Heima er bezt - 01.02.1960, Blaðsíða 5

Sunnukórinn. — Við hljóðfcerið er ungfrú Elisabet Kristjánsdóttir.
Um aldamótin 1800 leggst grallarasöngurinn niður.
Talið er, að þá hafi kirkjusöng hnignað að mun. Endur-
bót í nýjum stíl byrjar, þegar Pétur Guðjohnsen verður
organleikari við dómkirkjuna í Reykjavík 1840. Pétur
og hinn ötuli eftirmaður hans, Jónas Helgason, gefa út
margar söngbækur. Áhrifin frá þeim breiddust út um
landið. Á Akureyri verður Magnús Einarsson dugmikill
forystumaður í söngmálum þar í bæ og norðanlands
yfir-leitt. Á Seyðisfirði var Kristján Kristjánsson læknir
og tónskáld og karlakórinn Bragi „undir læknishendi“.
ísafjörður eignaðist líka sinn forvígismann í tónlist-
inni. Um síðastliðin aldamót var Jón Laxdal tónskáld
búsettur þar og stóð fyrir söngiðkunum. Þá var Hannes
Hafstein sýslumaður þar, og urðu þá til hjá þeim mörg
Ijóð og lög, sem þjóðinni hafa síðan verið kær. Þá er að
nefna Grím Jónsson, cand. theol., sem hafði mikla tón-
listarhæfileika. Árið 1910 vantaði organista við kirkjuna
á ísafirði. Frú Anna Benediktsson hafði gegnt starfinu.
Hún lék ágætlega á hljóðfæri og var mjög góð söngkona
— svo hefur Jónas Tómasson sagt. — Jónas var nú ráðinn
organleikari við kirkjuna.
Tónlistaráhugi og tónlistarhæfileikar munu snemma
hafa komið í ljós hjá Jónasi. En um tilsögn var tæpast að
ræða. Árið 1909—1910 dvelst Jónas í Reykjavík við nám
hjá Sigfúsi Einarssyni tónskáldi. Námstíminn var að vísu
stuttur en notaðist vel. Jónas lagði aðallega stund á
hljómfræði en einnig orgelleik og söngkennslu og tók
um vorið söngkennarapróf við Kennaraskólann.
Er nú komið að því atriðinu, sem okkur kemur fyrst í
hug, þegar við heyrum nafn Jónasar Tómassonar nefnt
— sönglistarstarfinu.
Er skemmst frá að segja, að Jónas verður nú for-
göngumaður ísfirðinga í söngmálefnum. Heldur hann
þeirri forystu, enn, þó að hann hafi nú góðan stuðnings-
mann við hlið sér, svo sem síðar verður að vikið.
Frá 1910 hefur Jónas verið kirkjuorgelleikari á ísafirði
og er það enn. Hann hefur jafnan haft þar ágætan
kirkjukór, svo að óvíða mun betri hérlendis. I mörg ár
stjómaði hann Karlakór ísafjarðar, og hefur hann hald-
ið marga hljómleika á ísafirði og víðar um Vestfjörðu.
Mörgum hefur Jónas kennt að leika á hljóðfæri, og
þykir hann ágætur kennari. Ekki má gleyma söng-
kennslu hans í skólum bæjarins árum saman. Hann hef-
ur alltaf verið boðinn og búinn til að starfa í þágu söng-
listarinnar — alltaf reiðubúinn að leggja henni lið. Skal
nú drepið á nokkur atriði.
Árið 1920 fer Jónas til Reykjavíkur og æfir þar söng-
flokk og heldur samsöng, þar sem flutt voru eingöngu
tónverk eftir hann. — Árið 1925 fá þeir Jónas og Sigur-
geir Sigurðsson biskup, sem þá var sóknarprestur á Isa-
firði, Sigurð Birkis til að raddþjálfa meðlimi kirkjukórs-
ins. Er það upphafið á starfsemi, sem síðan hefur verið
haldið áfram víða um land með miklum og góðum ár-
angri.
Á Alþingishátíðina 1930 kom Jónas með Karlakór
Isafjarðar og tók þátt í söngnum þar og á landsmóti
Sambands íslenzkra karlakóra, sem haldið var í sambandi
við hátíðina. Aftur tók kórinn þátt í söngmóti karlakór-
Heima er bezt 41