Vikan - 24.10.1940, Blaðsíða 12

12
því að ef þeir voru á annað borð komnir út úr
sýningardeildinni, og inn í hvíldarsalinn, g'átu þeir
ekki komist aftur inn i sýningardeildina. Ef þeir
höfðu gleymt einhvelju, sem þeir höfðu œtlað að
kaupa, þá urðu þeir aftur að taka sér stöðu aft-
ast í röð þeirra, sem biðu fyrir utan.
Menn af öllum stéttum tóku þátt"í þessu kapp-
hlaupi eftir ódýrum vörum. Glæsilegir einkabílar
fluttu pelsklædda farþega sína að hópnum, sem
beið, og þar stóðu þeir við hlið tötralega klæddra
fátæklinga úr East End.
Klukkan þrjú um daginn var röðin fjórðungur
úr mílu, klukkan tíu um kvöldið mjökuðust fimm-
tán hundrúð manns hægt og hægt að dyrunum,
og þegar klukkan sló tvö var enn álitlegur hóp-
ur eftir.
Klukkan var hálf tvö um nóttina, þegar Elsie
leit yfir fólksstrauminn úr einum af efri gluggum
verzlunarinnar. Gatan bak við húsið var full af
vörubílum, sem komu með nýjar birgðir frá hin-
um stóru vöruskemmum, sem King Kerry átti í
hinum enda borgarinnar. Stór hópur manna var
önnum kafinn við að taka af bílunum og annar
eins hópur að taka upp vörurnar, aðgreina þær
og fara með þær upp á fimmtu hæð.
King Kerry stóð við hliðina á henni og reykti
vindil.
„Þetta gengur prýðilega,“ sagði hann, „við höf-
um varla tapað meiru en þúsund pundum, og
kannske ekki svo miklu. Samkvæmt útreikning-
um mínum munum við tapa nálægt þúsund pund-
um á dag, en munurinn á heildsölu- og smásölu-
verði á vörum eins og þessum er svo mikill, að
það er ekki víst, að við töpum neinu, þegar þetta
fyrirkomulag er komið í fullan gang.“
En það voru aðrir, sem fylgdust með þessu
af engu minni áhuga.
Leete og Zeberlieff sátu í myrkrinu inni í bíl
Zeberlieffs og horfðu á mannfjöldann.
„Hvað lengi á þessi skrípaleikur að standa ? “
sagði Leete glottandi.
Hermann svaraði ekki. Hann var áhyggjufull-
ur og veiklulegur útlits. Andlitið var hrukkótt og
hann skotraði augunum þungbúinn til bygging-
arinnar, sem versti óvinur hans hafðist við í, og
sem nú iðaði af lífi og fjöri.
Já, einmitt, þetta var ástæðan til að hann
hafði valið sér einkaritara úr hópi fjöldans! Af
því að hún hafði verið svo nauðalík konunni, sem
Hermann hafði óbeinlínis ráðið af dögum. Það
VIKAN, nr. 43, 1940
hafði verið átakanlega sorglegt — ekki fyrir
hann, heldur fyrir konuna. Á hann hafði það ekki
haft önnur áhrif en þau, að honum varð ljóst, að
með því hafði djúpið, sem staðfest var milli hans
og Kings Kerry, stækkað, þvi að þessi gráhærði
maður — sem ekki hafði verið gráhærður í þá
daga — hafði á sinn hátt elskað þetta barn. Og
jafnvel Hermann varð að játa, að sú ást væri
göfug og óeigingjöm.
„Þessu getur hann aldrei haldið lengi áfram!“
Það var Leete, sem talaði, og Zeberlieff hrökk
upp úr þessum sáru endurminningum.
„Getur ekki!“ sagði hann heiftarlega. „Hann
bæði getur það og vill það — þú þekkir hann
ekki. Hann er bannsettur yankee — þú hefir sjálf-
sagt aldrei átt í höggi við slíkan mann! Getur
ekki! Láttu þér ekki koma til hugar, að hann
gefist upp. Hefir það haft nokkur áhrif á Gould-
ings?“
„Áhrif!“
Leete hló kuldalegum gremjuhlátri. „Við höf-
um líklega selt fyrir 10 pund í dag og hin dag-
legu útgjöld verzlunarinnar eru á milli fjörutíu
og fimmtíu pund. Ég ætla að sækja um umboð til
að fá þetta stöðvað; það er ólöglegt."
Barnabálkur.
Dularfulli kassinn.
----- Vippa-saga eftir Halvor Asklov. -
Nú var Vippi í essinu sínu. Loks-
ins hafði hann fundið mann, sem
skildi það fullkomlega, að hann var
enginn vélavera eða brúða, heldur
drengur með holdi og blóði. Þessi
maður var Kalli kokkur.
Vippi litli var í klefanum hans
Kalla og þar gat hann látið eins og
hann lysti og enginn um borð hafði
hugmynd um, að hann var þar.
En hvers vegna mátti enginn vita
af Vippa? Kalli gaf honum eftirfar-
andi skýringu á því:
„Hinir mega alls ekki vita, að þú
ert héma, því að þá láta þeir svo
mikið með þig og gera þig óþekkan,
og það getur endað með því að þú
þolir ekki gæzku þeirra og um-
hyg'gjusemi."
„Getur maður dáið af því að fólk
sé gott við mann?“ spurði Vippi litli
steinhissa.
