Heima er bezt - 01.06.1964, Page 35

HEIMA_______________
BEZT BOKAH I LLAN
H. Montgomery-Hyde: Dularíulli Kanadamaðurinn.
Reykjavílc 1963. Isafoldarprentsmiðja.
Hér segir frá Kanadamanninum William Stephenson, sem var
af íslenzkuin ættum, og eftir að hafa unnið mörg afrek á sviði
uppfundninga og viðskipta gerðist forystumaður í leyniþjónustu
Breta í Ameríku öll heimsstyrjaldarárin. Á þeim vettvangi vann
hann slík afrek, að talið er að hann hafi átt drjúgan þátt í far-
sællegum endalokum styrjaldarinnar. Annars kynnist lesandinn
ekki mikið manninum sjálfum, en því meira er fjallað um hvernig
hann starfaði og hélt hinum mörgu leyniþráðum í sinni hendi.
Starfsþrek hans hefur sýnilega verið með fádæmum, og hug-
kvæmni og hyggindi ekki síður. Allt þetta hlýtur að gera bókina
vænlega til lestrar, en hins vegar fæ ég ekki varizt því, að mér
þykir frásögnin vera alltof lit- og líflaus, hvort sem þar er um að
kenna frumritinu eða hinum íslenzka búningi. Þýðandinn er Her-
steinn Pálsson.
Þrjár skenuntisögur.
Heima er bezt hafa borizt þrjár þýddar skáldsögubækur frá sl.
hausti og skal hér kvittað fyrir þær. Allar eru þær í hinum létt-
ara stil. Ein þeirra er Undrið mikla eftir Jack London, er það
nýtt bindi í því safni sagna hans, sem ísafold gefur út. Þetta eru
nokkrir þættir úr líí'i Kitta Storms, hressandi lestur um hrekki og
hetjudáðir, ástir og umbrot í ískulda heimskautalandanna. Hinar
tvær bækurnar eru frá Leiftri. Önnur er Forvitna brúðurin eftir
Erle Stanley Gardner, spennandi leynilögreglusaga, en hin er Ást-
ir leikkonu eftir hinn gamla sagnameistara Sommerset Maugham,
en þýdd af Steinunni Briem og prýdd nokkrum myndum, og verð-
ur hún vafalaust vinsæl eins og fyrri bækur þess liöfundar.
Tímarit Þjóðræknisfélags Vestur-íslendinga 45. árg.
Winnipeg 1964.
Það er alltaf notalegt að fá í hendurnar Tímarit Þjóðræknisfé-
lagsins. Það kemur eins og hlvleg kveðja frá frændum vorum vest-
an hafs og flytur oss í senn fróðleik og fréttir. Þessi árgangur er
með sama myndarbrag og fyrri bræður hans, en Tímaritið hefur
verið fastheldið við hið sama form allt frá upphafi. Ritstjórar eru
nú Gísli Jónsson og Haraldur Bessason. í riti þessu minnist Ric-
hard Beck 45 ára afmælis Þjóðræknisfélagsins og rekur sögu þess,
einkum þó síðustu 20 árin. Er þar sem vænta mátti greinagott yf-
irlit um störf þessa merka félags og hversu það hefur haldið uppi
íslenzku menningarlífi og menningarerfð í Vesturheimi. Hjörtur
Pálsson skrifar um hina gömlu Jörfagleði. Haraldur Bessason
birtir nokkur bréf frá Stephani G. og Sigfúsi Blöndal, og er að
þeim góður fengur. Þá er þar eitt af leikritum Guttorms J. Gutt-
ormssonar þýtt á ensku. En tvær greinar aðrar eru þar á enskri
tungu og mega þær kallast þungamiðja ritsins að þessu sinni.
önnur er um samskipti Engilsaxa og Islendinga í fornöld eftir
Tryggva Oleson, en hin um Bertel Thorvaldsen eftir Hólmfríði
Danielsson, bráðskemmtileg grein. Loks eru í heftinu nokkur kvæði
og bókafregnir að ógleymdum annál Vestur-íslendinga eftir Ric-
hard Beck, sem nú eins og fyrri er ómetanleg heimild um per-
sónusögu og atburði í samfélagi frænda vorra þar. Eins og sjá má
af þessu, er Tímaritið fjölbreytt að efni og til þess vandað í hví-
vetna. Það er fullkomið afrek af Vestur-fslendingum að halda úti
svo góðu riti með þeim myndarbrag sem á því er, og mikið mein
hversu lítið það er útbreitt hér heima.
Robert J. Donovan: John F. Kennedy skipstjóri á PT
109. Reykjavík 1963. ísafold.
Bókarkorn þetta segir stuttan þátt úr ævi hins nýlátna Banda-
ríkjaforseta, er hann gegndi herþjónustu í Bandaríkja flota í
heimsstyrjöldinni. Nafn bókarinnar tryggir henni vinsældir, og
hún gefur ofurlitla innsýn inn í einn þátt styrjaldarrekstursins.
Vér kynnumst þar John F. Kennedy sem ungum manni, djörfum,
þolgóðum og þrekmiklum, en umfram allt sjáum vér þar mann-
úðarmanninn, sem vinnur traust og vináttu allra, sem komast í
kynni við hann. Þau kynni gera bókina hugþekka. Þýðandi er
Hersteinn Pálsson.
Norræn málaralist. Reykjavík 1963. Ríkisútvarpið og
Helgafell.
f bók þessari eru ritgerðir um þátt úr listasögu Norðurlandanna
fjögra, þróun og sigur expressionismans, ásamt sýnishornum af
norrænni málaralist, 8 litmyndir frá hverju landi auk allmargra
Ijósmynda í texta. Bók þessi er samnorræn útgáfa og hefur Björn
Th. Björnsson annazt ritstjórn hinnar íslenzku útgáfu. Enginn
vafi cr á, að bók þessi verður kærkomin öllum þeiin, sem einhvern
hug hafa á myndlist, því að bókin er í senn fræðandi og augna-
yndi. Það er ekki margt, sem gefið hefur verið út hér á landi um
erlenda myndlist, og skilgreining á listastefnum með sýnishorn-
um kunnáttumanna er fróðleg og vekjandi. Þannig er bók þessi
til skilningsauka ófróðum lesendum og ánægja hverjum, sem ann
litum og listum. Slíkar bækur eru menningarauki og ber því að
fagna þeim.
Jörð. Tímarit, ritað af Þorsteini Gylfasvni og Sveni
Hólmarssyni. Reykjavík 1963.
Tveir ungir menntamenn hafa hafið útgáfu nýs tímarits á veg-
um Helgafells, og eru þegar komin út tvö hefti. Skrifa þeir það
allt sjálíir og verður ekki séð, hvað hvor ieggur til þess. Ritið er
ferskt að framsögn og stíl. Víða er komið við og höfundum tekst
að vekja lesandann til hugsunar um málin, sem rædd eru, en það
eru nær eingöngu bókmenntir. Það er létt að verða þeim ósam-
mála um margt, en um leið verða menn að leggja það á sig að
finna hvers vegna. Það væri æskilegt að hinum áhugasömu og
hugsandi höfundum megi takast að halda riti sínu áfram, því að
margt má spretta á þeirri Jörð. St. Std.