Vikan - 24.10.1940, Blaðsíða 14

14
„Við eigum samleið..ct
Ástarsaga ur sveit frá sumrinu 1940.
etta var einn af hinum tiltölulega fáu
fögru sólskinsdögum í júní. Á slíkum
dögum er venjulega nóg að starfa í
sveitinni. En sjaldgæf mun þó sú sveita-
stúlka, sem ekki treystir sér til að fara á
dansleik, þrátt fyrir erfiðan dag og miklar
miðsumarannir.
Lára á Hóli var sannarlega engin und-
antekning frá þessari reglu; a. m. k. var
ekki hægt að sjá að hún kviði fyrir kveld-
inu, þar sem hún hljóp við fót heim túnið
á Hóli, með hrífuna sína í hendinni, til þess .
að sinna kveldverkunum.
Lára var einkadóttir hjónanna á Hóli,
nýlega komin sunnan úr Reykjavík, þar
sem hún hafði stundað nám um veturinn.
Hún var glaðlynd stúlka, sönn ímynd hinn-
ar hraustu og glöðu sveitaæsku, sem góðu
heilli er enn nokkuð f jölmenn á Iandi voru,
þrátt fyrir spillandi áhrif frá kaupstöðun-
um og sívaxandi vandamál kennara og
annarra æskuleiðtoga.
Lára var lagleg stúlka, með ljóst hár
og blá, glettnisleg augu, og piltarnir virt-
ust kunna vel að meta hið óþvingaða fas
hennar og fallegu framkomu, sem aldrei
fór út fyrir eðlileg takmörk heilbrigðrar
æsku. En stallsystrum hennar í Reykja-
víkurborg fannst hún ekki nógu fljót að
semja sig að háttum þeirra. Þær gáfu
þess vegna þann úrskurð, að hún gæti
verið „ansi sæt“, en væri bara „dálítið
sveitó“.
Þetta skyggði ekkert á gleði Láru, og
hún naut æskunnar á eðlilegan hátt þenn-
an vetur. En eftir að hernámið kom til
sögunnar, blöskraði henni svo atferli stall-
systra sinna, að hún varð þeirri stund feg-
in, þegar hún komst af stað heim til sín;
heim, þangað sem hún naut sín alltaf
bezt.
1 kveld átti að vera dansleikur að Holti,
samkomustað sveitarinnar. Lára hlakkaði
sannarlega til að „skvetta sér upp“ eftir
erfiði undanfarinna daga. Hún ætlaði líka
að gera merkilega uppgötvun í kveld,
m. ö. o. komast að raun um, hve tryggir
Reykjavíkurpiltarnir væru í ástamálum.
Hún hafði kynnzt Kennaraskólapilti í vet-
ur. Þau voru oft saman á dansæfingum
kennaraefna og öðrum dansleikjum, fóru
stöku sinnum í Bíó og tvisvar í leikhús.
Gunnar Hjartarson, svo hét pilturinn, réð-
ist síðan í kaupvinnu að Brekku, næsta bæ
við Hól. Það var f jölmennt heimili og var
Gunnari þar vel fagnað, m. a. vegna þess
að hann spilaði mætavel á harmoniku, og
var hann óspar á að „taka lagið“ eftir
vinnu á laugardagskveldum. Auk þess var
Gunnar laglegur piltur og allra skemmti-
legasti náungi. Ekki spillti það heldur fyrir
'HllÍcLu S. -H-Q-Í^CLcLóttuh.
að eftir komu hans að Brekku Var Lára
þar tíðari gestur en áður, og mátti oft
heyra þaðan, út í kveldkyrrðina, fjöruga
hlátra, söng og harmonikuleik.
En svo kom óvænt atvik fyrir. Þau
Gunnar og Lára urðu ósátt út af einhverju
smáatviki, og í heila viku, sem Láru fannst
vera mánuður, höfðu þau hvorki sést né
talast við. Á dansleiknum í kveld átti
Gunnar að spila með harmonikuleikara
sveitarinnar. Og í kveld ætlaði Lára að
láta til skarar skríða, — „annað hvort eða
--------“ Lára hugsaði ekki hugsun sína
til enda. Áætlunarbíll frá Steindóri renndi
í hlaðið, nam staðar og út úr honum steig
ungur piltur, hár vexti og gjörfulegur, í
ljósgráum sumarfötum með menntaskóla-
húfu á höfði. Lára setti frá sér mjólkur-
föturnar. Bláu augun hennar leiftruðu af
gleði og fallegi Amorsmunnurinn myndaði
indælt bros. Hún hljóp út að bílnum, sem
brátt hélt áfram til næsta áfangastaðar.
„Ó, Doddi! Hvað þú ert yndislegur að
koma n ú n a !“
Að Holti streymdi múgur og margmenni.
