Heima er bezt - 01.01.1955, Side 31

Nr. 1
Heima er bezt
27
Magnús Jóhannsson, Hafnarnesi:
í GRÓANDANUM
SMÁSAGA
Jón bóndi Skæringsson hafði
mikla slægju að baki sér, þegar
bústýran kom kjagandi út á
teiginn með frúkostinn.
Þau settust hvort á móti öðru
í grasið, og hún breiddi úr
svuntu sinni á milli þeirra, lagði
á brauðdiskinn og bollann. Augu
hennar véku aldrei af honum,
mændu á hann heit, næstum
biðjandi.
Hann fór allur hjá sér, roðn-
aði og varð í vandræðum með
lúkurnar á sér. Þessi eldur, sem
brauzt út í hörund hans, var
sosum ekki nýkviknaður. í heil-
an mánuð hafði hann ólgað, oll-
ið óróa fyrir brjóstinu.
Augu hans hafa skynjað fersk-
leika konunnar.
Undarlegur skratti, eftir öll
þessi ár.
Þau hafa þó sofið í sama her-
berginu, aðeins seilingarlengd
milli rúmanna. Hann hafði heyrt
hana bylta sér undir sænginni,
andvarpa þunglega.einsoghenni
liði ekki vel. Kannske var hún
þreytt, sosum furðulaust eins og
manneskjan hamaðist við hey-
skapinn.
Hann hrekkur upp úr hugsun-
um sínum við rödd hennar. — Þá
fer nú að styttast veran mín hér.
Hefurðu reynt að fá þér kven-
mann?
— Hva, ertu að fara frá mér,
Dagga? spurði hann og varð svo
mikið um, að hann dembdi nið-
ur á sig kaffinu.
— Já, ég er að fara, sagði hún.
— Hvert? spurði hann.
— Til Reykjavíkur, sagði hún,
greip upp strá, stakk upp í sig og
tuggði. — Mér hefur boðist vist
þar, sjö hundruð krónur á mán-
uði, frí tvisvar í viku.
Hún starði á hann, beið eftir
svari.
En hann góndi bara út í blá-
inn, þögull, hjárænulegur.
— Það gengur ekki að vinna
álltaf kauplaust, þræla sér út
eins og húðarklár og vera drepin
fyrir aldur fram.
Það þyrmdi yfir honum. Him-
ininn tapaði bláma sínum og það
var eins og vorgróðurinn sölnaði.
En hvað allt verður snautt,
þegar hún er farin. Húsið fúlt
eins og fangaklefi og rúmið hans
óuppbúið á hverju kvöldi. Hann
yrði sjálfur að malla ofan í sig.
Það verður auma lífið.
Þessir kaupstaðir með sína
verðbólgu lokka alla til sín.
Menn sáu ekki annað en þennan
stjórnlausa peningaflaum, töluðu
ekki um annað en frí, veltu sér
í synd og sjálfræði eins og engin
lög væru til.
Og nú var hún að fara í þessa
Babýlon.
Það verður ekkert smáræðis
kaup, sem hún heimtar og allt í
nútíma verðgengi. Það mátti so-
sum heyra í henni andann, sjö
hundruð krónur og frí tvisvar í
viku.
Jón Skæringsson fór að leggja
saman í huganum, margfalda og
deila og útkoman var svo há, að
ekki var laust við að hann svim-
aði.
Það verður ekki úr því að ég
leysi úr Farmalinn.
Bölvaður dyntur gat hlaupið í
stúlkuna.
Það hafði þó ekki væst um
hana á Grund, enginn hörgull á
neinu og hún gat lifað og leikið
sér eins og hana lysti.
Nei, hann gat ekki séð á eftir
henni suður, ómögulega.
En hvernig átti hann að koma
í veg fyrir það? Bjóða henni
sama kaup og fyrir sunnan?
Nei, fari í helvíti. Þá væri betra
að auglýsa allt heila kramaríið
til sals og fara í vinnumennsku.
Hann fékk sér upp í sig, tuggði
í gríð og ergi, dimmur á svipinn.
Svo var eins og hann kipptist
til, líkt og undan kitlum, leit
laumulega til kvenmannsins,
gljáeygur og dálítið rjóður kring-
um kinnbeinin.
Biðja hennar.
Reynandi að nefna það við
hana. Það verður þá aldrei nema
nei sem hún segir, og slíkt er ekki
að taka nærri sér, því margur fer
bónleiður af kvennafundi.
Ef hún tæki honum, væri það
að slá tvær flugur í sama högg-
inu.
En hvernig átti hann að hefja
bónorðið?
Ganga til hennar og spyrja:
Viltu ekki ganga sömu götu og
ég, eða eigum við að slá til? Nei,
slíkt var of gamaldags.
Hún myndi bara hlæja að því.
Það var víst þetta þukl og
fálm, kossar og daður, sem þær
tóku gott og gilt nú til dags.
Menn þurftu víst að ganga í
hnésíðum jökkum, sperðilsmjó-
um buxum með stælbindi, japl-
andi tyggigúmmí, til þess að
ganga í augun á kvenfólkinu.
Fjandakornið sem hann færi
að leggja sér þann skratta til
munns. Það varð þá að hafa það,
þó að hún fúlsaði við honum.
En var Dagbjört þannig?
Hún var skrambi mikið farin
að semja sig að þeirra siðum, sér-
staklega í seinni tíð, málaði sig
skolli þétt og hafði jafnvel þetta
dótarí með sér út á teiginn.
Fyrir hverjum var hún að
halda sér til?
Ekki vissi hann til þess, að hún
væri í þingum við pilta, enda
strjálbýlt og fátt um samkomur.
Þetta ekki sen helvítis máln-
ingarvesen fór í taugarnar á
honum, gerði hann tortrygginn,
já, nær því afbrýðissaman.
Gerðarleg var hún, forkur dug-
leg og búkona.
Jón Skæringsson strengdi þess
heit að vera búinn að festa sér
konuna áður en sól þessa dags
rynni til viðar.
Hann stóð á fætur, rykkti upp
orfinu, hvatti spíkina og var ekki
einhamur við sláttinn.
Hviss, hviss, hvein í ljánum, er
hann skáraði völlinn.
Safaríkt grasið hlóðst í þykka
múga og slægjan óx.
Að baki hans özlaði bústýran,
heit og rjóð, veifandi hrífunni
sólbrúnni hendi.
Hún hafði fleygt af sér treyj-
unni og var hálfnakin að ofan.
Það stirndi á brúnan líkama
hennar í sólinni og jarpt hárið
féll í þykkum, glóandi bylgjum
niður þreknar herðarnar.
Hann var bjartur í vestrinu,