„Já, það getur komið fyrir,“ full-
yrti Kalli. „1 siðustu ferð hafði ég
með lítinn spengrís. Hann var ljóm-
andi fallegur og kallaður Óli. En ég
hafði ekki nokkum frið með hann
fyrir skipshöfninni. Þeir vom alltaf
að gefa honum seint og snemma, og
Óli varð svo feitur, að hann gat ekki
einu sinni klórað sér. Það var ekki
hægt að segja að hann gengi, hann
valt eins og bolti og einn daginn gat
hann ekki orðið hreyft sig.“
„Og hvemig enduðu þessi ósköp?“
spurði Vippi.
„Hörmulega! Mjög hörmulega!
Hann sprakk með háum hvelli eins
og ofblásin gúmmiblaðra, og það var
allt vegna þess, að strákamir voru
of góðir við hann. Nei, þeir mega
ekki vita, að þú sért hérna, því að
þá getur farið eins fyrir þér, og þú
kærir þig vænti ég ekki um það?“
„Nei, nei!“ sagði Vippi. „Ef ég yrði
nú svo feitur, að ég springi með há-
um hvelli!“ Og hann gerði sig ánægð-
an með að vera hjá Kalla, því að
hann var ekki allt af að fitla við
hann, og talaði við hann eins og
hvem annan mann.---------—
Á meðan kokkurinn var í eldhús-
inu, rannsakaði Vippi klefann hátt
og lágt.
Hrifnastur var hann af fallegum
gljáandi kassa, með einu stóru og
mörgum litlum hjólum á. Með mikl-
um erfiðismunum tókst honum að
snúa stóra hjólinu og þá komu allt
í einu í ljós stórir prentstafir. Staf-
imir komu og hurfu því lengur sem
hann sneri, en Vippi vissi ekki hvað
stafimir þýddu, því að hann kunni
ekki að lesa.
Það er víst eins konar lestrarvél,
hugsaði Vippi og fór að fikta við hin
hjólin. Efst á kassanum var stór
takki og með erfiðismunum tókst
honum að ná upp i hann, og þegar
hann togaði í takkann, hrökk hann
niður og small í um leið.
Bara að ég hafi nú ekki skemmt
eitthvað, hugsaði Vippi.
„Þorparinn þinn, ég hleypi af í
gegnum hausinn á þér, því að þú
verðskuldar ekki annað en dauðann!“
sagði einhver, og svo kvað við skot.
Vippi æpti upp yfir sig og skreið
á bak við kassann. Hann hélt, að
Kalli kokkur væri kominn til að refsa
honum fyrir að fikta við kassann.
En nú var hrópað á hjálp og svo æptu
margir hver í kapp við annan.
Eftir langa mæðu dirfðist Vippi að
gægjast fram undan kassanum. Það
var enginn í klefanum, en samt var
æpt og öskrað, stunið og veinað.
Allt í einu uppgötvaði hann, að öll
lætin komu úr kassanum.
Hvernig í dauðanum gat svona
margt fólk komizt inn í þennan litla
kassa? Og af hverju hafði Kalli lok-
að það inni?
Loksins kom kokkurinn aftur.
„Flýttu þér, flýttu þér!“ æpti
Vippi. „Þeir eru að myrða hvem ann-
an í kassanum.“
Kalli kokkur hló svo að hann varð
að halda um magann. „Þekkirðu ekki
einu sinni útvarp?“ spurði hann.
„Þetta er allt í gamni. Þetta er gert
til að skemmta fólki.“
„Það er lagleg skemmtun,“ sagði
Vippi, „það væri annað, ef það væri
eitthvað hlægilegt.“
„Það er það lika stundum. En
bíddu, mér datt snjallræði í hug. Þú
vilt gjaman hitta pabba þinn og hann
getur útvarpið fundið. Þegar við
komum í landí fömm við strax upp
á útvarpsstöð og biðjum þulinn að
auglýsa eftir skáldinu honum föður
þínum.“
„Ég vil ekki fara þangað til að
láta skjóta mig,“ sagði Vippi, „og
það er heldur ekki víst, að pabbi
kæri sig um, að það sé auglýst eftir
honum.“
„Hvaða vitleysa! Það er voða fínt
að láta auglýsa eftir sér. Eg held, að
margir strjúki að heiman bara til að
láta auglýsa eftir sér í útvarpinu.“
„Já, en þá á að auglýsa eftir mér
en ekki pabba, því að það var ég,
sem strauk.“
„Þegiðu nú og láttu mig sjá um
þetta,“ sagði Kalli. „Þú, sem ekki
einu sinni veizt hvað útvarp er“ —
og þar með var ákveðið að auglýsa
eftir skáldinu.
En Vippi vildi fá að vita meira, og
því spurði hann: „Hvað er eiginlega
útvarp?“
„Hvað það er,“ sagði Kalli, en þeg-
ar hann ætlaði að fara að útskýra
það, vafðist honum tunga um tönn.
„Jú, það er þannig, að maður stendur
og talar svo að það heyrist út um
allan heim.“
„Sá verður að kalla hátt,“ sagði
Vippi.
Kalli hristi höfuðið vandræðalega.
„Úr því að þú getur ekkert skilið þá
hlýturðu að vera heimskur, og þá
þýðir ekkert að skýra það fyrir þér.“
Og á þennan hátt losnaði hann við
að koma með frekari skýringar
handa Vippa, sem gjaman vildi kynn-
ast leyndardómum útvarpsins.
„Og hvernig enduðu þessi ósköp?“ spurði Vippi. „Hörmulega!" sagði
Kalli kokkur. „Hann sprakk eins og ofhlaðin gúmmíblaðra.“