Þeir, sem næstir voru, komu gangandi,
aðrir á reiðhjólum og hestum. Það væri
synd að segja að unga fólkið sæti af sér
„ball“ á svona indælu kveldi. Spilararnir,
Gunnar og Jón, þöndu harmonikurnar, og
nú þegar var orðið þéttskipað á gólf-
inu.
Gunnar horfði stöðugt fram í dyrnar.
„Lára ekki komin enn. Það.er óvenjulegt,“
hugsaði hann, og honum var órótt innan-
brjósts. Hann gat alls ekki gizkað á hverju
þetta sætti. „Þú ert víst ekki með óskipt-
an huga við okkar fögru músik, vinurinn,“
sagði Jón glettnislega og horfði á félaga
sinn, sem var bæði fölur og fár. Gunnar
ætlaði að svara einhverju, þó að hann væri
ekki í skapi til að spauga, en þá sá hann
nokkuð, sem fékk svo á hann, að hann
kom ekki upp nokkru orði. Lára kom inn
í salinn, og hún var ekki ein. Með henni
var ókunnugur, ljóshærður piltur, sem hélt
á menntaskólahúfu í hendinni. Lára var
eitt sólskinsbros, kinkaði kolli á báða bóga,
en leit ekki þangað, sem Gunnar sat. Það
skipti engum togum, að eftir augnablik var
hún komin úr kápunni og farin að dansa
við þann ljóshærða. „Drottinn minn dýri!“
hugsaði Gunnar. „Hvernig á ég að fara
VIKAN, nr. 43, 1940
að því að ná tali af henni?“ Þarna svifu
þau fram hjá, og aldrei hafði Gunnari
fundizt Lára jafn falleg. „Svona
fallega hefir hún aldrei brosað til mín,“
hugsaði aumingja Gunnar, og ástavon-
brigðin urðu sífellt ægilegri í augum hans.
„Um bláan sæinn söngvar óma,
og sumarið er komið, ástin mín!“
Þetta var einmitt lagið, sem Gunnar spil-
aði svo oft í vetur, þegar þau voru tvö
ein og lifðu sig inn í sólbjört hamingju-
lönd framtíðardraumanna. „Nei, hann skal
ekki taka hana frá mér,“ hugsaði Gunnar
og stappaði taktinn óþarflega fast með
fætinum. „Maður gæti haldið að þessi væri
sá hamingjusami,“ sagði Jón harmoniku-
leikari glettnislega, þegar þau Lára og sá
ókunni svifu fram hjá, en þegar hann sá
örvæntingarsvipinn á andliti félaga síns,
gat hann ekki fengið af sér að stríða hon-
um meira.
Nóttin leið, og Gunnar hafði aldrei lifað
aðra eins nótt. Hann var oft búinn að óska
harmonikunni, sem honum annars þótti
vænt um, og þessari dansandi hringiðu
veg allrar veraldar. Bara að hann mætti
vera einn með Láru ofurlitla stund. Þá
gæti hann gengið úr skugga um, hvort hún
væri reið við hann. En gæfan var honum
ekki hliðholl, og þessi ókunni maður var
varkfæri í hendi hennar til þess að kvelja.
hann heila nótt. Þegar hann átti að hvíla
sig, brást það ekki að Lára var að dansa
við þann ljóshærða, og Gunnari fannst
ekki árennilegt að vaða fram á gólfið og
sækja hana í faðm hans. Ekki svo að skilja
að hann vildi ekki til alls vinna, jafnvel
að vaða gegn um eldsloga Heljar, ef þess
gerðist þörf, til að fá að dansa við Lárur
en óttinn við að valda hneyksli hélt hon-
um í skefjum.
Loksins kom „síðasti dans“. Gunnar
beið ekki boðanna að ganga frá hljóðfær-
inu og fara út úr salnum. Jú, þarna stóð
Lára, og sá ljóshærði var að búa sig til
heimferðar, skammt frá henni.
Gunnar gekk til hennar og staðnæmdist
fyrir framan hana og það vottaði fyrir
skjálfta í rödd hans, þegar hann sagði:
„Getum við ekki orðið samferða heim, eins
og vant er, Lára?“ „Jú, því ekki það?“
sagði Lára, en þá kom sá ókunni. „Má ég
kynna ykkur?“ sagði Lára broshýr og
yndisleg. „Gunnar Hjartarson — Halldór,
bróðir minn.“ Þeir tókust í hendur. —
„Bróðir hennar! Dæmalaus auli gat ég
verið. Hún var þó búin að segja mér að
hún ætti bróður í Reykjavík,“ hugsaði
Gunnar, og það var sem þungum steini
væri létt frá hjarta hans.
„Ég ætlaði bara að láta þig vita, systir
mín, að við Þórður verðum samferða
heim,“ sagði Halldór, hneigði sig brosandi
í kveðjuskyni og fór út.
Þau fóru út skömmu á eftir honum, og
leiddust heim á leið, út í bjarta og heiða
júnínóttina.
„Og vorið eftir okkur bíður.
Við eigum samleið, vina mín!“