Vikan - 30.11.1939, Blaðsíða 19

Nr. 48, 1939
VIKAN
19

Það var kallað á Odette, og hún flýtti
sér út að glugganum og gægðist nið-
ur í garðinn.
— Ó, eruð það þér, madame Martineau.
Ég skal koma rétt strax niður til yðar.
Andartaki síðar stóð hún niðri hjá ma-
dame Martineau og las blaðagrein, sem
gamla konan benti henni á með skjálfandi
fingrum. Blóðið þaut fram í kinnar Odette
á meðan hún las greinina. Þegar hún hafði
lokið lestrinum leit hún spyrjandi á gömlu
konuna.
— Þetta er skrítin saga.
— Skiljið þér þetta ekki? spurði ma-
dame Martineau æst. — Þessi hermaður
hefir verið tekinn til fanga 1914 og á skjöl-
unum, sem hann hefir á sér, sést, að hann
hefir verið látinn laus 1918. Síðan hefir
hann verið á flækingi. Hann hefir misst
minnið og hefir enga hugmynd um, hvað
hann heitir eða hvaðan hann er. Ekkert!
Það er álitið, að hann sé um 35 ára
gamall ....
Odette svaraði ekki, en starði fram fyrir
sig. Hún var falleg. Sólin skein á ljóst hár
hennar. Brúnu augun hennar voru stór og
góðleg, en grannleita andlitið var alltof al-
varlegt. — Ætli það geti verið! sagði hún
lágt.
— Víst getur það verið, sagði frú Mar-
tineau. — Það getur ekki einungis verið,
heldur er það áreiðanlegt! Það kemur oft
fyrir, að menn tapi minninu, sérstaklega,
ef þeir verða fyrir einhverri geðshræringu.
En hvað aumingja drengurinn hlýtur að
hafa liðið. Kannske hefir hann verið sleg-
inn í höfuðið ... maður veit aldrei, hvað
fyrir getur komið. Mér dettur Jacques í
hug. Jacques minn verður einmitt 35 ára
á þessu ári. Hvers vegna segið þér ekkert?
Odette var náföl. Á meðan gamla konan
lét dæluna ganga um son sinn, hugsaði
Odette um Charles Chévalier, unnusta sinn,
sem tók þátt í orustunni við Artois árið
1915 og var á meðal þeirra, sem vantaði.
Var það nokkur furða, þó að henni fyndist
skyndilega, að þessi hermaður og Chévali-
er væri einn og sami maðurinn? Hún gat
aldrei fengið af sér að trúa því, að hann
væri dáinn.
Hún hafði verið munaðarlaus síðan 1917,
en þá hafði hún misst móður sína. Hún
settist að í litlu þorpi, og madame Mar-
tineau, sem einnig var einmana og bjó í
sama húsi og Odette, annaðist ungu stúlk-
una. Sameiginleg sorg hafði tengt þær
saman. Þær hittust á hverjum degi og töl-
uðu þá oftast um ástvini sína og hugguðu
sig með þeirri veiku von, að þær fengju
bráðlega að sjá þá aftur.
En í dag var eins og eitthvað ógurlegt
stæði á milli þeirra, og madame Martineau
neitaði í fyrsta skipti að fara upp til hinn-
ar ungu vinkonu sinnar, þó að hún brynni
í skinninu eftir að tala við einhvern.
Þegar Odette stóð aftur inni í herbergi
sínu, starði hún lengi hugsandi fram fyrir
sig. Hún var bæði æst og reið. Hvers vegna
þér skylduð frétta þetta. Síðan rétti hún
Odette bréf, sem hljóðaði nákvæmlega eins
og bréfið, sem Odette hafði fengið.
— Ó, hrópaði Odette og vissi ekki, hvað
hún átti að segja, því að henni var illa við
að tala um, hvers vegna hún var þar. —
Ég fékk líka bréf.
Madame Martineau starði undrandi á
Odette. Skyndilega hrópaði hún reiðilega:
— En þér eruð ekki með öllum mjalla,
barn! Myndin, sem þér hafið sýnt mér af
unnusta yðar, er ekki vitund lík myndinni,
sem í blaðinu var ... Jacques.
— Afsakið, sagði Odette og var særð.
— Ég hefi borið myndirnar saman og mér
finnst þær svipaðar. Stjóm sjúkrahússins
^111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111l•«llII111111111111111111lllllllllllllllIIIlllll lll■llllllllllllllll■llll■llllll■l
| Smásaga etfir Joseph-Emile Poiriers
IIHllllllllllllll11111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111»*
ætti þessi óþekkti hermaður endilega að
vera sonur hennar? Það gæti alveg eins
verið, að hann væri unnusti hennar . . . Eða
hvorugur þeirra ... Og samt . . .!
