Heima er bezt - 01.05.1965, Side 14

Allt og sumt, sem hægt var að gera, var að koma á ein-
um dansleik á vetri einhvers staðar í heimahúsum. Vet-
urinn 1895 var slík samkoma haldin á heimili Sigfúsar
Bjarnasonar. Þangað voru 25 mílur (40 km) heiman frá
okkur, en ráðixm var ég í því, að missa ekki af gleðinni,
þrátt fyrir grimmilegt frostið. Við áttum engan sker-
sleða (cutter)*) né annan léttan sleða, svo að ég tók
afturhlutann undan fjórmeiðasleðanum okkar, setti á
hann fjaðrasæti og fótafjöl og kom svo fyrir vagnstöng-
um fyrir hliðardrátt með eineyki.**) Ég fór í þykkan
loðfrakka og vafði um mig hrossaábreiðu, og að því
búnu stungum við, akhestur minn og ég, nefinu Ijúf-
lega upp í stinningshvassan norðanvindinn og héldum
af stað. Ég var 5 klukkutíma á leiðinni, og eitthvað
var ég kalbitinn á kinnum og eyrum, þegar ég náði
ákvörðunarstaðnum. Þar var glatt á hjalla, enda marg-
menni samankomið. Þegar kuldahrollurinn var þiðnað-
ur úr okkur, skemmtum við okkur mæta vel.
Veturinn eftir var samskonar mót haldið heima hjá
Einari Suðfjörð. Höfðum við þá samakstur, ég og
Böðvar Jónsson, sem átti heima 15 mílna veg frá okk-
ur. Við settum tvístóran kassa á fjórmeiðasleðann og
söfnuðum í hann á leiðinni, — vorum orðin 12 saman,
er við komumst heim til Suðfirðinganna, 30 mílur (48
km) norður af okkar býli. Þá sjaldan þessi mannamót
komust á, komu þangað allir glaðir og reifir, og fóru
þau ávallt fram hið bezta.---
Sumarið eftir byrjaði að hækka í Manitóbavatni og
náði sú hækkun hámarki um aldamótin. Vegna yfir-
flæðis var meiri hluti landnemanna tilneyddur að flytj-
ast burt. Settust þá sumir að á Big Point eða þar í
grennd, en aðrir á landlengjunni fram með Stóru-Sef-
mýri (Big Grass Marsh), 10 mílur vestan vatnsins. Flest-
ir keyptu sér þar búland og bjuggu þar síðan.
Vorið 1895 hélt ég mig heima og gerði lítið annað
en að sinna daglegum búverkum. Dag nokkurn í maí
kom vinur minn, Kjartan Ögmundsson, að norðan og
gekk í bæinn hjá okkur. Hann var sonur Ögmundson-
hjónanna, sem voru meðal frumbyggja Þingvallaný-
lendu, en bjuggu nú fyrir norðan Indíánasvæðið. Kjart-
an var einu ári eldri en ég. Var hann nú á leið suður til
Portage la Prairie í leit að hvaða atvinnu, sem kostur
væri á. Ákvað ég að slást í för með honum þangað.
Þegar þangað kom, fengum við að halda til hjá ís-
lenzkri fjölskyldu, — Páll Nordal hét húsbóndinn. Til-
raunir okkar til að fá vinnu voru fyrst í stað árangurs-
lausar. En svo fréttum við að tvo menn vantaði í vinnu
við eina brautardeild M.- og N.-járnbrautarinnar, 100
mílur fyrir vestan Portage la Prairie. Okkur var boðin
frí ferð á vinnustaðinn og dollar í dagkaup, en sjálfir
*) léttur, hár sleði, með grönnum meiðum, uppbognum
að framan, sem skera djúpa fönn fyrirstöðulítið. (,,kani“).
*#) til þess að hesturinn, ef einn er, þurfi ekki að vaða
snjóinn fyrir miðjum sleða, heldur geti fylgt troðnum meiða-
förunum.
yrðum við að sjá okkur fyrir fæði og húsnæði. Við
spurðum, hvort við fengjum fría ferð til baka, ef við
færum úr vinnunni, og var því svarað játandi, að því
tilskildu, að við ynnum fullar þrjár vikur og segðum
upp með viku fyrirvara. Með því að ekki var útlit fyrir
neitt annað skárra, tókum við boðinu og byrjuðum að
vinna 1. júní. Við brautardeild þessa unnu aðeins 3
menn, þ. e. deildarumsjónarmaðurinn og við Kjartan.
Þarna var ekkert þorp, heldur aðeins eitt hús, sem sé
deildarhúsið, sem umsjónarmaðurinn bjó í og fjölskylda
hans. Vorum við því allsendis til þess knúðir, að semja
við fólk þetta um mat og húsaskjól. Fyrir það var okk-
ur gert að greiða 50 sent á dag, og höfðum við saman
herbergi. Húsbóndi okkar var mesti vinnuþjarkur og
ætlaðist berlega til, að við ynnum fyrir kaupinu okkar.
Brautarhluti þessi var aumlega illa farinn, svo að verk-
stjóra okkar stóð ótti af brautareftirlitsmanninum, og
vorum við vægðarlaust reknir áfram í vinnunni.
Hvorugur okkar var banginn við erfiða vinnu. Þó
mátti nú ekki tæpara standa, að þreki okkar væri ekki
ofboðið, og það því fremur sem fæðið var nokkuð
naumt skammtað, þótt gott væri í sjálfu sér. Ef til vill
hafði blessuð húsmóðirin ekki skilning á því, að rífleg-
ar og saðsamar máltíðir voru nauðsynlegar til vinnu
slíkrar sem þessarar. Við ákváðum að harka þetta af
okkur í 3 vikur a. m. k. og skrifuðum svo hr. Waters,
brautarstjóranum, og báðum um ókeypis farmiða, —
reiðubúnir til að færa fram ástæður fyrir vinnuuppsögn-
inni, værum við spurðir. Þegar deildarstjórinn fékk svo
bréf frá Waters með fyrirspurn um, hvers vegna við
vildum hætta vinnunni, varð hann okkur bálreiður fyrir
að hafa „farið á bak við sig“ og skrifað Waters, og
hellti yfir okkur óbótaskömmum. Kona hans lét held-
ur ekki á sínu standa og sakaði okkur um að „útsvína
koddana“ hennar. Nú var okkur meira en nóg boðið,
og risum við til andsvara og drógum ekki af, — minnt-
um frúna á, að hún léti krakka sína leika sér á rúminu
á daginn, og það með skítugum skónum. Má vera, að
karlinn hafi ekki átt þess von, að við mundum svara
fyrir okkur. Víst er um það, að hann steinþagnaði,
gerðist meira að segja hinn bezti og spurði okkur, hvað
við ætluðum að segja Waters um orsök þess, að við
hættum vinnu, því að svör hans og okkar þyrftu að
vera samhljóða. Það varð loks að samkomulagi, að gefa
það upp sem orsök, að við mundum hverfa að vinnu,
sem við hefðum augastað á austur á Portage-sléttunum,
og endaði svo þessi rifrildisfundur vinsamlega. Síðustu
vikuna, sem við vorum hjá Dandridge-fjölskyldunni,
fundum við að kjör okkar höfðu breytzt mjög til batn-
aðar. Var það ósjaldan, er hitinn varð sem mestur, að
Dandridge boðaði stutt vinnuhlé, og með samlokunum
tveim, sem við höfðum með okkur sem hádegismat, var
nú komið stykki af böku (pie), en jafnframt urðu aðrar
máltíðir undirstöðubetri.
Framhald.
174 Heima er bezt