög hávaxin,
snjóhvít fyrir hærum, hún er yndisleg kona
með leiftrandi, ungleg augu. Ungu stúlk-
umar í verzluninni segja, að hún hafi einu
sinni verið söngkona. Hún var söngkona,
fór út um allan heim, vann sér inn mikla
peninga, og karlmenn voru alveg vitlausir
í henni. En madame Jacqueline hafði ekki
heppnina með sér í hjúskaparmálum sín-
um. Hún var þrígift, en missti alla menn-