Bjarmi - 01.04.1978, Síða 15

í Reykjavík eru tvö stór elli- og hjúkrunarheimili, sem
einkaaöilar reka án opinberra styrkja. Um þaö má deilda,
hvort stæröin og tilhögunin sé það æskilegasta. Smærri
og stærri dvalarheimili eru meö Jíku sniöi víös vegar um
landið og mörg til fyrirmyndar. í Hveragerði hefur veriö
gerö stórmerk tilraun um breytta tilhögun slíkra heimila —
og nær reyndar til margra annarra en aldraðra. Vistun
hefur oftast langan aðdraganda, hundruö eru á biðlista
fyrir hvern, sem aö kemst. Reykjavíkurborg hefur tekið
forystu í heimilishjálp og hjúkrun aldraðra ásamt tóm-
stundastarfi o.fl. til dægrastyttingar. Kirkjan stendur að
sumarbúðum fyrir gamalt fólk, og allir, sem að málum
vinna, gera sitt til þess, að þessi aldurshópur einangrist
ekki. Ríkisspítalarnir starfrækja deild fyrir ellisjúkdóma.
En íslenzk læknisfræði er treg til að viðurkenna slík læknis-
störf sem sérgrein, eins og er þó gert nú með sumum
grannþjóðum okkar.
Allt, sem hér er talið, er gott og þarft. En þó kemur það
ekki til móts við nema brot af þörfinni. Og „kerfið" virð-
ist varla gera ráð fyrir, að neinn verði gamall. Veikist
gamalt fólk, er mun örðugra að útvega því sjúkrahúsvist
en öðru fólki. Almennu sjúkrahúsin virðast ekki hlynnt þvi
að taka við háöldruðum sjúklingum, vísast af ótta við, að
spítalarnir verði að langlegustöðvum fyrir karlæg gamal-
menni, þegar svo margir aðrir þurfa að komast að. Fólk
yfir 70—75 ára á þarna erfiðast.
Stundum veldur heilakölkun geðtruflunum hjá öldruðu
fólki. Það getur lifað þannig árum saman, hraust að
öðru leyti. En heimilum og aðstandendum er þetta oft
alger ofraun, og ber margt til þess, sem of langt yrði upp
að telja. En einmitt þessu fólki er langerfiðast að koma
til sjúkravistar. Geðsjúkrahús hafa enga sérdeild fyrir það
og taka alls ekki við því, af því að það er ekki ,,geðveikt“
í venjulegri merkingu orðsins. Og því er hvergi ætlaður
staður.
Dvalarheimilin anna eingöngu frísku fólki og eiga ekki
sjúkrarúm fyrir aðra en þá, sem veikjast þar innan veggja.
Vandkvæðin eru raunar miklu fleiri, en fátt eitt upp taliö.
Til úrbóta virðist hver leið allt of seinfær. Elli- og hjúkr-
unarheimili virðast nokkuð mörg miðað við fólksfjölda,
sjúkrarúmin einnig, en einhver ágalli er í samspili og sam-
vinnu þeirra, sem að málum vinna, svo að eitt rekur sig
á annars horn, að því er virðist.
Umfram allt þarf hér hugarfarsbreytingu almennings, og
líklega þó helzt það, að upp komi kristnir áhugahópar,
sem láta sig velferð aldraðra einhverju skipta í alvöru.
Fólk, sem er annt um mannlegar sálir og sýnir þeim kær-
leik í verki.
Þar er mikillar fórnfýsi þörf.
Allt önnur hlið málsins er svo sú, að allir þeir, sem ætlað
er líf, eiga fyrir sér að breytast með tímanum í gamalt
fólk. Ellin á, eins og öll önnur æviskeið, sín verðmæti og
tilgang. Menn breytast með háum aldri, ekki aðeins iíkam-
lega á ýmsa vegu, heldur einnig andlega. Minnið dvelur
við löngu liðna tíð, en fólk gerist gleymið á sumt, sem er
því nær. Margir verða gagnrýnir, tortryggnir, gleymnir á
verðbólgugildi peninga. Sitthvað getur orðið örðugt, sem
áður var létt. En aldrað fólk á líka sitt hlutverk í lífinu.
Lífsreynslan er mikilvæg til að miðla af. Trúarreynslan dýr-
mætust af öllu. Sá aldraði hefur fleiri tækifæri en nokkur
annar til að kafa dýpra í bæn og íhugun. Og fyrirbænar-
starf ellinnar er flestu öðru starfi mikilvægara hér í
heimi.
Margur trúaður öldungurinn kynni frá því að segja,
hvernig andvaka breyttist í bænavöku eða vitund þess að
vera „settur til hliðar" kallaði fram nýtt starfssvið, þar
sem hægt var að umvefja heilan heim f kærleika og fyrir-
bæn.
Enginn verður of gamall til þess að þjóna Guði.
Það skiptir mestu máli.
Lárus Halldórsson.
HLJOMUR
Skipholfi 9 - Sími 10278
Þjónusta á
sjónvarpstækjum
(svarthvítum og lit)
og öðrum
rafeindatækjum
r 1
G. Ólafsson & Sandholt Brauö- og kökugerö Laugavegi 36 - Símar 12868 og 13524
* Ný brauð daglega
* Nýjar kökur daglega
* Opnum kl. 8 daglega
-J
15