Bjarmi - 01.11.2002, Síða 15

Á miórí leió
Amióri leið eftir veginum sem við göng-
um frá vöggu til grafar vaknaói ég upp
og sá að ég var staddur í dimmum skógi og
rétta leiðin var horfin, týnd.
Þannig hefst Hinn guðdómlegi gleðileik-
ur Dantes. - Það var ekki tilviljun að hann
hrökk upp á mióri leið. Lífsgangan var
hálfnuó þegar hann lauk upp augunum til
að litast um. Og vegurinn var týndur. Sá
sem tók aó sér aó leióa hann áfram leiddi
hann um stigu þjáningar, örvæntingar og
sársauka, þar til komió var á leiðarenda, í
hina týndu Paraís.
Dante hrökk upp á mióri leið og uppgötv-
aói sér til skelfingar að hann vissi ekki hvert
hann var aó fara. Um suma er sagt að þeir
fljóti sofandi að feigðarósi. Aðrir hrökkva
upp á leiðinni og taka að spyrja til vegar.
Öll þörfnumst vió samfýlgdar. Einhvers
sem vísar veginn þegar vió villumst, vinar
sem grípur hönd okkar til hughreystingar
og uppörvunar. Einhvers sem hjálparokkur
aó Ijúka upp augunum og horfast í augu
vió okkur sjálf og spyja: Hvaðan kem ég?
Hvert er ég aó fara? Að hverju er ég aó
leita? Þessir samfýlgdarmenn ganga ekki
veginn fýrir okkur, en verða - ef við erum
heppin - á vegi okkar þegar við hrökkvum
upp. Þeir ganga með okkur spölkorn,
spjalla við okkur, og hverfa svo af vettvangi,
sumir eftir skamma stund, annarra njótum
við lengur. Minnistu slíkra?
Eg stari, spyr og svara, en ekki veit ég
hvaóan ég kem eða hvert ég er að fara, var
einhvern tíma sagt.
Eg horfi á fræðslumynd um þroskaferil
fósturs í móóurlífi og fýrst eftir fæðingu. Eg
heyri reglulegan hjartslátt móðurinnar og
suðið er blóðið streymir um æðarnar.
Fóstrið liggur öruggt í skauti móður sinnar
með þennan jafna hjartslátt sem eina
hljóðið sem það skynjar.
Bamið fæðist fullþroska til að taka til við
að lifa á öórum forsendum í öðru og haró-
neskjulegra umhverfi. Þegar barnið tók að
gráta bjuggu vísindamenn sig undir aó gera
tilraunir sínar. Þeir lögðu hljóðupptöku af
hjartslætti móóurinnar við eyra barnsins -
gráturinn þagnaði og ró færóist yfir. En
þetta bar ekki árangur nema í nokkra daga.
Hlutskipti mannsins er annað en að
liggja í paradísarástandi og hvílast vió
hjartslátt móöurinnar. En er þaó kannski
þrátt fýrir allt svo, aó allt frá því að hjart-
sláttur móðurinnar víkur frá eyrum okkar,
erum við að leita aó hjarta sem slær (ýrir
okkur? Sumt fulloróið fólk leggst í fóstur-
stellingar þegar það dreymir. En það er
engin leió til baka - en draumurinn um
hjarta sem slær okkar vegna er löngunin
eftir því sem einu sinni var. Aó trúa er að
leita eftir hjarta sem slær mín vegna.
Trú er heimþrá. Sumir hafa sagt: Trúin er
aóferð til að leita lífi sínu merkingar. Leit,
spurn, glíma, - glíma við fleiri spurningar en
svör gefast við. En áður en vió getum farið
aö leita, - áður en við getum farið að spyrja,
veróum við að vakna upp og skyggnast um
og uppgötva að við höfum misst sjónar á
veginum.
Bob Dylan söng á sinni tíð: Hvernig
finnst þér að vera á eigin vegum og þekkja
ekki leiðina heim? Söng hann fýrir hönd
samtíðar sinnar, samtíðar okkar? í samtíó
okkar og á seinni hluta síðustu aldar fóru
margir að heiman bæði í eiginlegri og óeig-
inlegri merkingu. Sneru baki viö gildum yf-
irborðsmenningar og neysluhyggju, valds
og ofbeldis. Sneru baki vió trú foreldra
sinna og trúarstofnana, til aó geta lifað af,
og lögóu afstaó til að leita. Og sumir voru
svo illa settir að eiga enga trú, engan Guö
til að afneita. Þverstæóan í þessu öllu er
kannski sú aó þaó er þá fýrst sem ganga
okkar veróur markviss leit, þegar vió áttum
okkur á aó við vitum ekki hvert vió erum að
fara. Kreppan er sá staður þar sem allt
verður raunverulegt.
Er þetta saga mannsins:
Eins og hindin þráir vatnslindir, þráir sál
mín þig, ó Guð. Tár mín eru fæöa mín dag
og nótt, af því að menn segja vió mig lió-
langan daginn: Hvar er Guð þinn? (Davíð
konungur).
- Hjarta mitt er órótt, uns það hvílist í
þér (Ágústínus kirkjufaðir).
Á miðri leið eftir veginum sem við göng-
um frá vöggu til grafar vaknaði ég upp og
sá að ég var staddur í dimmum skógi og
rétta leióin var horfin, týnd (Dante).
Hvern get ég spurt vegar?
Oró eru hættuleg. Sum oró loka dyrum.
Trúarlegur orðavaðall, sem hefur misst
merkingu sína og veldur ógleði.
Orð sem eru ósögð, jafnvel oró sem ekki
eru til. Sumir hafa týnt oróaforóa trúarinn-
ar til aö geta fært í oró hugsanir sínar og
þrár.
Við þörfnumst oróa sem opna, oróa sem
eru lyklar aó nýrri merkingu, orða sem geta
vísað til vegar. Á leiðinni aó heiman og
heim.
Við erfiðum og leitum, sökkvum okkur
nióur í leitina. Týnum veginum. Gerum
uppreisn, flýjum, svíkjum og vitum ekki
hvað við viljum. Vió yfirgefum heimilið, en
okkur langar heim og formælum fjarver-
unni. En daginn sem augu okkar opnast -
þó ekki sé nema lítið eitt - kunnum vió aó
sjá að við erum þar sem við höfum alltaf
verið: I hendi Guös. Hin dulda návist verð-
ur sýnileg návist. Hin dulda samfýlgd verð-
ur sýnilg samfýlgd. Að heiman og heim.
Sr. Sigurður Pálsson er sóknarprestur í
Hallgrímskirkju.
15