Vikan - 24.10.1940, Blaðsíða 7

VIKAN, nr. 43, 1940
7
..LOGINN HELGU
i leikhúsinu.
Gott leikrit og góður leikur.
Leikfélag Reykjavíkur hefir nú hafið starfsemi sína eftir
sumarhvíldina. Fyrsta leikritið, sem það tekur fyrir að
þessu sinni, er „Loginn helgi“ eftir enska rithöfundinn
Somerset Maugham. Hann er einn af frægustu núlifandi skáld-
um Breta, og virðist jafnvígur á smásögur, leikrit og stórar
skáldsögur. Hann er fæddur árið 1874, stundaði nám í Englandi
og á háskólanum í Heidelberg í Þýzkalandi, og fluttist síðan
til Austurlanda, að afloknu læknisfræðinámi í London, og var
þar í mörg ár. 1 heimsstyrjöldinni 1914—-18. var hann í njósnar-
deild brezka hersins og hefir síðan dvalið langdvölum í
Frakklandi.
„Loginn helgi“ er talinn meðal beztu leikrita Maughams, enda
er það alveg sérstaklega vel samið og byggt og um þetta segir
hann sjálfur m. a„ að hann hafi „gert tilraun til nákvæmari
vinnu á samtölunum, en venja mín hefir verið.“
Það má segja, að leikfélagið hafi færst mikið í fang, er leikrit
þetta var tekið hér til sýningar. Sumum finnst jafnvel að ekki
sé von að íslenzkir leikendur ráði við slík viðfangsefni, vegna
þeirra örðugu aðstæðna, sem starf þeirra er háð. En þótt menn
viðurkenni þetta venjulega, vantar þó sjaldnast að miklar kröf-
ur séu gerðar til þeirra, meiri en nokkur sanngirni mælir með.
Því ánægjulegra er það, þegar þeir lyfta slíku átaki, eins og
þessari sýningu, með sérstökum sóma. Leikritið er svo hnit-
miðað og vandleikið, að það þolir enga misbresti í sýningunni.
Og þeir voru heldur ekki, að minnsta kosti alls ekki svo að
nokkur ástæða sé til að gera veður út af. Það er blátt áfram
dásamlegt, þegar á allt er litið, hve marga góða leikara vér
Reykvíkingar eigum á að skipa.
Efni leiksins er, að því leyti, sem það verður rakið hér, í
stuttu máli það, að Maurice Tabret hefir slasazt svo í flugslysi,
að hann er örkumlamaður, og hefir verið það í fimm ár. Hann
á unga og fagra konu og höfðu þau ekki notizt nema eitt ár,
er slysið bar að höndum, en unnust heitt. Bróðir hans er á heim-
ilinu, þegar leikurinn gerist, og er það Maurice kært, að hann
hefir af fyrir konunni. Þau fella ást hvort til annars, en halda
Stella Tabret (Alda Möller) og Maurice Tabret (Indriði Waage).
Á heimili Tabret fjölskyldunnar: Licanda majór (Valur Gíslason), Stella
Tabret (Alda Möller), frú Tabret (Arndís Björndóttir), Dr. Harvester (Bryn-
jólfur Jóhanness.), Colin Tabret (Gestur Pálss.), ungfrú Wayland (ÞóraBorg).
Colin Tabret (Gestur Pálsson)
Stella Tabret (Alda Möller.
Prú Tabret (Arndís Björnsdóttir)
og og ungfrú Wayland, hjúkrunar-
kona, (Þóra Borg).
að engir viti það. Fyrsti þáttur hefst á því, að læknirinn er
að tefla við sjúklinginn, sem er rúmfastur, móðir hans situr
við sauma, en hjúkrunarkonan les í bók og verkar strax, eins
og hún á að gera, eins og steingervingur. Sjúklingnum virðist
ekki líða ver en vant er. En um nóttina deyr hann og kemur
það sem reiðarslag yfir fjölskylduna, er verður að skelfingu,
þegar hjúkrunarkonan heldur því blákalt fram og leiðir rök að,
að hann hafi verið myrtur. Og hver gerði það? Um það fjalla
tveir síðari þættirnir, sem eru mjög spennandi og örlagaríkir.
Indriði Waage hefir haft leikstjórn á hendi og farist hún
prýðilega, eins og áður var á drepið. Hann leikur og sjúklinginn
svo vel, að varla hefði nokkrum öðrum íslenzkum leikara, sem
nú lifir, tekist það betur. Brynjólfur Jóhannesson leikur lækn-
inn. Hann hefir oft haft stærri og vandasamari hlutverk, en
áréttar hér það, sem mörgum hefir fundizt, að hann sé fjöl-
hæfastur þeirra, sem nú sjást á íslenzku leiksviði. Móðurina leik-
ur Arndís Björnsdóttir með þeirri festu og smekkvísi, sem alltaf
einkennir leik hennar. Konu sjúklingsins leikur Alda Möller og
finnst oss, að hún hafi unnið stóran sigur í þessu hlutverki.
Hin hlutverkin eru: Licanda majór (Valur Gíslason), Colin
Tabret (Gestur Pálsson), ungfrú Wayland hjúkrunarkona (Þóra
Borg) og Aiice þjónustustúlka (Guðrún Guðmundsdóttir). Þessi
hlutverk eru og öll vel af höndum leyst.
Heill sé Leikfélagi Reykjavíkur, ef það heldur áfram á þess-
ari braut.