Vorið - 01.12.1971, Page 12

í nýju formi, eftir ]jví sem viðliorf hans
höfðu breytzt.
Sálarsársauki og ástvinamissir virðist
geta leyst listamenn og list úr böndum.
Þannig virðist Albert hafa verið farið
eftir sonarmissinn. Þá sleit hann sig úr
böndum og gerðist djarfari og stórvirk-
ari, enda verk hans eftirsóttari að sama
skapi. — Honum voru falin stærri og við-
urhlutameiri verk en tíðkaðist. Alexand-
ersmyndirnar eru meðal þeirra. Það at-
vikaðist þannig, að 1812 ætlaði Napóleon
mikli að heimsækja Róm. Skyldi þá
skreyta borgina svo sem fremst var kost-
ur, sali og slot. Albert var falið að gera
veggbrík á hátíðasal Quinalhallarinnar.
Skyldi hún vera 35 metra löng og 1,15
m. á breidd, og verkinu lokið á skömm-
um tíma, eða á þremur mánuðum. Ur-
lausnarefnið, sem Albert valdi sér, var
„Innreið Alexanders í Babylon“. —
Samtímafrásagnir eru til af vinnubrögð-
um hans við þessa mynd. Hann vann að
jafnaði tíu tíma á dag. — Keisarinn
kom að vísu ekki til Rómar og sá ekki
myndina, en hann lagði þó fram 320.000
franka til að láta höggva hana í mar-
mara. Alexandersbríkin varð eitt sporið
enn á framabraut Alberts. — Prægð
fylgja fjármunir, kaupendur urðu fleiri,
og einn jafnan öruggur, Lúðvík konung-
ur af Bæjaralandi. Ilann keypti í þann
mund myndina af ADONIS á 4000 rík-
isdali, sem var mikið fé. — Lúðvík Bæj-
arakóngur er af sumum talinn hafa ver-
ið skrítinn kóngur á einn og annan hátt.
— Sjálfur hefi ég margskoðað söfn hans
og dáðst að, og hvað sem öll mannkyns-
saga kann að segja, álít ég hann hafa
verið mikinn listfrömuð og jafnvel ís-
lendingar megi vera honum þakklátir
fyrir stuðning hans við landa okkar
Albert Thorvaldsen, og það, með hverj-
um hætti hann skapaði honum starfs- og
lífsmöguleika og hélt og mun halda merki
hans á lofti um aldir.
Sem fyrr er sagt, er hvorki rúm né
kunnugleiki til þess að rekja eða skil-
greina list eða listaverk Thorvaldsens.
— Flestar myndir Thorvaldsens urðu auð-
vitað til í Róm. Ómögulegt er að tíunda
þann fjölda, en tæpa má á einhverju, sem
íslendingum kann að vera öðru fremur
kunnugt um svo sem „Ganymedes og
smaladrengurinn“, sjálfsmynd hans, þar
sem hann styður sig við myndastyttuna
„Vonina“, sem talið er að hafi verið
fullgerð 1817. Danir gáfu íslendingum
þá mynd fullsteypta í kopar þjóðhátíðar-
árið 1874. — Stóð hún fyrst á Austur-
velli en nú í svokölluðum Hljómskála-
garði við Tjarnarenda í Reykjavík. —-
Auðvitað eru til margar sögur, sann-
ar eða tilgáta, um verðandi listaverk
Thorvaldsens. Ein er sú, að árið 1815
hafi hann verið sérlega dapur og þjáðst
af svefnleysi. Að morgni þeirrar and-
vökunætur kom gipsmótari einn í stofu
hans og fékk honum Nóttina, en þegar
þessi vinur hans var í þann mund að loka
hurðinni, kallaði Albert á eftir honum:
„Bíddu annars svolitla stund, Antóníó, svo
að þú getir tekið þessa um leið“, og Al-
bert mótaði í skyndi aðra mynd, Dögun.
Senn urðu það fínheit og fordild að
fá Thorvaldsen til þess að móta sig 1
leir og síðar höggva. Mörg sögupersóna
nítjándu aldar lagði leið sína til vinnu-
stofu hans. — Einn dag kom Byron la-
varður þangað fyrirvaralaust, annars
þurftu menn jafnaðarlega að biðja um
viðtalstíma. Þetta mun liafa verið vorið
1817. Átti Albert að móta brjóstmynd
156
VORIP