Heima er bezt - 01.06.1957, Page 8

JÓHANN GUNNAR ÓLAFSSON, BÆJARFÓGETI:
• •

r
SIGURBJORN FRA NYJA-HOLI
Á HÓLSFJÖLLUM
^ (Framhald).
E1 g gekk út á ísinn og reyndi fyrir mér með priki,
j er ég hafði náð mér í (en í mínu ungdæmi þótti
j ófært á íslandi að fara bæjarleið, án þess að hafa
göngustaf, helzt broddstaf), en þegar ég átti
eftir tvo til þrjá faðma/fór að bresta í ísnum. Ég ætl-
aði þegar að snúa til baka, en um leið og ég snéri mér
við, brast ísinn undan fótum mér, og fatapoki minn,
er ég hafði borið í lausasmeyg um hálsinn, hentist á
ísinn og rann nokkrar faðmslengdir upp undir sama
land, er ég hafði komið frá. Þetta allt var svo snöggt,
að ég get naumast lýst því. Taldi ég í huganum dauða-
stund mína komna, fannst í svip eins og dauðinn leggja
sína hrollköldu hönd að innstu hjartarrótum, er ég tók
dýfuna upp fyrir höfuð, svo ekki var hár þurrt á mínu
höfði. En ósjálfrátt hafði prikið, er ég hélt á í hægri
hendi, slegizt þversum yfir vökina. Nærri fyrri en ég
vissi af flaut ég því í vökinni, í þessari straumlausu
lygn. Já, ég flaut þarna eins og korkur. Hafði ég
líka reynt það áður á íslandi, að ég gat aldrei vaðið
dýpra en í mitti, þá flaut ég upp. Engan botn hafði
ég fundið, er ég féll ofan um ísinn.
Nú fór á svipstundu að bærast lífsvon í brjósti mínu.
Ég fór að laga prikið yfir vökinni og reyndi traust-
leika vakarbarmanna. Eftir nokkrar tilraunir tókst mér
að skríða upp úr vökinni og komst til sama lands. Gekk
ég svo nokkuð niður með lengra, þar til þó að ég komst
yfir um. Áfram gekk ég um stund og kom að skógar-
beltinu, en hinum megin við það var aðalvatnsfallið,
Netlikrík, og þorði ég ekki í náttmyrkrinu að leggja
út á það, eftir það, sem fyrir mig hafði komið. Komst
ég svo upp í skóginn, bjóst þar um og bar saman þurr-
an við, kynnti bál að sið Ameríkumanna og þurrkaði
föt mín eftir mætti. Allt var líka þurrt í pokanum. Þar
hafði ég nógar eldspýtur, þurra skyrtu, sem ég fór í
þarna við bálið, líka þurra ullarábreiðu, ögn af mat og
fleira.
Við eldinn sat ég og ætlaði að stikna á annarri hlið-
inni, sem að eldinum snéri, en frjósa á hinni. Þó var
kyrrt þarna í skóginum, og bætti það mjög mikið úr.
Svo fór mig að syfja, og kl. um 2 um nóttina (því úrið
mitt hafði ekki hætt að ganga) sofnaði ég. Hrökk þó
fljótt um aftur við það, að kviknað var í buxunum mín-
um utan fótar og brunnar upp að hné á öðrum fæti,
og stórt gat komið á nærbuxurnar líka. Við þetta al-
vaknaði ég, drap niður eldinn, gróf niður með trjárót-
um ofan í mosa og vafði mig innan í ábreiðuna og öll
þau föt, er ég hafði, og sofnaði fast og rótt, þó nokkuð
væri kalt.
Þá um nóttina gerði ég þessar vísur:
Hryggð í anda oft ég ber
og í vanda svamla,
ólánsfjandinn flækti mér
frá íslandi gamla.
Fátt er hægt að fyrirsjá,
fram úr seint vill rakna.
Efaláust ég ætíð má
íslands gamla sakna.
Er ég vaknaði næsta dag, var sól komin hátt á loft,
en talsverður hrollur var þá kominn í mig. Gnísti ég
nokkuð fast tönnum fyrst í stað. Hélt ég svo með
hraða á stað og fram á ísinn. Á bakkanum hinum megin
var lítill bjálkakofi. Þar kom út Indíánakerling og benti
og benti í ósköpum upp eftir eða vestur í landið, sem
ég skildi svo, að ísinn mundi vera ótraustur þar við
bakkann. Sá ég og sannfærðist um það, að svo var í
raun og veru.
Yfrum komst ég og heim að þessum kofa. Fór ég
þar inn að hlýja mér. Kofinn mun hafa verið að stærð
eitthvað 16 og 12, og var eldstæði í einu hominu og
þar yfir pottur hangandi á jámkrók. Hvorki var þar
borð né stólar eðá rúmstæði, en loðnir feldir lágu þar
við vegg. Tvær kerlingar voru þar, sú, er benti mér
að koma, og önnur ennþá eirrauðari, og þrír eirrauðir
krakkaangar. Feldur var breiddur á gólfið og mér þar
boðið sæti með bendingum og borinn matur. Var það
einhver brauðskorpa, lær af héra á blikkdiski og kol-
svart Indíánate í blikkbolla. Fór ég strax að matast, og
er ég var mettur, fór ég á stað. Borgaði ég tíu sent
fyrir þennan greiða.“
Sigurbjörn fór síðan norður að Engimýri, þar sem
kona hans og dóttir vom. Var hann þar í húsmennsku
hjá Jósef Björnssyni og Málfríði Hallgrímsdóttur. Þau
voru skyldmenni Önnu Sigríðar, konu hans.
Þessi vetur var þeim hjónum mjög erfiður, og eini
200 Heima er bezt