Heima er bezt - 01.01.1955, Síða 16

12 Heima er bezt Nr- 1
Frá liðinni tíð:
„Bakkabúðin".
Lengst af nítjándu öldinni og fram yfir aldamót var Lefoliisverzlun á Eyrarbakka ein af stcerstu verzlunum landsins. Þangað sóttu
bcendur af öllu Suðurlandsundirlendinu, allt austur til Skeiðarársands. Ferðir þessar, einkum Skaftfellinga, voru langar og erfiðar, þar
sem yfir óbrúuð stórvötn var að fara. En margt af aldra fólkinu, sem tók þátt í þessum kaupstaðarferðum, á margar skemmtilegar
minningar frá þeim. Oft var glatt á hjalla, bœði meðan staðið var cið á „Bakkanum“ og eins á heimleiðinni. Myndin sýnir lestamenn
og farangur þeirra hjá búðinni.
Finnur á Kjörseyri, fræðimað-
ur og rithöfundur, ólst upp í
Laugardalshólum til tvítugs ald-
urs. í endurminningum sínum
lýsir hann eitthvað Vallaréttum
fornu og minnist þar á Lýsing.
Þar segir svo:
„Ef gott var veður á rétta-
dagsmorguninn streymdi fólk að
úr öllum áttum, konur og karlar,
æðri og lægri. Var þá gaman að
rsjá gæðingana geysast eftir völl-
unum. Sérstaklega man ég eftir
leirljósum hesti sem Eyjólfur
bóndi Ámason á Efra-Apavatni
átti, var þiað annálaður víking-
ur. Eitt sinn hafði Eyjólfur ver-
ið boðið hátt verð fyrir „Leira“,
en hann svarað: „Ég get ekki
rsélt ánægjuna“, og sté á bak.
Eitt sinn voru þeir komnir
samferða af stað úr Vallarétt-
um við Reyðarbarm, sr. Jón á
Mosfelli og Eyjólfur, en sr. Jón
átti þá ágætan gæðing móálótt-
ann. Þegar þeir eru komnir til
gangs segir :Eýjólfur: „Á ég að
sýna yður undir taglið á honum
Lýsing sr. Jón“? og tekur þar með
sprett, og hinn sá ekki meira af
honum fyrr en austur á Apa-
vatni. Þetta var þó 2 tíma lesta-
ferð.
Einu sinni frá messu á Mos-
felli, er Eyjólfur að stíga á bak
inn í Kirkjugarði. Lýsingur var
fljótur til og hleypur í sáluhliðið
og fer með grindina á lendinni
góðan spöl vestur fyrir tún. Eftir
það kölluðu strákar klárinn Lýs-
ing með sálargrindina.
Niðursetningsdrengur, sem
Hjörtur hét, ólst upp hjá Eyjólfi
til fermingar aldurs. Þegar hann
var farinn að slá þurfti Eyjólf-
ur að vekja hann á morgnana,
og sagði þá: „Rís upp Hjörtur,
votur mosinn, gott að slá“. En
alltaf þurfti rekju á Brúnirnar
á Apavatni. Þær eru á milli mýra
og valllendis.
Sr. Jón á Mosfelli vildi ekki
ferma Hjört. Þótti hann tæpur í
guðfræðinni eins og Geir ívars-
son orðaði það um tvo Arnstaða-
bræður, sem gerðir voru aftur-
reka frá fermingu. En Eyjólfur
hafði sagt: „Hjörtur skal vera
fermdur“. Ríður hann þá suður
að Hraungerði. Þar var þá pró-
fastur sr. Sæmundur, og þá hafð-
ist þetta. — Hjörtur þessi var
Hansson, Þorsteinssonar á Apa-
vatni, Bjarnasonar á Helgastöð-
um. Hann var annar af tveim
fyrstu nemendum í Hvanneyrar-
skólanum. Hinn var Björn í
Grafarholti. Svo gerðist Hjörtur
bóndi á Grjóteyri i Andakíl, og
varð myndar- og efnabóndi. Dá-
inn nú fyrir fáum árum, 85 ára
gamall.
Eitt vor vildi Eyjólfur selja
kaupmanni nokkrum ull sína, en
það gekk ekki saman með þeim.
Um haustið vildi sami kaupmað-
ur fá keypta sauði hjá honum.
Þá segir Eyjólfur: „Nei, mínir
sauðir eru allir í ullu“.
Eyjólfur hefur víst viljað hafa
allt traust og rammbyggilegt.