Odette gat ekki um annað hugsað allan,
liðlangan daginn á meðan hún var við
vinnu sína.
Þegar hún hafði lokið vinnu sinni, sett-
ist hún niður til að skrifa til sjúkrahúss-
ins, því að í blaðinu hafði fólki verið bent
á að skrifa. þangað. Hún gaf þar nánar
upplýsingar um unnusta sinn og lét því
næst bréfið í póst.----------
Næstu daga beið hún með mikilli eftir-
væntingu eftir svari, þó að hún þættist
vita, hvernig það hljóðaði. En innst inni
vonaði hún, að sér skjátlaðist. Hver dag-
urinn á fætur öðrum leið, án þess að hún
fengi svar. í stað þess kom madame Mar-
tineau.
Odette tók á móti henni án sýnilegrar
hrifningar, en gamla konan virtist ekkert
taka eftir því. Hún var allt of niður sokkin
í fyrirspumir sínar um hermanninn til
þess. Nú kom hún til að kvarta yfir stjórn
sjúkrahússins, sem hefði brjóst í sér til
þess að láta gamla móður bíða. Hún var
nú orðin enn öruggari í trú sinni um, að
þessi hermaður væri sonur sinn. Blöðin
höfðu flutt af honum myndir, en samt —
eða kannske einmitt þess vegna — hafði
madame Martineau þekkt hann aftur.
Odette hlustaði á allt þetta með gremju og
meðaumkun.
Gamla konan talaði með svo miklum
ákafa og hlýju, að Odette kom ekki upp
nokkm orði.
Næsta dag fékk Odette bréf. Hún opn-
aði það með skjálfandi höndum. Það var
frá stjórn sjúkrahússins. Hún var beðin
um að koma sjálf og athuga hermanninn.
Sú fyrsta, sem hún kom auga á, þegar
hún steig út úr bílnum á brautarstöðinni
næsta morgun, var madame Martineau.
— En hvað það var fallega gert af yður
að koma hingað, hrópaði gamla konan og
opnaði töskuna sína. — Að hugsa sér, að
hlýtur að hafa fundizt hið sama fyrst hun
skrifaði mér.
Á leiðinni yrtu konumar ekki hvor á
aðra, en sátu í sínu horninu hvor og horfðu
á landslagið út um gluggana.
Nokkrum klukkustundum síðar stóðu
þær fyrir framan stóra, hvíta byggingu.
Þær gengu inn og þeim var vísað inn í
herbergi, þar sem sátu um fimmtíu manns.
Við og við kom hjúkrunarkona í gættina
og kallaði upp eitt eða tvö nöfn.
Eftir tvo tíma var kallað á Odette, og
hún leit sigri hrósandi á madame Martine-
au um leið og hún gekk út.
Hún var leidd inn í bjart herbergi, þar
sem þrír menn vom að skoða svipbrigði á
andliti þess fjórða, sem sat á stóli.
— Þekkið þér hann ? spurði eftirlitsmað-
urinn.
Odette horfði á manninn og um leið dó
brosið á vömm hennar með voninni. Mað-
urinn, sem var fölur og grannvaxinn,
horfði spyrjandi með stórum, hryggum
augum á hana .. .
Hún spurði sjálfa sig, hvernig sér hefði
getað þótt þessi maður líkur unnusta sín-
um. Hún kannaðist ekki við einn einasta
drátt í andliti þessa aumingja manns.
Hún gat ekkert sagt. Hristi aðeins höf-
uðið og flýði til þess að dylja grát sinn.
Hún hafði enga hugmynd um, hvernig
hún komst heim. Henni fannst hún aldrei
hafa verið eins einmana áður. Hún fór ekki
út næstu daga, því að hún gat ekki hugsað
sér að hitta madame Martineau.
Tveim dögum síðar komst hún að því,
að gamla konan væri enn í París. Utan við
sig af gleði hafði hún haldið, að hún
þekkti son sinn, en samt hafði henni ekki
verið leyft að fara með hann heim. Stjóm
sjúkrahússins var ekki viss um, að hún
hefði á réttu að standa. Hún vildi fá stað-
reyndir, en þar sem þær voru ófullnægj-
andi, áleit hún, að hún gæti ekkert að-
hafzt.
Odette, sem skildi, að gamla konan átti
enn bágara en hún, fór til Parísar til að