Heima er bezt - 01.05.1964, Blaðsíða 22

A Hellissandi.
Um Þrælaskriðuna í Búlandshöfða er þessi saga í Eyr-
byggju:
Þeir bændurnir Þorbjörn digri á Fróðá og Þórarinn
í Mávahlíð urðu ósáttir út af hestum frá Fróðá, er týnzt
höfðu, en illar tungur töldu að Þórarinn í Mávahlíð
hefði stolið. Út af þessum illmælum börðust þeir Þor-
björn og Þórarinn í túninu í Mávahlíð.
A vist með Þórarni var skozkur maður, er Nagli hét.
Auk þess er getið í sögunni tveggja þræla Þórarins, er
voru að smala inn undir Flöfðanum.
Nagla brá svo við, er í bardagann kom, að hann missti
kjarkinn og hálftrylltist og hljóp til fjalla á leið inn
undir Búlandshöfða. Þar rakst hann á þrælana, og sagði
þeim að húsbóndi þeirra væri áreiðanlega fallinn, og þá
trylltust þeir líka af hræðslu. Bardaginn var harður, en
stóð stutt. Er honum var lokið, tóku þeir Þórarinn og
hans menn hesta Þorbjarnar, er hann og sumir hans
manna voru fallnir, en hinir flúnir, og þeystu á þeirn
heim í Mávahlíð. Sjá þeir þá, að Nagli hleypur sem
óður væri inn undir Höfðann ásamt þrælunum. Er
Nagli og þeir þrælarnir komu þar í Höfðann, sem nú
heita Þrælaskriður, var Nagli nær sprunginn af mæði,
og fengu þeir tekið hann þar, en þrælarnir hlupu þar
fram af og týndust báðir „sem von var“, segir í Eyr-
byggju. „Því að Höfðinn er svo hár, að allt hefur bana,
það er þar fer ofan“.
Ef við hefðum nú ekið frá Hellissandi um nýju leið-
ina undir Ólafsvíkurenni í gegnum kauptúnið Ólafs-
vík og þaðan eins og leið liggur fram hjá Fróðá og um
Mávahlíð og inn fyrir Búlandshöfða, þá birtist okkur
fögur útsýn. Fyrst myndum við veita athygli hinu sér-
kennilega Kirkjufelli, sem Danir kölluðu „Sukkertopp-
en“. Er danska nafnið vissulega réttnefni, séð frá þeirra
sjónarmiði, og skilja það allir, sem muna eftir toppa-
sykrinum, sem inn var fluttur fyrir þremur til fjórum
áratugum. Kirkjufellið finnst mér einn sérkennilegasti
og fegursti fjallstindur á íslandi. Fellið rís þarna upp
úr láglendi án nokkurra tengsla við aðalfjallgarðinn,
eins og hátíðlegur kirkjuturn, sem bendir til himins.
Ef ekið er áfram þjóðveginn inn fyrir Grundarfjörð
og kringum Kolgrafarfjörð, er ekið um söguríka byggð,
eins og í Fróðárhreppi, þar sem næstum hver þúfa, holt
og hlíðarslakki eru sögulega merkir staðir.
Framan undir Fyrarfjalh er t. d. Eyri, þar sem Stein-
þór bjó, en sögur segja hann vopnfimasta mann á Sögu-
öldinni, næstan Gunnari á Hlíðarenda.
Enn komum við að einum firðinum, sem skerst nokk-
uð langt inn, mjór og langur. Er það Hraunsfjörður.
Þar sem fjörðurinn er mjóstur heitir Mjósyndi. Þar hef-
ur verið gerð brú yfir fjörðinn. Er brúin sjálf ekki löng,
en mikil uppfylling beggja megin bríiarinnar. Mun
þetta vera fyrsta og eina fjarðarbrúin á Islandi. Brúin
styttir leiðina mjög. Innan við brúna er langur fjörð-
ur og falla í hann smáár og fjallalækir. Líklega verður
í framtíðinni starfrækt þarna fiskiræktarstöð. Uppeldis-
stöð fyrir lax og silung.
Ég hafði þá ánægju að vera viðstaddur þessa brúar-
vígslu. Þarna hafði verið framkvæmd merkileg nýjung
í vegamálum. Mér varð hugsað til þess, hve oft ég hafði
farið þennan langa krók í kringum fjörðinn og mænt
löngunaraugum yfir Mjósyndi. Og einu sinni henti mig
óhapp inni í fjarðarbotninum, sem ég hálfskammast
mín fyrir að segja frá og ætla þó að láta það flakka. En
þessi saga mín sannar það, að sumir þeir, sem eru var-
kárir og hafa ráð undir hverju rifi, þegar þeir eru að
leggja unglingum og sér yngri mönnum lífsreglurnar,
Ólafsvik.
190 Heima er bezt